Microsoft Word H. Eliyev 21 cild haz?r doc
Yüklə 2,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 88. 1994-cü il oktyabr hadisələri
- 90. 1995-ci 11 mart hadisələri
- 91. OMON
- 96. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti
__________________________________________ 433
sının prezidenti olmuşdur. Ayaz Mütəllibov işində ciddi səhvlərə yol vermiş, nəticədə Ermənistan silahlı qüvvələri Dağlıq Qarabağdan azərbaycanlı əhalini çıxarmış və ərazini işğal etməyə nail olmuşlar. - 86, 87.
Azərbaycan Respublikasının Baş naziri olmuşdur. 1994-cü ilin oktyabrında Azərbaycanın müstəqilliyinə, suverenliyinə qarşı yönəlmiş çevriliş cəhdinə rəhbərlik etmişdir. - 87, 333.
illərdə Yelizavetpol, 1918-1990-cı illərdə Kirovabad) - Gəncə Azərbaycanın qədim şəhərlərindəndir. Sahəsi 107 km 2 , əhalisi 237 min nəfərdir. Gəncənin salındığı tarix dəqiq məlum deyil. Bəzi müəlliflər Gəncənin Makedoniyalı İsgəndərin dövründə (e.ə.336-323), başqaları isə e.ə. II eramızın IV əsrləri arasında salındığını göstərirlər. X əsrin ortalarından Gəncə iri siyasi, iqtisadi və mədəni mərkəzə çevrildi. İpəkçilik, dulusçuluq və sənətkarlıq xüsusilə inkişaf etmişdi. XI əsrin 2-ci yarısı -XIII əsrin əvvəllərində Gəncə Yaxın və Orta Şərqin mühüm ticarət, sənətkarlıq, siyasi və mədəni mərkəzlərindən idi. IV-XVII əsrlərdə Gəncə dəfələrlə xarici işğalçılar tərəfindən dağıntılara məruz qalmışdır. XVIII əsrin ortalarında Azərbaycanda yaranan müstəqil feodal dövlətlərindən biri də Gəncə xanlığı idi. 1796-cı ildə Rusiya ordusu Gəncəni tutdu. Lakin II Yekaterinanın ölümündən sonra Rus ordusu geri çağırıldı. Gülüstan müqaviləsinə (1813) əsasən Gəncə tamamilə Rusiyaya birləşdirildi. 1918-ci il mayın 27-də Tiflisdə yaranmış müsavat hökuməti iyunun 16-da Gəncəyə köçdü. Gəncə ilk müstəqil Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətin paytaxtı olmuşdur. Gəncə sənaye məhsulları istehsalına görə Bakıdan sonra ikinci şəhərdir. Şəhərdə ağır və yüngül sənaye sahələri inkişaf etdirilir. Gəncədə «Regionların inkişafı Dövlət proqramının» həyata keçirilməsi nəticəsində yeni sənaye müəssisələri işə düşmüş və əhali yeni iş yerləri ilə təmin olunmuşlar. - 87, 175, 179.
həmçinin Bakıda Azərbaycanın dövlətçiliyinə, müstəqilliyinə düşmən olan qüvvələr tərəfindən dövlət çevrilişi cəhdi nəzərdə tutulur. Həmin
__________________________________________ 434
gün Bakıda fövqəladə vəziyyət elan edilmiş və Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev televiziya və radio ilə xalqa müraciət etmişdi. Gecə olmasına baxmayaraq Bakı və ona yaxın yerlərdən yüz minlərlə insan Prezident Sarayı qarşısına toplaşaraq milli və vətəndaşlıq həmrəyliyi nümayiş etdirərək Heydər Əliyevin siyasətini dəstəkləmişlər. - 87.
namizədi. 1992-93-cü illərdə Azərbaycan Respubluikasının müdafiə naziri olmuşdur. Ordu quruculugunda kobud səhvlərə yol vermiş, nəticədə Azərbaycan torpaqlarının bir hissəsi, o cümlədən Şuşa şəhəri ermənilər tərəfindən işğal olunmuşdur. - 87, 296.
martın 16-17-də isə Bakının 8-ci kilometr qəsəbəsində Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstələrinin bir qrup üzvünün silahlı çıxışı nəzərdə tutulur. Respublika rəhbərliyinin qəti tədbirləri nəticəsində çevriliş cəhdinin qarşısı alındı və silahlı dəstə tərksilah olundu. - 87, 88.
