Microsoft Word 7-keremcemsanli doc

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ceza Yönetmeliği’nin Geçmiş …                            Rekabet Dergisi 2009, 10(4): 117-154 

 

139 

olmasıdır

44

.  Çolakoğlu  açısından  yerinde  incelemenin  engellenmesi  nedeniyle 

aynı  zamanda  ağırlaştırıcı  hal  uygulanmış,  bu  da  teşebbüsün  cezasını 

arttırmıştır

45

.  

Bu  vakadaki  para  cezasının  yüksekliği  karşısında,  incelemeyi  başka 

yönlere de teşmil etmek ilginç bazı sonuçları beraberinde getirmektedir. Mesela 

incelememizde  kapsam  dışı  tutulan  yöneticiye  ceza  verilmesi  konusunu  ele 

alalım.  Kararda  açık  bir  şekilde  bazı  teşebbüslerin  ve  yöneticilerinin  kartelin 

oluşumunda  belirleyici  etkisi  olduğuna  dair  ifadeler  yer  almaktadır.  Mesela 

Çolakoğlu  adlı  teşebbüs  yöneticilerinin  Kanun  ve  Yönetmelik  anlamında 

kartelde  belirleyici  etki  uyguladıklarını  varsayalım.  Bu  durumda  yönetici, 

Kanun’un  16/4.  maddesi  ve  Yönetmeliğin  8.  maddesi  çerçevesinde,  teşebbüse 

verilen  cezanın  %3’ü  ila  %5’i  arasında  bir  para  cezasına  muhatap  olacaktır. 

Đlgili  teşebbüse  verilmesi  gereken  para  cezasının  80  milyon  TL  olduğunu 

dikkate alırsak, yöneticinin alacağı en az ceza miktarı 2.4 milyon TL olacaktır. 

Tabiatıyla  bu  son  derece  enteresan  bir  sonuçtur.  Zira  karara  göre,  teşebbüsün 

aldığı  mevcut  para  cezası  tutarı  sadece  1.2  milyon  TL’dir.  Yani  Yönetmeliğin 

uygulandığı  bir  ihtimalde,  sadece  yöneticinin  alacağı  para  cezası,  ilgili 

teşebbüsün aldığı mevcut para cezasının iki katı tutarına ulaşmaktadır. Şüphesiz 

bu  tutar,  Kurul’un  (olağan)  toleranslı  yaptırım  politikasından  da  esnek 

davrandığına işaret etmektedir.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                            

44

 Hemen belirtelim ki her iki teşebbüs açısından da baz ceza oranı üst sınırdan uygulandığı gibi, 

kartele 5 yıldan daha fazla dahil olmaları nedeniyle ayrıca baz ceza oranı %100 arttırılmıştır.  

45

 Önemle belirtelim ki Çolakoğlu’na verilen para cezası Danıştay 13. Dairesi’nin 14.5.2008 gün, 

E.2006/1113,  K.2008/4207  sayılı  kararı  ile  iptal  edilmiştir.  Danıştay’ın  ilgili  dairesi  bu  sonuca 

varırken,  yerinde  incelemenin  engellenmesi  nedeniyle  daha  önce  ceza  verildiğini,  ceza  verilen 

eylem  için  aynı  zamanda  ağırlaştırıcı  hal  uygulanmasının  mümkün  olmadığını  gerekçe 

göstermiştir.  

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rekabet Dergisi 2009, 10(4): 117-154                                                  Kerem Cem SANLI 

 

140 

5.2. Đkinci Kurgu 

5.2.1.Mevcut Ceza ve Yönetmeliğe Göre Belirlenen Cezanın Mukayesesi 

VII nolu Grafik 

 

