Microsoft Word Design Glo Kongre doc

Caucasus and Central Asia in the Globalization Process
 
 
386 
mətinin  indiki  artım  dinamikası  zamanı  bu  renta-
belli layihədir. 
Qeyd  etmək  lazımdır  ki,  BTC-nin  reallaşmış 
çoxsaylı  ixtisaslı  neftçilərin,  geoloqların,  mühən-
dislərin,  menecerlərin,  digər  mütəxəssislərin  və 
peşə sahiblərinin gərgin əməyinin nəticəsidir. 
Hazırda hər gün boru üzrə 400 min barrel neft 
axıdılır. BTC-də karbohidrogenlərin daşınmasının 
əsasını təşkil edən Azəri-Çıraq-Günəşli yataqların-
da hasilatın artması ilə qeyd edildiyi kimi 2008-ci 
ildə  sutkalıq  neft  ötürülməsi  1  mln.  barrel  və  ya 
ildə 50 mln. ton təşkil edəcəkdir. 
BTC  -  son  dərəcə  əlverişli  iqtisadi  layihədir. 
Onun ardınca bu açılmış yolla hazırda digər layi-
hələr  də  addımlayır:  Şahdəniz  meqa  strukturu  ilə 
qazın  nəql  ediləcəyi  Bakı-Tbilisi-Ərzurum  qaz 
kəməri, eləcədə Qars-Axalkalaki-Tbilsi-Bakı nəq-
liyyat dəmir yolunun tikintisi. Beləliklə, Azərbay-
can-Gürcüstan-Türkiyə üçlüyünün inteqrasiyası və 
regional kooperasiyası kursu davam edir.  
Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti  Đlham 
Əliyev  kəmərin  açılışı  zamanı  vurğulamışdır: 
"Boru  kəmərinin  fəaliyyətə  başlanması  ilə  Azər-
baycanın  qarşısında  yeni  üfüqlər,  yeni  imkanlar 
açılır.  Azərbaycan  iqtisadi  cəhətdən  çox  varlı 
dövlət olacaqdır. Ölkənin bütün sosial problemləri 
öz  həllini tapacaqdır.  Azərbaycan  neft  ixrac  edən 
mühüm ölkəyə çevrilir. Əminəm ki, neft gəlirləri-
nin istifadə edilməsi sayəsində Azərbaycanda bü-
tün sosial məsələlər tez bir zamanda həll olunacaq 
və  ölkəmiz  daha  inamla  dünya  iqtisadiyyatına 
inteqrasiya olunacaqdır". 
 
 

---

 
 
387 
KÜRESEL PROJE YÖNETĐMĐ 
Ahmet NAYIR 
Haliç Üniversitesi   
Mühendislik Fakültesi,  
Đstanbul / TÜRKĐYE 
[e-mail]  
ÖZET 
Çağımızda proje yönetimi küresel bir boyut kazanmıştır. Bu çalışma, ekonomik küreselleşme kavramını proje yönetimi bazında 
incelemeye  çalışmaktadır.  Küreselleşme,  uzunca  bir  zaman  önce  başlamış  olan  ve  halen  sürmekte  olan  bir  süreçtir.  Đpek  yolu  buna 
örnektir.  Günümüz  dünyasında  ekonomi  ve  politika  çok  yakın  olarak  birbiriyle  ilişkilidir.  Bölgesel  siyasi  değişikliklerle  ipek  yolu 
projesi bu günde işler hale gelmektedir. Zaman ve verimliliğin rekabet avantajı olduğu günümüzde, yapılan projelerin, doğru zamanda, 
etkin  verim  düzeyinde  teslim  edilmesi  gerekiyor.  Đşte  tam  burada  devreye  proje  yönetiminin  gücü  giriyor.  Bu  çalışmada  yaşadığımız 
çağda küreselleşmedeki değişimlerden başlayarak, Küresel proje yönetimi ve aşamaları ile devam etmektedir. Enerji projeleri her gün 
aktüelliğini  koruyarak  örnek  oluşturmaktadır.  Bu  bağlamda  enerji  projelerinin  tanıtımından  daha  ziyade,  güncel  olan  “Enerji 
Verimliliği” nin küresel boyut kazanması dikkate verilmeye çalışılmıştır. 
Anahtar Kelimeler: Ekonomik küreselleşme, Küresel proje yönetimi, Bilgi, Risk, Enerji Verimliliği, 
 