- 1992-95-ci illərdə Daxili İşlər Nazirliyinin tərkibində olan Xüsusi Təyinatli Polis Dəstələri (XTRD) - 87.
yaradılan AXC-nin, sonralar AXCP-nin sədri. 1992-93-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının prezidenti olmuşdur.- 87
şirkətlərindən biri. Baş ofisi Amerikanın San-Fransisko şəhərində yerləşir. Neft və kimya sənayesinin bütün sahələrində iş görən «Şevron»un dünyanın 100-ə qədər ölkəsində 450 filialı, tərəfdaşı və birgə müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Müxtəlif ölkələrdə 41 000 işçisi var. - 91.
98.
__________________________________________ 435
95. Ey-Bi-Si, «Amerikan Brodkastinq Kompani» -ABŞ-ın ümummilli teleradio kompaniyalarında biri. Əsası 1943-cü ildə Vaşinqtonda qoyulmuşdur. - 100.
dünyəvi, demokratik respublikanın əsasını qoymuş müstəqil Azərbaycan dövləti. Cəmi 23 ay (1918-ci il mayın 28-də yaradılmış, 1920-ci il aprelin 28- də bolşeviklərin və daşnakların səyi ilə devrilmişdir) yaşamışdır. Paytaxtı əvvəlcə Gəncə (1918, 16 iyun - 17 sentyabr), sonra Bakı şəhəri (1918, 17 sentyabr - 1920, 28 aprel) idi. Azərbaycan hökuməti yeni suveren milli dövlətin müxtəlif problemlərinin həlli yollarında böyük əzmlə çalışırdı. Nazirlər Şurasının 27 iyun 1918-ci il tarixli fərmanı ilə respublikada dövlət dili türk dili elan edildi. Azərbaycan Respublikasının parlamenti 1919-cu il avqustun 11-də Azərbaycan vətəndaşlığı haqqında qanun qəbul etdi. Xalq maarifi sahəsində qısa müddətdə böyük tədbirlər həyata keçirildi. Qori müəllimlər seminariyasının Azərbaycan şöbəsi Qazaxa köçürüldü, Bakı Dövlət Universiteti təsis edildi, xarici ölkələrdə kadr hazırlığı məqsədi ilə 1919-20-ci tədris ilində 100 nəfər gənc Avropanın müxtəlif təhsil müəssisələrinə göndərildi. Məktəblərin xeyli hissəsi milliləşdirildi, kitabxanalar açıldı, savadsızlığın ləğvi üçün kəndlərdə kurslar yaradıldı. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət rəmzləri (üçrəngli bayraq, gerb, himn) milli Azərbaycan rəmzləri kimi tanındı. Azərbaycan dövlət bankı yaradıldı, 1918-ci ilin martında dağıdılmış neft sənayesi və Bakı-Batum neft kəməri bərpa edildi. - 102, 244.
yazıçısı, dramaturq. Cabbarlı yaradıcılıgı Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafına böyük təsir göstərmiş, istedadlı dramaturqlar nəslinin yetişməsində mühüm rol oynamışdır. Cabbarlının zəngin irsi Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində layiqli yer tutur. - 102.
1939) - görkəmli Azərbaycan şairi. Poeziyasının əsas qayəsi müasirlik, xəlqilik, humanizm olmuşdur. Onun lirikası forma etibarı ilə novatorluğun ən yaxşı nümunələrindəndir. Azərbaycanın ən dəyərli milli ziyalı nümayəndələrini məhv edən sovet totalitar rejiminin repressiya qurbanlarındandır. -102.
Yüklə 2,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|