Microsoft Word icf metin doc

 
6 
Etmenler  hem  kişisel  hem  de  çevresel  etmenleri  kapsar.  ICF,  sınıflandırmanın  temel  yapısı  olarak  çevresel 
etmenlerin  geniş  bir  listesini  içerir.  Çevresel  etmenler,  işlev  ve  yetiyitiminin  bütün  bileşenleri  ile  etkileşim 
halindedir. Çevresel Etmenler bileşeninin temel yapısı fiziksel, sosyal ve düşünsel dünyanın özellikleri üzerinde 
kolaylaştırıcı ya da engelleyici etkidir.
 
 
3.3 Sınıflandırma Birimi 
ICF,  sağlık  ve  sağlıkla  ilgili  durumları  sınıflandırır.    Bu  nedenle  sınıflandırma  birimi  sağlık  ve  sağlıkla  ilgili 
alanlardaki  kategorilerdir.    ICF’de  kişilerin  sınıflandırma  birimi  olmadıklarını  belirtmek  gerekir;  yani  ICF 
insanları değil, ancak her bir insanın içinde bulunduğu sağlık veya sağlıkla ilgili alanlardaki konumunu tanımlar.  
Ayrıca, tanımlama, her zaman kişinin içinde bulunduğu çevresel ve kişisel etmenler bağlamında yapılır.
 
 
3.4 ICF’nin Sunumu 
ICF,  farklı  kullanıcıların  ihtiyaçlarını  karşılamak  için,  farklı  detaylandırma  basamaklarıyla  iki  form  halinde 
hazırlanmıştır. 
 
Bu ciltte yer alan ICF’nin tam formu, sınıflandırmayı dört basamak halinde detaylandırılmış biçimde sunar. Bu 
dört  basamak,  ikinci  basamaktaki  tüm  alanları  kapsayan  daha  yüksek  basamaklı  sınıflandırma  sistemi  ile 
birleştirilebilir. ICF’nin iki-basamaklı sistemi olan kısa formu da vardır. 
 
 
4. ICF Bileşenlerine Genel Bakış 
 
 
TANIMLAR
11
 
Sağlık bağlamı içinde: 
 
Vücut işlevleri vücut sistemlerinin fizyolojik işlevleridir (psikolojik işlevler de dahildir). 
 
Vücut yapısı vücudun organ, kol ve bacaklar ve diğer bölümleri gibi anatomik kısımlarıdır. 
 
şlev veya yapı bozuklukları vücut işlevleri veya yapısında önemli bir kayıp ya da aykırılık gibi 
problemlerdir. 
 
Etkinlik kişi tarafından bir eylem ya da bir görevin yerine getirilmesidir. 
 
Katılım yaşamın içinde olmaktır. 
 
Etkinlik sınırlılıkları etkinlikleri yerine getirirken kişinin karşılaşabileceği zorluklardır. 
 
Katılım kısıtlılıkları yaşam durumlarının içinde kişinin karşılaşabileceği problemlerdir. 
 
Çevresel  etmenler  insanların  yaşadığı  ve  yaşamlarını  kurduğu  fiziksel,  sosyal  ve  düşünsel 
çevreyi oluşturur. 
 
                                                 
11
 
Bkz Ek 1, Sınıflandırma ve Terminolojik Konular. 

---

 
7 
 
 
Bu  kavramların  genel  tanımları Tablo 1’de verilmiştir; bölüm 5.1. de işevuruk tanımları yapılacaktır.  Tabloda 
da görüldüğü gibi: 
• 
ICF, her biri iki bileşeni içeren iki bölümden oluşur: 
 
1.Bölüm.  şlevler ve Yetiyitimi 
(a)  Vücut  şlevleri ve Yapıları 
(b)  Etkinlikler ve Katılım 
 
2.Bölüm. Bağlamsal Etmenler 
(c)  Çevresel Etmenler 
(d)  Kişisel Etmenler 
• 
Her bir bileşen hem pozitif hem de negatif terimleme ile ifade edilebilir. 
• 
Her bir bileşen değişik alanlardan oluşur.  Her bir alanın içinde sınıflandırma birimi olan kategoriler yer 
alır.  Uygun  kategori  kodu  ya  da  kodları  seçilerek,  kişinin  içinde  bulunduğu  sağlık  ya  da  sağlıkla  ilgili 
durumu kaydedilebilir.  Daha sonra o kategorideki işlev ya da yetiyitiminin düzeyi veya büyüklüğünü, ya 
da çevresel etmenlerin ne derece kolaylaştırıcı veya engelleyici olduklarını sayısal kodlarla ifade eden 
niteleyiciler eklenebilir. 
 