Giriş 
1980’lerden  beri  dünya  ekonomisinde  mey-
dana  gelen  gelişmeler,  sosyal  bilimcilerin  küre-
selleşme  kavramı  üzerinde  yoğunlaşmasına  neden 
olmuştur.  Aslında  çok  yeni  olmayan  bu  kavram 
etrafında  düşünmeyi  en  fazla  artıran  olaylar  Sov-
yetler  Birliği’nin  dağılması  (1991),  Avrupa  Birli-
ği’nin  ilan  edilmesi  (1994)  ve  bu  yıllarda  büyük 
hız kazanan iletişim ve haberleşme alanında yaşa-
nan  devrimlerdir.  Bu  kavram  etrafında  meydana 
gelen kutuplaşmalar, kavramın önemini artırmış ve 
bu konudaki tartışmalar hız kazanmaya başlamıştır 
(Mehmet Dikkaya, Fatih Deniz, The Problems Of 
Economıc Globalızatıon).  
Küreselleşmeyi  bu  denli  önemli  hale  getiren 
diğer  gelişmeler  ise,  yaşanan  enformasyon  ve 
teknolojik ilerlemenin son derece hızla yol alması 
ve büyük bir ekonomik dev olarak görülen Sovyet-
ler  Birliği’ni  dahi  yutarak  büyümesini  devam 
ettirmesidir.  Ekonomik  küreselleşmenin  etrafında 
meydana  gelen  temel  enerji  projeleri  her  gün 
aktüelliğini  korumaktadır.  Bu  bağlamda  enerji 
projelerinin tanıtımından daha ziyade, güncel olan 
“Enerji  Verimliliği”  nin  küresel  boyut  kazanması 
dikkate  verilmeye  çalışılmıştır.  Sovyetler  Birliği 
sonrası  Ülkelerdeki  enerji  sistemleri  yenilenmeye 
çalışılırken,  verimlilik  ön  plana  çıkmıştır.  Bu  ve-
rimlilik  anlayışı  hem  donanım  hem  de  enerjinin 
tasarruflu kullanımı olarak ele alınmalıdır. 
Ekonomik Küreselleşmeye Teorik Bakış 
Ekonominin  küreselleşmesi,  kapitalist  serbest 
piyasa ekonomisinin, rekabetin, üretim ve tüketim 
ilişkilerinin  ulus-aşırı  hale  gelmesidir.  Ekonomik 
ilişkilerin  uluslar  arasılaşması  ise  küreselleşmeyi 
tarif etmek için tek başına yeterli değildir. Ekono-
minin  neden  uluslararası  hale  geldiği  sorusunun 
cevabı şu faktörlerde gizlidir: yerel üretimin yeter-
siz  oluşu,  uluslararası  fiyat  farklılıkları  ve  mal 
farklılaşması.  Yerel  üretimin  yetersiz  kalmasının 
nedenleri  kaynak  dağılımının  dengesizliği,  teknik 
eleman eksikliği ve farklı gelişmişlik seviyelerinin 
varlığıdır. Fiyat farklılaşmalarının nedeni ise mali-
yetlerin  farklı  olmasıdır.  Mal  farklılaşması  ise 
bireysel tatmin ile ilgili bir konudur. Bu sebepler-
den  dolayı  ekonomik  ilişkiler  uluslararası  hale 
gelmiş ve uluslararası ticaret doğmuştur. 
Đçinde  bulunulan  ulus-aşırılaşma  sürecinin  ve 
ufukta görünen çizginin insanoğlunun güvenlik ve 
özgürlük  arayışına  etkisinin  ne  olacağı  konusuna 
eğilmeden  önce  geleneksel  veya  yerel  ekonomik 
ilişkilerin sahip olduğu davranış özelliklerini ince-
lemek gerekmektedir. Bu şekilde yerel alandan kü-
resel  alana  geçilirken  yaşanan  dönüşümün  özel-
likleri  ve  etkilerini  karşılaştırmalı  olarak,  daha 
sağlıklı bir şekilde anlamak mümkün olabilir. 
Enerji projeleri örnek olarak verilebilir. Ulusal 
enterkoneksiyonlar kurulmuş, aynı zamanda ülke-
ler  arası  iletim  hatları  da  devreye  sokulmuştur. 
Türkiye  Enerji  kaynakları  olarak  fakir  olmasına 
rağmen  elektrik  enerjisi  ihraç  etmeye  başlamıştır. 
Bu  gün  Gürcistan,  Azerbaycan  ve  zaman  zaman 
yılın belli dönemlerinde Bulgaristan a dahi elektrik 
enerjisi  satmaktadır  (Ahmet  NAYIR,  Kaynak 
elektrik, Enerji ..Dergisi). 
Uluslararası Finansal Ağlar 
Ekonomik küreselleşmenin belki de en çarpıcı 
belirtisi sermayenin hızla artan hareket kabiliyeti-
dir.  Soğuk  savaş  sonrası uluslararası ortamın  ver-
diği  güvenin  bir  sonucu  olarak  finans  piyasaları 
küreselleşince büyük ölçekli sermaye akımları ger-
çekleşmeye  başlamıştır.  Bilgi  birikiminin  de  sağ-
ladığı  avantajlar  sayesinde  uluslararası  sermaye 

---