Microsoft Word icf metin doc



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/63
tarix29.09.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#2314
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   63


 
 
       
 
 
 


Çevirenler: Elif Kabakçı, Ahmet Göğüş
 
WHO Library Cataloguing-in-Publication Data 
 
International Classification of Functioning, Disability and Health 
şlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması: ICF  
 
1.  nsan gelişimi-sınıflandırma, 2. Sağlık statüsü-sınıflandırma, 
3. Sakatlık değerlendirmesi-sınıflandırma, 4. Sosyoekonomik 
etkenler-sınıflandırma 
I. Başlık: ICF 
 
(ISBN 975-19-3672-1 )   
                 (NLM sınıflandırma: W 15) 
 
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2001 yılında International 
Classification of Functioning, Disability and Health başlığı ile 
yayınlanmıştır. 
© Dünya Sağlık Örgütü 2001 
 
Dünya Sağlık Örgütü genel direktörlüğü Türkçe baskının yayın 
haklarını Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Özürlüler  daresi 
Başkanlığı’na vermiştir. 
 
şlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması 
Dünya Sağlık Örgütü 2004 
 
Dünya Sağlık Örgütü yayınları Evrensel Telif Hakkı Antlaşması 
Protokol 2 maddeleri uyarınca telif hakkına sahiptir.  
Tüm hakları saklıdır. 
 
Bu yayında kullanılan adlar ve materyal, Dünya Sağlık Örgütü 
Yönetiminin herhangi bir ülke, bölge, şehir veya arazi ya da bunların  
yetkililerinin yasal konumları ile ilgili veya bunların sınırlarının 
kısıtlanmasıyla ilgili herhangi bir görüşü olduğu anlamını taşımaz. 
 
Bazı şirket veya üreticilerin ürün adlarının geçmesi, Dünya Sağlık 
Örgütü’nün benzerleri içerisinde adları sayılmayanlara kıyasla bu ürünleri 
desteklediği veya önerdiği anlamına gelmez.  Hata ve atlamalar hariç,  
özel ürünler baş harfleri büyük harf olacak biçimde yazılarak ayırd edilmiştir. 
 
Basım evi: Bilge Matbaacılık 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 
 
 
 
 
 
 
çindekiler 
A.  Giriş 
 1 
 
1. Ön bilgi 
  3 
2. ICF’nin amaçları 
  4 
3. ICF’nin özellikleri 
  4 
4. ICF bileşenlerine genel bakış 
  6 
5.  şlevsellik ve yetiyitimi modeli 
  11 
6. ICF’nin kullanımı 
  13
 
B.  Bir-basamaklı sınıflandırma
 
  17 
C.  ki-basamaklı sınıflandırma
 
  19 
D.  Tanımları ile birlikte detaylı sınıflandırma
 
  29 
Vücut  şlevleri 
  30 
Vücut Yapıları 
  63 
Etkinlikler ve Katılım 
  74 
Çevresel Etmenler 
  102
 
E.  Ekler 
  123 
1. Sınıflandırma ve terminolojik konular 
  124 
2. ICF için kodlama kılavuzu 
  128 
3. Etkinlikler ve Katılım listesinin olası kullanımları 
  138 
4. Vaka örnekleri 
  140 
5. ICF ve yetiyitimi olan (özürlü) kişiler 
  142 
6. ICF kullanımında etik kurallar 
  143 
7. Gözden geçirme sürecinin özeti 
  144 
8. ICF için gelecekteki yönergeler 
  146 
9.  deal ve kısa sağlık bilgi sistemleri için önerilen ICF veri 
    gereklilikleri 
  148 
          10. Teşekkür 
  148
 
 
 
 
 


 

 
 
 
 
 
 
ICF 
 
 
Giriş 
 
 
 


 

 
 
ICF 
 
Giriş
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ç.N.: ngilizce’deki  “impairment”  kelimesi,  ICFsistemi  içinde,  sağlık  koşulları  ile  ilintili  vücut  işlevleri  veya  yapılarında 
görülen problemleri belirtmek amacıyla kullanılmıştır. Bu nedenle, “impairment” “işlev veya yapı bozukluğu” olarak 
çevrilmiştir.  Metin  içinde  bazı  yerlerde  geçen  “disorder”  terimi  ise,  kavram  karmaşasını  önlemek  için  “bozukluk 
(disorder)” olarak belirtilmiştir. Çevirmenler, “impairment” terimini, ICF’de tanımlanan özellikleriyle ifade edecek ve 
farklı kullanıcılar tarafından kabul görecek Türkçe terim önerilerine açıktır.