Tablo 1. ICF’ye genel bakış 
 
 
1. Bölüm:  şlevler ve Yetiyitimi 
 
2. Bölüm: Bağlamsal Etmenler 
 
Bileşenler 
 
Vücut  şlevleri 
ve Yapıları 
 
Etkinlikler 
ve Katılım 
 
Çevresel 
Etmenler 
 
Kişisel 
Etmenler 
 
Alanlar 
 
Vücut işlevleri 
Vücut yapıları 
 
Yaşam alanları 
(görevler, eylemler) 
 
şlevler ve yetiyitimi 
üzerinde dışsal etkiler 
 
şlevler ve yetiyitimi 
üzerinde içsel etkiler 
 
 
 
 
Yapılar 
 
Vücut işlevlerinde 
değişiklik (fizyolojik) 
 
 
Vücut yapılarında 
değişiklik (anatomik) 
 
Kapasite 
Standart bir çevrede 
görevlerin yerine 
getirilmesi 
 
Performans 
Mevcut çevrede 
görevlerin yerine 
getirilmesi 
 
 
Fiziksel, sosyal ya da 
düşünsel dünya 
özelliklerinin 
kolaylaştırıcı veya 
engelleyici etkileri 
 
Kişinin kendi 
özelliklerinin etkileri 
 
şlevsel ve yapısal 
bütünlük 
 
Etkinlikler 
Katılım 
 
Pozitif 
terimleme 
 
şlevsellik 
 
 
Kolaylaştırıcılar 
 
 
uygulanamaz 
 
şlev veya yapı 
bozukluğu 
 
Etkinlik sınırlılığı 
Katılım kısıtlılığı 
 
Negatif 
termleme 
 
Yetiyitimi 
 
 
Sınırlar/engeller 
 
 
uygulanamaz 
 

---

 
8 
 
4.1 Vücut  şlevleri ve Yapıları ve bozuklukları 
Tanımlar: 
Vücut işlevleri vücut sistemlerinin fizyolojik 
 
 
işlevleridir (psikolojik işlevler de dahildir). 
 
 
Vücut yapısı vücudun organ, kol ve bacaklar ve 
 
 
diğer bölümleri gibi anatomik kısımlarıdır. 
şlev  veya  yapı  bozuklukları  vücut  işlevleri  veya  yapısında  önemli  bir  kayıp  ya  da  aykırılık 
gibi problemlerdir. 
(1)  Vücut  işlevleri  ve  vücut  yapıları  iki  kısım  içinde  sınıflandırılır.    Bu  iki  sınıflandırma  paralel  kullanım  için 
tasarlanmıştır.  Örneğin,  vücut  işlevleri  “görme  işlevleri”  gibi  temel  insan  duyularını  kapsar  ve  yapısal 
karşılıkları “göz ve ilgili yapılar” şeklinde yer alır. 
(2)  “Vücut” bütün olarak insan organizması anlamına gelir; bu nedenle beyin ve beyin işlevlerini (akıl) kapsar. 
Zihinsel (veya psikolojik) işlevler vücut işlevleri altında sınıflandırılır. 
(3)  Vücut işlevleri ve yapıları, vücut sistemlerine göre sınıflandırılır; bu nedenle, vücut yapıları organlar olarak 
düşünülmez.
12
 