Çelik karteli, incelemeden sağlıklı sonuçlar çıkarılmasını önlediği için, II. kurgu, 

bu  kartelin  dâhil edilmediği senaryoyu içermektedir. Yukarıdaki grafik, toplam 

nihai  ceza  miktarının  bileşenlerini  göstermektedir.  Burada  toplam  nihai  para 

cezası  tutarı  sadece  332  milyon  TL’dir.  Bu  rakam,  mevcut  para  cezasının 

takriben  5-6  katına  tekabül  etmektedir.  Baz  ceza  175  milyon  TL  ve  sürenin 

neden  olduğu  ceza  artışı  miktarı  ise  60  milyon  TL’dir.  Bu  rakamlar,  sürenin 

etkisinin ilk kurguya göre azaldığına işaret etmektedir

46

. Đlk kurgu ile oluşan bu 

farkın temel nedeni ise, Çelik kartelinde sürenin ceza miktarı üzerinde ciddi bir 

etkisinin  olmasıdır.  Nitekim  bu  durum,  Çelik  kartelinin  ortalamaları 

değiştirdiğini açık bir şekilde teyit etmektedir. Yine grafikten çıkarılabilecek bir 

başka  sonuç,  ağırlaştırıcı  hallerin  ceza  miktarı  üzerindeki  etkisinin  artmış 

olmasıdır.  Bu  senaryoda  ağırlaştırıcı  haller,  nihai  para  cezasının  %35’lik 

kısmına tekabül etmektedir. Buna karşılık hafifletici hallerin nispetinde bir fark 

gözlenmemektedir.  

 

                                                            

46

 Đlk kurguda baz ceza 382 milyon TL, süre ise 258 milyon TL tutarına ulaşıyordu. Bkz. IV nolu 

Grafik. 

19

II. Kurgu

175

19

332

60

116

61

Mevcut para 

cezası (milyon 

TL)

Baz 

ceza

süre

Ağırlaştırıcı

unsurlar

Olası Para 

Cezası

(milyon TL)

Hafifletici 

unsurlar

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ceza Yönetmeliği’nin Geçmiş …                            Rekabet Dergisi 2009, 10(4): 117-154 

 

141 

5.2.2. Toplam Para Cezasının Kartellere Göre Dağılımı 

VIII nolu Grafik 

Bu  grafik  ise,  II.  kurguda  para  cezalarının  kartellere  göre  dağılımını 

vermektedir.  Burada  cezanın  önemli  kısmının  Ege  çimento  karteline  verildiği 

görülmektedir. Bu karteldeki yüksek cezanın nedeni ise, baz cezanın üst sınırdan 

takdir  edilmesi,  süre  nedeniyle  %50  artış  yapılması  ve  ağırlaştırıcı  hal  olarak 

tekerrürün  uygulanmasıdır.  Diğer  kartellere  göre  fazla  yer  tutmakla  birlikte, 

Kurul,  bu  kartele  taraf  teşebbüslere  ortalama  %3  üzerinden  ceza  verdiği  için, 

Yönetmeliğe  göre  hesaplanan  bu  tutar  oransal  açıdan  önemli  bir  sapmaya  yol 

açmamaktadır.  Dolayısıyla  II.  kurguda  vardığımız  sonuç  geçerliliğini 

korumaktadır. 

 

 

 

 

 

 

 

 

II. K urg u:

T oplam  para cezasin in kartellere 

g öre d agilim i

8 3

G a z e t e   k a r t e li

N e v ş e h i r   O t o b ü s

Y o n g a   L e v h a   I

Y t o n g   k a r t e l i

Y o n g a   L e v h a   I I

Y e m e k   Ç e k i   k a r t e l i

S a k a r y a   O t o b ü s   K a r t e li

R o c h e - E c z a c ı b a ş ı  k a r t e l i

r e f r a k t e r   k a r t e li

M a y a   K a r t e l i   II I

K ö m ü r   k a r t e l i

K o z m e t i k   k a r t e l i

K o n y a   O t o b ü s   k a r t e li

k i r a z   k a r t e l i

i l a ç   k a r t e l i

e m a y e   b o b i n   k a r t e li

E g e   H a z ı r b e t o n   K a r t e l i

E g e   Ç i m e n t o   K a r t e l i

A lç ı   K a r t e li

a k ü   k a r t e l i

A k d e n i z   ç i m e n t o   k a r t e li

---