Microsoft Word 7-keremcemsanli doc
Yüklə 430,32 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rekabet Dergisi
- 5.1.3.Toplam Para Cezasının Kartellere Göre Dağılımı ve Çelik Karteli V nolu Grafik
- Rekabet Dergisi
- Para cezası Yeni Ceza
- 425 TL 5 TL VI nolu Grafik
136
15 Toplam para cezasının dağılımı 425 83
Nevşehir Otobüs Yonga Levha I Ytong karteli Yonga Levha II Yemek Çeki karteli Sakarya Otobüs Karteli Roche-Eczacıbaşı karteli refrakter karteli Maya Karteli III Kömür karteli Kozmetik karteli Konya Otobüs karteli kiraz karteli ilaç karteli emaye bobin karteli Ege Hazırbeton Karteli Ege Çimento Karteli Çelik karteli Alçı Karteli akü karteli Akdeniz çimento karteli örneklemde rastlandığından daha sık uygulama alanı bulabilir. Fakat mevcut dosyalarda, bu halin uygulanmasına imkân verecek bilgiye rastlanmamıştır 39 . Đncelemeye yardımcı olmak şeklinde formüle edilen diğer hafifletici hal ise, üç vakada dört teşebbüs için uygulanmıştır. Ytong (Gaziantep Ytong), Yonga Levha I (Divapan ve Çamsa) ve Nevşehir Otobüs (Aksaray Birlik) kartellerinde, teşebbüsler yasal yükümlülüklerin ötesine geçen bazı bilgiler verdiklerinden dolayı, bu teşebbüslerin incelemeye yardımcı oldukları varsayılmıştır 40 . Đhlalde diğer teşebbüslerin zorlamasının bulunması şeklinde ifade edilen ağırlaştırıcı hal, incelenen dosyalar kapsamında uygulanmamıştır. Fakat bu halin de, karardaki satır arasındaki ifadelerden iki kartel dosyasında, Kozmetik karteli ve Sakarya Otobüs karteli davalarında düşünülebilir. 5.1.3.Toplam Para Cezasının Kartellere Göre Dağılımı ve Çelik Karteli V nolu Grafik
Yukarıdaki grafik ise, 757 milyon TL’lik nihai para cezasının kartellere göre dağılımını göstermektedir. Grafik, açık bir nispetsizliğe; anormalliğe işaret
39 Mesela bu hal, inceleme kapsamında yer almayan Süt Đhalesi kartelinde de karşımıza çıkmaktadır (bkz. 19.1.2004 T. ve 04-04/54-15). 40 Yonga Levha II ve Trafik Sinyalizasyon (10.3.2005 T. ve 05-13/156-54 sayılı Karar) kararlarında da incelemeye yardımcı olunduğu belirtilmektedir (ARI vd. 2008, s.158,159). Yonga Levha II kararında, buna ilişkin veri elde edilememiştir, diğer karar ise inceleme kapsamı dışındadır.