(4)  Yapıdaki  bozukluklar  vücut  yapısındaki  anomali,  kusur,  kayıp  veya  diğer  önemli  aykırılıkları  içerir.  Yapı 
bozuklukları,  doku  ve  hücre  ile  althücre  ve  moleküler  düzeydeki  biyolojik  bilgiyle  uyum  içinde  olacak 
biçimde kavramsallaştırılmıştır.  Ancak, pratik nedenlerden dolayı bu basamaklar listelenmemiştir.
13
 Yapı 
bozukluklarının biyolojik oluşumları sınıflandırmaya rehberlik etmiştir. Sınıflandırma hücre veya moleküler 
düzeylerde  de  geliştirilebilir.  Tıbbi  kullanıcılar  için  şunu  belirtmek  gerekir:  yapı  bozuklukları  altta  yatan 
patoloji ile aynı şey değildir, ancak, o patolojinin göstergeleridir. 
(5)  şlev  veya  yapı  bozuklukları,  vücut  ve  işlevlerinin  biyomedikal  durumunda,  genel  olarak  kabul  edilmiş 
toplum  standartlarından  sapmayı  belirtir,  bileşenlerinin  tanımı  bu  standartlara  göre  fiziksel  veya  zihinsel 
işlevleri değerlendirebilecek nitelikteki kişiler tarafından yapılır. 
(6)  şlev  veya  yapı  bozuklukları  geçici  ya  da  kalıcı;  ilerleyen,  gerileyen  ya  da  sabit;  aralıklı  ya  da  sürekli 
olabilir.  Toplum  normlarında  sapmanın  düzeyi  hafif  veya  ciddi  olabilir  ve  zaman  içinde  dalgalanmalar 
gösterebilir.  Bu  özellikler,  özellikle  kodlamalarda,  ondalık  basamaklardaki  niteleyiciler  yoluyla  daha  açık 
olarak tanımlanır. 
(7)  şlev veya yapı bozuklukları etiyolojiye ya da nasıl geliştiklerine bağlı değildir; örneğin, görme ya da uzuv 
kaybı  bir  genetik  anormallikten  ya  da  yaralanmadan  kaynaklanabilir.  şlev  veya  yapı  bozukluğunun 
oluşumu  için  bir  neden  gerekir;  fakat  bu  neden,  sonuçta  ortaya  çıkan  işlev  veya  yapı  bozukluğunu 
anlatmak  için  yeterli  olmayabilir.  Ayrıca,  bir  işlev  veya  yapı  bozukluğu  olduğunda  vücut  işlevleri  veya 
yapılarında  bozulma  vardır,  ancak  bu  çok  çeşitli  hastalıklar,  bozukluklar  (disorder)  ya  da  fizyolojik 
durumlardan kaynaklanabilir. 
(8)  şlev veya yapı bozuklukları sağlık durumunun bir ifadesi ya da parçası olabilir, ancak hastalığın varlığını 
ya da kişinin hasta olarak değerlendirilmesini gerektirmez. 
(9)  şlev  veya  yapı  bozuklukları,  içerik  olarak  bozukluklar  (disorder)  veya  hastalıklardan  daha  geniş 
kapsamlıdır;  örneğin  bir  bacağın  kaybedilmiş  olması  vücut  yapısındaki  bozukluktur,  ancak  bozukluk 
(disorder) veya hastalık değildir. 
(10)  şlev  veya  yapı  bozuklukları,  başka  bozukluklara neden olabilir; örneğin, kas gücünün olmaması hareket 
işlevlerini  bozabilir,  kalp  işlevleri  solunum  işlevlerindeki  bozukluklarla  ilgili  olabilir,  ve  algı  bozukluğu 
düşünce işlevleri ile ilintili olabilir. 
(11) Vücut  şlevleri  ve  Yapısı  bileşenlerinin  bazı  kategorileri,  özellikle  semptomlar  ve  belirtiler,  ICD-10 
kategorileri  ile  örtüşmektedir.  Ancak,  bu  iki  sınıflandırmanın  amaçları  farklıdır.  ICD-10  morbiditenin 
belgelenmesi  veya  hizmet  kullanımları  için  semptomları  özel  bölümlerde  sınıflandırır,  oysa  ICF  bunları 
vücut  işlevlerinin  bölümleri  olarak  gösterir.  Önleme  ve  hastaların  ihtiyaçlarının  belirlenmesi  için 
kullanılabilirler. Daha da önemlisi, ICF’de Vücut  şlevleri ve Yapıları sınıflandırması, Etkinlikler ve Katılım 
kategorileri ile bir arada kullanılmak üzere tasarlanmıştır. 
                                                 
12
 ICIDH’nin 1980 baskısında organ düzeyi belirtildiği halde, “organ” tanımı açık değildir. Göz ve kulak genellikle organ 
olarak kabul edilir; ancak sınırlarını belirlemek ve tanımlamak zordur, aynı şey ekstremiteler ve iç organlar için de 
geçerlidir. Vücuttaki bir öğe ya da birimin varlığına işaret eden “organ” yaklaşımı yerine, ICF’ de bu terim “vücut yapısı” 
olarak değiştirilmiştir.
 
13
 
Böylece ICF’nin tam formu kullanılarak kodlanan işlev veya yapı bozuklukları, doğrudan gözlem aracılığı ile ya da bu gözlemlerden 
çıkarımda bulunarak, ilgili kişiler ya da başkaları tarafından belirlenebilir veya farkedilebilir. 

---