13
Alman federal bankı.
Alman federal bankının mənzil qərargahı Frankfurt- na-Maynda
yerləşir.Rəhbəredici orqan Mərkəzi şuradır.Mərkəzi şura ölkənin pul siyasətini
müəyyənləşdirir. Bank strukturuna şuradan başqa Alman federal bankının idarəsi,
torpaqların mərkəzi banklarının 9 idarəsi və 130 əsas şöbə və fılialı daxildir (1999-cu
ilə qədər onların sayı 147 idi, fılialın 2-si 1999-cu ildə, 15-i 2000- ci ildə ləğv
edilmişdi). Mərkəzi şuraya, «Bundesbank»ın ali orqanına «Bundesbank»ın prezidenti
başçılıq edir. Bundan başqa, şuraya vitse-prezident və torpaqların mərkəzi banklarının
doqquz başçısı daxildir.
«Bundesbank»ın icraedici orqanı Direktorlar şurasıdır.Direktorlar şurasına
«Bundesbank»ın prezidenti, vitse-prezidenti və altıya qədər üzvü daxildir.Direktorlar
ş
urası üzvlərinin namizədliyini federal hökumət təklif edir.
Namizədlər «Bundesbank»ın Mərkəzi şurası tərəfindən bəyənildikdən sonra
iddiaçılar AFR prezidenti tərəfindən səkkiz illik müddətə vəzifəyə təsdiq edilirlər. Bu,
Alman federal bank müdiriyyətinin müstəqilliyini və müdafıəsini təmin
edir.Cəmiyyətdə «Bundesbank»ın nüfuzu çox böyükdür.Onun idarəetməsi
qanunvericiliklə federasiya nazirliyinə bərabər tutulur.
Pul - kredit sisteminin fəaliyyətinə nəzarəti «Bundesbank»dan başqa, Nəzarət
üzrə federal bank xidməti (NFBX) həyata keçirir. Nəzarət üzrə federal bank xidməti
Maliyyə nazirliyinə tabe olur.Bankların itkilərdən müdafiəsi və hədsiz borcların
xəbərdar edilməsi üçün Almaniyada kredit-maliyyə müəssisələrinin müştərək
təşkilatları yaradılmışdır.Hal- hazırda doqquz müstəqil cəmiyyət fəaliyyət
göstərir.Onlar kreditlərin təminatı üzrə federal cəmiyyətdə birləşmişlər.
1992-ci il noyabrın 1-dən etibarən federal bank haqqında qanunun qəbul cdilmiş
dəyişikliklərinə uyğun olaraq Alman federal bankının təşkilat strukturu birləşmiş
Almaniyanın dövlət quruluşunun nəzərə alınması şərti ilə dəyişdirildi. Torpaqların
mərkəzi banklarının sayı doqquza düşdü.Onların beşi iki-üç federal torpağa şamil
edilən səlahiyyətlərə malikdir.
14
1991-ci ilin dekabrında Maastrixt şəhərində avronun mərhələli şəkildə tətbiq
edilməsi barədə Müqavilənin imzalanmasından sonra alman pul sistemində radikal
dəyişikliklər başladı.Avropa birliyi ölkələri öz valyuta- iqtisadi siyasətlərini
konverqensiya kriteriyalarının yerinə yetirilməsinə yönəltməyə başladılar.1994-cü
ildə yanvarın 1-də Avropa valyuta institutunun əsası qoyuldu. 1999-cu il yanvarın 1-
də Avropa ittifaqının 15 ölkəsindən 11-i qeyri-nağd avronu tətbiq edərək, öz
valyutalarının kurslarını yeni vahid valyutaya nəzərən qeyd etdilər. Artıq 2002-ci ilin
birinci yarısında 12 ölkə avronu nağd dövriyyəyə tətbiq edərək öz milli pul
vahidlərindən imtina etdi.Beləliklə, 2002-ci ildə AFR markadan imtina edərək vahid
Avropa valyutasına keçdi.
1999-cu ildən sonra «Bundesbank» artıq monetar siyasətdə aparıcı rol
oynamırdı. O, bu rolu Avropanın mərkəzi bankına verərək, özü mərkəzi bankların
Avropa sisteminin sistem yaradan elementi oldu. Nağd avronun tətbiqindən sonra
«Bundesbank»ın yeni funksiyası markanın yox, avronun emissiyasıdır.Qalan
məsələlərdə isə Alman federal bankı yenə də alman və Avropa monetar siyasətinin
lokomotivi olaraq qalır.
Fransa bankı.Avropanın ən qədim mərkəzi banklarından biri olan Fransa
Bankı 1800-ci ildə Napoleon Bonapart tərəfindən təsis edilmişdir.1803-cü ildə Banka
təqdim edilmiş və 1806-cı ildə təsdiq olunmuş emissiya hüququ 1945-ci ilə qədər
dörd dəfə təzələnmişdir.Doqquz əyalət emissiya bankının udulmasından sonra 1848-ci
ildən başlayaraq Fransa Bankı ölkənin bütün ərazisində inhisarçı emissiya hüququnu
ə
ldə etdi.
1936-cı ilə qədər Fransa Bankını 15 «reqent»dən ibarət olan Şura idarə
edirdi.Lakin 1936-cı ildə Şura artıq 20 direktordan ibarət olan Baş şura ilə əvəzləndi.
1945- ci il 2 dekabr qanunu ilə Fransa Bankının kapitalı dövlətə verildi və bu
səbəbdən də, o indiyədək dövlət müəssisəsi statusunu saxlamaqdadır.
Monetar siyasətin hazırlanmasında və reallaşdırılmasında Fransa Bankının nisbi
müstəqilliyinə baxmayaraq, frankın paritetinin və mübadilə kursu rejiminin
15
müəyyənləşdirilmə məsələləri ilə hökumət məşğul olur.Fransa Bankı isə yalnız
frankın və xarici valyutaların nisbətini dövlətin adından və monetar siyasətin ümumi
istiqamətləri çərçivəsində tənzimləyir.Fransanın monetar siyasətinin əsas məqsədi ilə
1994-cü ildən inflyasiya səviyyəsinin konkret göstəricisi müəyyənləşdirilmişdir.Bu
isə inflyasiyanın targetinq siyasətini reallaşdıran ölkələr sırasına Fransanı aid etməyə
imkan verir.
Monetar siyasət üzrə Şurasınm səlahiyyətlərinə dövlətin monetar taktika və
strategiyasının hazırlanması, əsas pul aqreqatlarının müəyyənləşdirilməsi və monetar
siyasətin son məqsədlərinin əldə edilməsini təmin edən digər göstəricilərin
müəyyənləşdirilməsi daxildir.Şuraya Bankın müdiri başçılıq edir.Ondan başqa Şuraya
nazirlər şurası tərəfindən təyin edilmiş səkkiz üzv daxildir.
Fransa Bankının operativ fəaliyyətinə Baş Şura rəhbərlik edir.Baş Şura kadr
məsələləri ilə, Bank gəlirinin müəyyənləşdirilməsi və başqa işlərlə məşğul
olur.Təşkilati olaraq Baş Şuraya monetar siyasət üzrə Şura, Nazirlər şurasının,
xəzinədarlığın və digər strukturların nümayəndələri daxildir.
Fransa Bankının ərazi müəssisələri şəbəkəsi təşkilati olaraq coğrafı prinsiplə
qurulmuşdur.Hər bir ərazi müəssisəsi öz coğrafı zonasında fəaliyyət göstərir və bu
zona adətən, inzibati vahidlərin (departamentlərin və dairələrin) sərhədləri ilə üst- üstə
düşür.Ərazinin ölçüsü nəzərə alınır.Belə ki, 66 departamentdə bir neçə ərazi
müəssisəsi, 30 departamentin hərəsində isə bir ərazi müəssisəsi fəaliyyət göstərir.
Fransa Bankının ərazi müəssisələr şəbəkəsinin qurulmasının funksional
prinsipləri onların profil etibarilə ixtisaslaşması və fəaliyyətinin konkret
istiqamətləridir. Onlar arasında aşağıdakıları göstərə bilərik:
*nağd və qeyri nağd pul dövriyyəsinin və hesablaşma sistemlərinin
idarərəetməsi;
*xarici əməliyyatların idarəetməsi (o cümlədən ödəniş balansı işində iştirakı);
*bank sisteminə nəzarət və risklərin yoxlanması;
*qeyri maliyyə müəssisələri barədə məlumatların toplanması, analizi və
Dostları ilə paylaş: |