 

 
1. Ön Bilgi 
Bu  ciltte,  ICF
1
  (International  Classification  of  Functioning,  Disability  and  Health)  olarak  bilinen  şlevsellik, 
Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması yer almaktadır.  ICF sınıflandırmasının genel amacı, sağlık 
ve  sağlıkla  ilgili  durumların  tanımlanması  için  ortak,  standart  bir  dil  ve  çerçeve  oluşturmaktır.    Sağlığın 
bileşenleri ve iyilik halinin sağlıkla ilgili bazı bileşenlerini (eğitim ve iş gücü gibi) tanımlamaktadır. Bu nedenle, 
ICF içinde kapsanan alanlar sağlık alanları ve sağlıkla ilgili alanlar olarak görülebilir.  Bu alanlar, vücut, toplum 
ve  birey  bakış  açılarından,  iki  liste  halinde  tanımlanmıştır:  (1)  Vücut  şlevleri  ve  Yapıları;  ve  (2)  Etkinlikler  ve 
Katılım
2
  Sınıflandırma  olarak,  ICF,  bir  insan  için  herhangi  bir  sağlık  koşulunda,  farklı  alanları
3
  sistematik 
biçimde  gruplandırır  (örneğin,    bir  bozukluğu  (disorder)  ya  da  hastalığı  olan  kişi  ne  yapar  veya  ne  yapabilir). 
şlevsellik,  tüm  vücut  işlevlerini,  etkinlikleri  ve  kişinin  katılımını  kapsayan  geniş  bir  terimdir;  benzer  şekilde, 
yetiyitimi  işlev  veya  yapı  bozuklukları,  etkinlik  sınırlılıkları  veya  katılım  kısıtlılıkları  için  geniş  kapsamlı  bir 
terimdir.    ICF‘de  ayrıca  tüm bu yapılarla etkileşimi olan çevresel etmenler de sıralanmıştır. Böylece, kullanıcı 
için, pek çok alanda kişinin işlevselliği, yetiyitimi ve sağlığının kaydedilmesine olanak sağlar. 
ICF, sağlığın pek çok alanında uygulama için Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından geliştirilmiş uluslararası 
sınıflandırma  “ailesi”ne  aittir.  WHO’nun  uluslararası  sınıflandırma  ailesi,  sağlıkla  ilgili  geniş  çaplı  bilginin 
kodlanmasında bir çerçeve sağlar (örneğin, tanı, işlevsellik ve yetiyitimi, sağlık hizmetlerine başvuru nedenleri). 
Ayrıca,  çeşitli  disiplinler  ve  bilim  alanlarında  sağlık  ve  tıbbi  bakımla  ilgili  dünya  çapında  iletişimi  sağlayan 
standart, ortak bir dil kullanır. 
WHO’nun  uluslararası  sınıflandırmasında,  sağlık  koşulları  (hastalıklar,  bozukluklar  (disorder),  yaralanmalar 
vb),  etiyolojik  çerçeve  sunan  ICD-10  (Hastalıkların  Uluslararası  Sınıflandırması,  onuncu  baskı)
4
  içinde 
sınıflandırılmıştır. Sağlık koşulları ile bağlantılı işlevsellik ve yetiyitimi ICF’de sınıflandırılmıştır. ICD-10 ve ICF 
birbirlerini  tamamlayıcı  nitelikte  olup
5
,  WHO’nun  uluslararası  sınıflandırma  ailesine  ait  olan  bu  iki  üyesinin 
birarada  kullanımı  önerilmektedir.  ICD-10,  hastalıklara,  bozukluklara  (disorder)  veya  diğer  sağlık  koşullarına 
“tanı” koymayı sağlar ve bu bilgi işlevsellikle ilgili ek bilgi veren ICF ile zenginleştirilir.
6
 Tanı ve buna ek olarak 
işlevsellikle  ilgili  bilginin  birarada  oluşu  kişi  ve  toplumların  sağlıkları  ile  ilgili  daha  anlamlı  ve  geniş  bir  tablo 
ortaya çıkarır. Bu bilgi de karar alma amacıyla kullanılabilir. 
WHO’nun  uluslararası  sınıflandırma  ailesi,  toplum  sağlığının  tanımlanması  ve  uluslararası  bağlamda 
karşılaştırılması  için  değerli  bir  araç  oluşturur.  ICD-10’la  elde  edilebilecek  mortalite  ile  ilgili  bilgiler  ve  ICF  ile 
ulaşılacak  diğer  sağlık  bilgileri  birleştirilerek  halk  sağlığı  ölçütleri  olarak  toplumların  sağlık  durumlarını  ve 
dağılımını izlemek, mortalite ve morbiditenin farklı nedenlerini değerlendirmek için kullanılabilir. 
ICF,  “hastalık  sonuçları”nın  sınıflandırmasından  uzaklaşıp  (1980  baskısı),  “sağlık  bileşenleri”nin 
sınıflandırmasına  dönüştürülmüştür.    “Sağlık  bileşenleri”  sağlığın  içeriğini  tanımlarken,  “sonuçlar”  sağlık 
durumu  veya  hastalık  sonucunda  ortaya  çıkan  etkilere  odaklanır.    Yani,  etiyoloji  açısından  ICF  tarafsız  bir 
bakış açısına sahiptir, böylece araştırmacılar uygun bilimsel yöntemleri kullanarak neden-sonuç ilişkileri ile ilgili 
çıkarımda  bulunabilirler.  Bu  yaklaşım,  aynı  zamanda  “sağlığın  belirleyicileri”  veya  “risk  etmenleri” 
                                                 
