Microsoft Word 7-keremcemsanli doc
Yüklə 430,32 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rekabet Dergisi
- Akdeniz çimento Ege çimento Ege hazır beton Yonga
- Kozmetik karteli Đlaç karteli Sakarya Otobüs karteli
- Rekabet Dergisi
- 5.3. Üçüncü Kurgu 5.3.1.Mevcut Ceza ve Yönetmeliğe Göre Belirlenen Cezanın Mukayesesi
142
IX nolu Grafik Bu grafik ise, incelenen her bir kartel açısından ciro ile para cezalarının yüzde cinsinden ortalama oranını göstermektedir. Yukarıdaki satır, Yönetmelik hükümleri çerçevesinde her bir kartel açısından para cezalarının cirolara oranını, aşağıdaki ise mevcut cezaların ciroya oranını belirtmektedir. En sağdaki sütunlar ise, ortalama orana işaret etmektedir 47 .
Buna göre, mevcut para cezalarının ciroya oranı ortalama %1 civarında seyretmektedir. Yani Rekabet Kurulu, incelenen kartellerde teşebbüslere ortalama cirolarının %1’i kadar para cezası vermiştir. Yönetmeliğe göre baz ve temel cezanın en az %2 olacağı dikkate alınırsa, yeni dönemde ne gibi bir farkın olacağın kolaylıkla takdir edilebilir. Nitekim yapılan hesaplara göre, incelenen vakalarda verilen cezanın ciroya ortalama oranı %6 olarak görülmektedir. Tabiatıyla bu rakamı (ve hatta daha önceki rakamları) uyarlamak gerekmektedir. Zira Akdeniz ve Ege çimento kartellerinde para cezası azami ceza sınır olan %10’un da üzerinde gerçekleşmiş. Bu rakamları azami sınıra indirdiğimizde, muhtemelen ortalama oran %6’nın bir miktar altına inecektir. Fakat yine de yukarıda vardığımız sonuçları etkileyecek önemde bir fark olmayacaktır.
47 Tabiatıyla burada Çelik karteli kapsam dışı tutulmuştur ve oranlar 21 kartel vakasının ortalamalarını göstermektedir. II. kurguda vs. mevcut durumda verilen cezaların ciro yüzdeleri 1,0%
1,8% 0,5%
2,7% 1,0%
0,7% 0,5%
0,7% 1,3%
0,3% 1,0% 1,0% 0,3% 1,0%
2,3% 1,0% 1,0% 2,7% 1,0%
1,9% 0,5%
1,1% 11,0%
6,0% 6,0% 14,0%
9,0% 3,0% 3,0% 3,0% 5,0% 5,0%
4,0% 4,0% 3,0% 3,0% 5,0% 8,0%
5,0% 5,0% 5,0% 8,0%
6,0% 4,0%
Akdeniz çimento Ege çimento Ege hazır beton Yonga levha II Alçı karteli refrakter karteli Ortalama yüzdeler Kozmetik karteli Đlaç karteli Sakarya Otobüs karteli Gazete karteli
143
Tablonun gösterdiği bir başka husus ise, cezaların ciroya olan yüzdelerindeki farkın son derece değişken olmasıdır. Grafikte yer alan 21 kartelde, ceza farkları 1,3 kattan (Sakarya otobüs karteli), 16 kata (Gazete karteli) kadar değişkenlik göstermektedir. Gazete kartelinin 48 yanı sıra, Akdeniz çimento 49 , Alçı 50 , Kozmetik 51 ve Refrakter kartellerinde 52 , cezaların nispetinde 10 katın üzerinde bir fark oluşmaktadır. Buna karşılık Nevşehir otobüs, Ytong
(soldan 18. sütun) ve Sakarya otobüs (20. sütun) kartellerinde, Yönetmelik üç katın altında bir fark yaratmıştır. Dolayısıyla her ne kadar Yönetmelik ile mevcut cezalar kıyaslanınca, ortalama oran farkları %5-6 civarında seyretmekteyse de, standart sapmanın yüksek olduğu söylenebilir. Fikrimizce bunun muhtemel bir nedeni, mevcut para cezalarının objektif ve tutarlı ölçütler çerçevesinde takdir edilmemiş olmasıdır. Örneğin Sakarya otobüs kartelinde, teşebbüslerin cirolarının %4 ila %2’si arasında para cezası verilirken, Çelik kartelinde %00,5’lere kadar inen oranlarda para cezası verilmesini izah etmek güçtür. Bu anlamda çalışmamız, Kurul’un cezaları takdir ederken, bir ölçüde keyfi bir yaklaşım sergilediği görüşünü desteklemektedir.
Yukarıda ele alınan II. kurgu, esasen gerçekçi bir senaryoyu ifade etmektedir. Fakat bir an için Rekabet Kurulu’nu toleranslı yaptırım politikası güttüğü
48 Çelik kartelinden sonra ikinci en büyük ceza farkı, Gazete kartelinde karşımıza çıkmıştır. 16 katlık bu farkın temel nedeni ise, Rekabet Kurulu’nun para cezasını teşebbüslerin cirolarının %0,5’i üzerinden takdir etmesi; buna karşılık incelememizde %3 üzerinden takdir edilmesidir. Bunu üzerine süre nedeniyle %50 ve tekerrür nedeniyle de %75’lik bir artış yapılmıştır. 49 Rekabet Kurulu Akdeniz çimento kartelinde teşebbüslerin cirolarının (ortalamada) %1’i üzerinden ceza takdir etmiştir. Oysa Yönetmelik çerçevesinde yapılan hesaplara göre, bu teşebbüsler cirolarının %11’i oranında cezaya muhatap olmuşlardır. Bunun sebepleri ise, Yönetmeliğe göre cezanın üst sınır oranından verilmesi (%4), süre nedeniyle %50 ve tekerrür nedeniyle de %75 artış yapılmasıdır. 50 Alçı kartelindeki 12 katlık fark şu şekilde izah edilebilir. Kartele taraf teşebbüsler, cirolarının %0,5’i oranında para cezasına muhatap olmuşlar. Yönetmelik çerçevesinde yapılan hesaplara göre ise, baz ceza için ortalama oran (%3) esas alınmış ve kartelin süresi 5 senenin üzerinde olması itibarıyla %100 artış yapılmış. 51 Kozmetik kartelinde, mevcut ceza ile Yönetmelik çerçevesinde takdir edilen ceza arasında yaklaşık 13 katlık bir fark vardır. Bunun temel nedeni yine, Kurul’un nihai para cezasını çok düşük oranlardan; %0,5 ila %00,5 aralığından takdir etmesidir. Yönetmelik çerçevesinde ise, baz ceza oranları asgari ve ortalamadan takdir edilmiş; fakat süre nedeniyle %50 artış yapılmıştır. Ayrıca iki teşebbüs için tekerrür ve incelemeyi zorlaştırmak nedenleri ile ağırlaştırıcı hal uygulaması yapılmıştır. 52 Refrakter kartelinde Rekabet Kurulu, teşebbüslerin cirolarının ortalama %0,31’ü oranında ceza vermiştir. Yönetmelik çerçevesinde yapılan uygulamada ise, baz ceza için ortalama oran esas alınmış ve kartelin süresi nedeniyle %50 artış yapılmıştır. Yüklə 430,32 Kb. Dostları ilə paylaş:
|