137
etmektedir. Nihai para cezasının çok önemli bir kısmı; yarıdan fazlası tek bir kartele; Çelik karteline verilen para cezasından oluşmaktadır. Diğer vakalarda ise bu ölçüde bir sapma görülmemektedir 41 . Peki, bu durumun incelememiz açısından bir etkisi var mıdır? Bu sorunun cevabı olumludur. Bu oranda bir para cezasının tek bir kartelden sağlanması, yapılan incelemenin geçerliliğinde bazı tereddütlere yol açmaktadır. Zira diğer kartellerden elde edilen ceza tutarları ortalama birbirine yakın düzeydeyken, Çelik karteli kendisine en yakın olan kartelden 5 kat daha fazla para cezasının uygulanmasına sebebiyet vermiştir. Bu itibarla, neden bu tür bir fark olduğunu ve bunun incelemenin geçerliliğini etkileyip etkilemediğini araştırmak gerekir. Bunun için ise, bu kartelin ayrıca analiz edilmesi uygun olur. Çelik karteli incelendiğinde, bu kartelin belki de Rekabet Kurulu’nun şu ana kadar soruşturduğu en başarılı kartellerden biri olduğu görülmektedir. Çok çeşitli konularda anlaşmayı içeren ve 16 teşebbüsün taraf olduğu kartel, takriben 10 sene sürmüş ve ilgili piyasayı ciddi şekilde etkilemiş. Bu verileri dikkate aldığımızda, Yönetmelik hükümlerine göre baz cezanın %3 ila %4 arasında takdir edileceği, süre nedeniyle de %100’lük bir artırım yapılacağı kolaylıkla söylenebilir. Bu durumda ağırlaştırıcı-hafifletici hallerin etkisi bir kenara, temel para cezası ciroların %6 ila %8’i arasında olmaktadır. Teşebbüslerin yüksek cirolara sahip olduğu dikkate alınırsa, doğal olarak bu oranlar, para cezalarının yüksek olmasına yol açmaktadır. Dolayısıyla Yönetmeliğe göre hesaplanan para cezası miktarı ilk bakışta makul gözükmektedir. Oysa karara baktığımız zaman, ilgili teşebbüslerin cirolarının binde 1’i ila on binde 5’i arasında para cezaları verildiği görülmektedir. Kurul muhtemelen teşebbüslerin cirolarının yüksekliğini dikkate alarak (ve toleranslı yaptırım politikasının sınırlarını zorlayarak) son derece düşük para cezalarına hükmetmiştir. Aşağıdaki VI nolu grafik, para cezaları arasındaki farkı göstermektedir.
41 Bkz. VIII nolu Grafik
138
Demir-çelik kartelinde para cezasının teşebbüslere göre dağılımı Para cezası Yeni Ceza Asil Çelik Çebitaş cemtaş
Çolakoğlu Çukurova
diler demir Ege Çelik Ege Metal Ekinciler Demir Çelik Habaş Đçdaş
Đzmir Kaptan demir çelik Kroman Yazıcı
Yeşilyurt 425 TL 5 TL VI nolu Grafik Görüldüğü üzere bu kartelde verilen toplam para cezası, 5 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Yönetmelik hükümlerine göre verilmesi gereken para cezası ise, 425 milyon TL olmaktadır. Aradaki bu 80 katlık fark, mevcut cezaya esas olan ciro oranları dikkate alındığı zaman anlaşılabilir gözükmektedir. Ama incelememiz açısından bu fark, uygulanan oranlar açısından çok ciddi bir sapmaya işaret etmektedir. Yukarıda belirttiğimiz üzere, bu karar dâhil tüm kartel kararlarında Yönetmelik, 11 katlık bir farka neden oluyor. Bu karardaki sapma o kadar yüksek ki muhtemelen (11 katlık) bu fark, ortalama değeri yansıtmamaktadır 42 . Dolayısıyla ortalama değerleri bulmak için en isabetli yöntem, bu vakanın atipik olmasını dikkate alarak incelemeden ayrı tutulması olacaktır 43 .
Yukarıdaki grafik aynı zamanda, teşebbüslerin aldıkları para cezalarını göstermektedir. Burada Çolakoğlu ve Habaş adlı teşebbüslerin, yüksek miktarlarda para cezasına muhatap oldukları görülmektedir. Para cezalarının bu kadar yüksek olmasının temel nedeni, ilgili teşebbüslerin cirolarının yüksek
42 Diğer bir ifade ile Kurul burada ortalama toleranslı yaklaşımından önemli ölçüde ayrılan bir tutum ile çok düşük ciro oranları takdir etmiş ve bu durum, ilgili teşebbüslerin ciro büyüklülükleri ile birleşince, çalışmanın geçerliliğini tehlikeye düşürmüştür. 43 Bkz. aşağıda II. Kurgu Yüklə 430,32 Kb. Dostları ilə paylaş:
|