1
 
Bu  metin,  Dünya  Sağlık  Örgütü  Tarafından  ilk  kez  1980  yılında  deneme  amacıyla  yayımlanan  Bozukluklar,  Yetiyitimi  ve  Engellerin 
Uluslararası  Sınıflandırması’nın  (ICIDH)  düzeltilmiş  baskısıdır.  Beş  yıllık  süre  boyunca  sistematik  alan  çalışmaları  ve  uluslararası  bilgi 
alışverişinden  sonra  geliştirilmiş,  22  Mayıs  2001  de  54.  Dünya  Sağlık  Toplantısında  uluslararası  kullanım  için  onaylanmıştır  (karar 
WHA54.21).
  
2
 
Önceki haliyle “sakatlık”, “yetiyitimi”, ve “engel” yerine kullanılan bu terimler,  olumlu deneyimlerin tanımlanmasına olanak sağlayacak 
biçimde  sınıflandırmanın  çapını  genişletmiştir.    Bu  yeni  terimler  ileride  Giriş  bölümünde  tanımlanmış  ve  sınıflandırma  içinde 
ayrıntılandırılmıştır.  Bu terimlerin günlük dildeki kullanımından farklı özel anlamları ile kullanılabildiğine dikkat edilmelidir.
 
3
 
Alan, ilgili fizyolojik işlevler, anatomik yapılar, eylemler, görevler veya yaşam sahalarının, uygulanabilir ve anlamlı bütünüdür. 
4
 
Hastalık ve  lgili Sağlık Problemlerinin Uluslararası  statistiksel Sınıflandırması, Onuncu Baskı, 1-3.cilt, Cenevre, Dünya Sağlık Örgütü, 
1992-1994. 
5
 
ICD-10 ve ICF arasındaki örtüşmeye dikkat çekmek önemlidir.  Her iki sınıflandırma da vücut sistemleri ile başlar.  Bozukluklar 
(impairments) kelimesi “hastalık sürecinin” bir parçası olan vücut yapıları ve işlevlerine yönelik bir kullanımdır ve bu yüzden ICD-10’da da 
kullanılır.  Bununla birlikte, ICD-10’da bozukluklar (impairments) (belirti veya semptom olarak) “hastalıkları” oluşturan olayların bir parçası 
veya sağlık kurumlarına başvuru nedeni olarak kullanılır. Buna karşın ICF sistemi bozuklukları sağlık koşulları ile ilintili vücut işlevleri ve 
yapılarında görülen problemleri anlatmak amacıyla kullanır.
 
6
 
Aynı hastalığa sahip iki insanın işlevsellik düzeyi farklı olabilir ve aynı işlevsellik düzeyine sahip iki insanın aynı sağlık koşulları içinde 
olması gerekmez. Bu nedenle, tıbbi amaçlar için birlikte kullanılmaları veri kalitesini arttırır. ICF kullanımında düzenli tanı yöntemlerinden 
vaz geçilmemelidir. Diğer amaçlar için tek başına da ICF kullanılabilir. 


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   63




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə