Microsoft Word Design Glo Kongre doc

Caucasus and Central Asia in the Globalization Process
 
 
390 
•  Verimlilik ve tasarruf bire bir ilişkilidir, ve bu 
iki  kavram  çoğu  kez  eş  anlamlı  olarak  birbirinin 
yerine kullanılır.  
•  Enerji  tasarrufu  genellikle enerji  kullanımının 
son  tüketim  noktalarında  azaltılması  için  alınan 
tedbirlerle ilişkilidir. 
•  Enerji verimliliği enerji kaynaklarının üretim-
den  tüketime  kadar  her  aşamada  en  verimli  ve 
dolayısı ile en israfsız şekilde kullanılmasını ifade 
eder. O yüzden enerji verimliliği, tasarrufu da içi-
ne alan bir kavramdır.  
Tasarruf:  keşfedilmeyi  bekleyen  tükenmez 
enerji kaynağı  
Azerbaycan da Tasarruf Potansiyeli   
Azerbaycan  ve  Enerji  denince  akla  ilk  gelen; 
Hazar,  Umut,  Yaşam  ve  Savaşın  Denizi,  Enerji, 
Hırs, Çıkar ve Stratejiler. 
Hazar  Kaynakları;  Ulusal  özlemleri  altüst 
eden,  Ortak  çıkarları  yönlendiren,  Tarihsel  iddia-
ları  yenileyen,  Yayılmacı  özlemleri  yeniden  can-
landıran, ve Uluslararası rekabeti kızıştıran hedef-
leri  temsil  etmektedir  (Zbigniev  BRZEZINSKI, 
1997).  Bu  konuların  sempozyum  boyunca  sürekli 
gündemde  olacağını  tahmin  etmek  hiçde  zor  ol-
masa gerek. 
Azerbaycan  da  gelişmiş  enerji  sektörünün 
bulunması,  eski  SSCB  nin  mirası.  Daha  sonra 
Mühendis  ve  teknisyenlerin  onarıp  çalıştıramaya-
cağı hale geldi. Tesislerdeki cihazların önemli bir 
bölümü  normal  operasyon  ömrünü  tamamlamış 
durumdaydı.  Modernizasyon  için  maddi  kaynak 
eksikliği,  gerekli  bakım  çalışmalarının  yapılma-
ması,  personele  yeterli  eğitim  verilmemesi,  ku-
rumsal  eğitim  (proje  yönetimi)  verilmemesinden 
ileri geliyor.  
Bölgesel  enerji  projeleri  ile  alakalı  olarak 
Bakü- Tiflis- Ceyhan neft kemeri örnek verilebilir. 
Enerjinin  varlığının  bölgede  kullanımı  Küresel 
Proje  Yönetimine  çok  ciddi  kaynaklar  sunduğu 
pratik manada kendini hissettirmektedir. Azerbay-
can- Gürcistan- Rusya- Türkiye- Ukrayna arasında 
doğal gazın tüketimi buna örnek olarak verilebilir. 
Bu gün yerel olarak enerji kaynaklarının tüke-
timinden  daha  çok  verimli  tüketimi  güncellik  ka-
zanmıştır.  Rusya  doğal  gaz  zengini  olmasına  rağ-
men  kendi  toplumuna  bunu  düzenli  olarak  suna-
mamaktadır. Basından bu çok rahat takip edilebil-
mektedir.  
ABD’de Tasarruf: 
Enerji  verimliliğine  örnek  teşkil  edebilecek 
çalışmalar  1973  petrol  krizi  (risk)  ile  ortaya  çık-
mıştır.  Arz  güvenliği  şeklinde  ortaya  çıkan  bu 
durum,  küresel  olarak  enerjinin  önemi  açısından 
dönüm noktası olmuştur.  
•  ABD’de  kullanılan  enerji  miktarı  eğer  büyü-
meye paralel olsaydı, 2001 yılında tüketilen enerji 
miktarı 29 yerine 50 trilyon kWh olacaktı.  
•  ABD’de  tasarruf  tedbirleri  sonucu  ekonomi-
deki büyüme devam ederken enerji kullanımı 1975 
ve 1985 yılları arasında sabit kalmıştır.   
•  1973 ile 2000 yılları arasında ise ABD ekono-
misi  %126  büyürken  enerji  kullanımındaki  artış 
%30’da kalmıştır.  
1990-2000 yılları arasında sanayi üretimi %41 
artarken  sanayide  elektrik  kullanımı  sadece  %11 
artmıştır(Prof.  Dr.  Yunus  A.  Çengel,  Enerji  Ve-
rimliliği Kültürü). 
 
Şekil 3. ABD’de Tasarruf 
•  ABD’de  konut  amaçlı,  ticarî,  ve  endüstriyel 
binalarda şu anda mevcut yalıtımın sağladığı yıllık 
tasarruf 4 milyar varil petrole eşdeğer -  $177 mil-
yar ve 1340 milyon ton CO2 emisyonu.   
•  ABD’de  binalara  uygulanan  yalıtım  ısıtma  ve 
soğutma için gerekli enerji kullanımını konutlarda 
%51,  ticari  binalarda  da  %18  azaltarak  yılda  2 
milyar  varil  petrol  eşdeğer  enerji  tasarrufu  sağla-
mıştır.  
•  ABD’de  Federal  Hükümet  binalarında  1985-
2000 yılları arasında metre kare başına enerji kul-
lanımı  %20  azalmıştır.  Bu  süre  zarfındaki  hükü-
metin  toplam  enerji  kullanımındaki  azalma  ise 
%20’den de fazladır. 
Dünyada  32  ülkede  443  nükleer  santral 
370,000 MW güç üretip dünya elektrik enerjisinin 
%16’sını üretmektedir (2005).  
Bunlardan 104 tanesi 98,000 MW kurulu gücü 
ile ABD’de, ve ülkenin elektrik ihtiyacının %20’-
sini karşılamakta.  
ABD  tasarrufla  tanışmadan  evvel  büyüyen 
ekonomisinin  elektrik  ihtiyacını  karşılamak  için 
1970’li yıllarda 10’larca nükleer santralın inşasına 
başlanmıştı.  
Ancak  öngörülmeyen  birşey  oldu,  ve  tasarruf 
tedbirleri  büyüyen  ekonominin  enerji  ihtiyacını 
karşılamaya kafi geldi.  
•    Sonunda  107,000  MW  kapasiteli  değişik  ya-
pım aşamalarındaki 97 nükleer santral iptal edildi, 
ve harcanan milyarlarca dolar boşa gitti.  

---

II International Congress
 
 
391 
•    Bu  iptallerin  %  90’ının  1974-1984  arasında 
olması  (gerisi  1985-1995  arasında)  ve  ABD’de 
1979’dan  beri  yeni  nükleer  santral  kurulmaması, 
tasarruf  tedbirlerinin  etkisini  açıkça  göstermek-
tedir. 
Brezilya: Bir Başarı Hikayesi  
1973 petrol ambargosu dünyayı vurunca, Bre-
zilya zengin şeker kamışı kaynaklarından alternatif 
bir yakıt olan etanol üretme programı başlattı. 
Bugün  Brezilya’da  satılan  yeni  arabaların  % 
70’i  etanol  karışımı  ile  çalışan  (%  85’e  kadar 
etanol) “Esnek Yakıt Arabaları”dır. 
Gidilen km-yol başına, etanolün maliyeti ben-
zinden  daha  düşüktür  (petrolün  varil  fiyatı  $  45’ı 
aşmadığı sürece).  
2006 sonu itibariyle artık Brezilya petrol ithal 
eden bir ülke değildir.  
Bu başarının arkasındaki sırlar: 
Etanolün  geliştirilmesi  döneminde  hükümetin 
cömert  teşvik  uygulamaları.  Hükümetin  tüm  ben-
zin  istasyonlarına  etanol  satma  zorunluluğu  getir-
mesi,  ve  Benzinin  bir  miktar  etanol  ile  karıştırıl-
ması zorunluluğu.   
Türkiye’de Tasarruf Potansiyeli   
Türkiye’nin  enerji  yoğunluğu,  OECD  ülkeleri 
ortalamasının  2  katı,  Japonya’nın  4  katıdır.  Yani 
bir  dolarlık  mal  veya  hizmet  üretmek  için  Tür-
kiye’de  OECD  ülkelerinde  kullanılan  enerji  mik-
tarının iki katı enerji kullanılmaktadır.  
Türkiye’nin enerji tasarruf potansiyelinin %30 
olduğu  ifade  edilmektedir.  ABD  örneği  bize  gös-
teriyor ki en büyük enerji kaynağı tasarruftur. Bu 
kaynak üstelik yerli, daimi, ve çevre dostudur.  
Türkiye'de  binalarda  birim  alanı  veya  hacmi 
ısıtmak  için  harcanan  enerjinin  Avrupa  ülkelerine 
göre 2-3 kat daha fazla olması, Türkiye’nin enerji 
tasarrufu  açısından  bir  fırsatlar  ülkesi  olduğunu 
göstermektedir. 
Sonuç 
Küreselleşme taraftarlarına göre, yerel ekono-
miler,  merkezileşmiş  ulus-aşırı  şirketler  sistemine 
göre  daha  istikrarlı,  barışçıl  ve  demokratiktir. 
Yerel toplumların birbirleri ile çatışmaları durumu 
ise  genellikle  dış  müdahalelerle  ortaya  çıkmıştır. 
Ülkelerin,  içinde  bulundukları  bölge  dışındaki 
dünya  ile  teması  kesmeleri  kuşkusuz  ki  tüm  ile-
tişim  ve  ulaşım  teknolojilerinin  terk  edilmesi 
gerektiği  anlamına  gelmemektedir  (Norberg-
Hodge, 1996: 393). 
Üretim araçlarının gelişmesi kol gücünün öne-
mini  kaldırınca  yerine  üretimin  arkasındaki  itici 
güç olan bilgi yönetimi geçti. Buna günümüzdeki 
rekabet  ortamı  da  eklenince  bilginin  kontrolu  bir 
meslek  haline  geldi.  Bilgiyi  üretmek  ve  kontrol 
edebilmek  toplumların  yaşantılarına  yön  vermek 
için kaçınılmaz bir unsur olarak zamanımıza dam-
gasını vurdu. Zaman ve verimliliğin rekabet avan-
tajı  olduğu  günümüzde,  yapılan  projelerin,  doğru 
zamanda,  etkin  verim  düzeyinde  teslim  edilmesi 
gerekiyor. Đşte tam burada devreye proje yönetimi-
nin gücü giriyor. 
Enerji verimliliği enerji kaynaklarının üretim-
den  tüketime  kadar  her  aşamada  en  verimli  ve 
dolayısı ile en israfsız şekilde kullanılmasını ifade 
eder. Enerji verimliliği, tasarrufu da içine alan bir 
kavramdır. Tasarruf: keşfedilmeyi bekleyen tüken-
mez enerji kaynağıdır. 
KAYNAKLAR 
− 
Ahmet  NAYIR,  Kaynak  Elektrik,  Enerji,  Elektrik, 
Aydınlatma, Elektronik ve Otomasyon dergisi (2005/9) . 
− 
Mehmet  Dikkaya,  Fatih  Deniz,  The  Problems  Of 
Economıc  Globalızatıon:  A  Theoretıcal  Approach 
(Đnternetten) 
− 
Prof. Dr. Yunus A. Çengel, Enerji Verimliliği Kültürü ve 
Türkiye’de enerji Tasarrufu potansiyeli (Đnternetten) 
− 
Norberg-Hodge,  Helena  (1996).  “Shifting  Direction: 
From  Global  Dependence  to  Local  Interdependence”, 
The  Case  Against  the  Global  Economy,  (ed.  Jerry 
Mander  ve  Edward  Goldsmith),  Sierra  Club,  San 
Fransisco (393–406). 
− 
Keohane,  Robert  O.  and  Joseph  S.  Nye  Jr.  (2000). 
“Globalization:  What’s  New?  What’s  Not?  (And  So 
What?)”, Foreign Policy, issue.118, Spring (104–119). 
− 
Zbigniev  BRZEZINSKI,  “The  Grand    Chessboard, 
American    Primacy  and  its  Geostrategic  Imperatives”, 
1997 

---