Magиstrатура mяrkяzи hüseynzadə FƏrrux yasəF

15 

 

Yaxa sancağı müxtəlif formaya və ölçüyə malikdir. Bunlar da qızıldan (583 

əyarlı), platindən (950  əyarlı), gümüşdən (875 və 916 əyarlı) və əlvan metallarm 

ərintisindən,  plastmasdan  olur.  Çox  rast  gələn  yaxa  sancaqları  500,  750  və  958 

əyarlı qızıldan və 800 əyariı gümüşdən olurlar. 

Qolbaq qola və ya saata bərkidilir. Bunlar da qızıldan, platin-dən, gümüşdən, 

əlvan  metallarm  ərintisindən,  latundan,  tompakdan,  melxiyordan,  alüminiumdan, 

yantardan, sümükdən, plastik kütlədən olur. 

Qolbaqlarm  bədii  tərtibatı  çox  müxtəlif  olur.  Qolbaqlara  qoyulan  daşlar 

qiymətli və yarımqiymətli şüşədən, kəhrəbadan, plas-tik kütlədən olur. 

Bəzək  üçün  olan  qolbaqlar  bərk  və  yumşaq  qolbaqlara  ayrrhrlar.  Yumşaq 

qolbaqlarm  ayrı-ayrı  hissələri  bir-biri  ilə  yayla  bərkidilir.  Mun-cuqlar  qadmlar 

üçün bu növ bəzək əşyaları çox geniş yayılmışdır. Bun-lar mirvaridən, ametistdən, 

akvamarindən,  topazdan,  qranitdən,  dağ  billurundan,  aqatdan,  lazuritdən, 

malaxitdən,  arletsadan,  yaşmadan,  koraldan,  kəhrəbadan,  sümükdən,  şüşədən, 

çinidən, plastik kütlədən,  ağacdan və  s.  olur.  Muncuqlar  metaldan,  yəni qızıldan, 

gümüşdən, alüminiumdan, içi boş hahnda ştamplama ilə hazırlanrr. 

Yarrmqiyməth  daşlardan  olan  muncuqlar,  adətən  tinh  istehsal  edilir. 

Aldadıcı  daşlardan  olan  muncuqlar  cilalanmış,  yəni  hamar  dairəai  formada 

buraxıhr. Koraldan olan muncuqlar çubuq və dairə forma-smda olur. Kəhrəbadan 

olanlar dairəvi və paxla formasmda olur. 

Sümükdən və ağacdan olan muncuqlar təsviri halda doğranıhr. 

Kolye başqa zinət əşyalarmdan onunla fərqlənir ki, bunlar mərkəzi hissədə 

böyük  olub,  kənarlardan  nazik  zəncirlə  bərkidilir.  Kolyelər  qızıldan,  platindən, 

gümüşdən,  əlvan  metallarm  ərintisindən,  qiymətli,  yarımqiymətli,  aldadıcı,  süni 

daşlardan, kəhrəbadan, şüşə-dən, plastik kütlədən və s. olur. 

Kulonlar  müxtəlif  bədii  konfıqurasiyaya  malik  olub  ya  zəncirdən  və  ya 

məxmər  lentdən  asıhr.  Bunlar  da  qızıldan,  gümüşdən,  platindən,  qiymətli, 

yarımqiymətli, süni və s. daşlardan hazırlamr. 

---

16 

 

Medalyonlar dairəvi, paxlavari və düzbucaqh olur. Medal-yonlar açılan, yəni 

qapaqlı  və  ya  açılmayan  olur.  Onlarm  içərisində  həlqə  olur  ki,  oraya  şəkil 

yerləşdirmək olsun. 

Zəncirlər  qrzıldan,  platindən,  gümüşdən,  əlvan  metallar  ərintisin-dən  və  s. 

olur.  Onlar  müxtəhf  ölçülərdə  olur.  Növlərinə  görə  ponsh,  yakor  və  fantaziyah 

olur. Müxtəlif könstruksiyaya malik bağlamrlar. 

Tualet  əşyaları.  Bu  qrupa  -  pudra  qabları,  güzgülər,  ətir  üçün  tlakonlar, 

şlyapalar  üçün  sancaqlar,  zaponkalar,  qalstuklan  sıxmaq  üçün  sıxaclar  və  s.  aid 

edihr. 

Pudra qabları stolüstü və çanta üçün olur. Qadm çantaları üçün olan pudra 

qabları  paxlavari,  dairəvi,  çoxbucaqlı,  düzbucaqh  və  s.  formah  olur.  Bu  pudra 

qabları qapaqh olur. Stolüstü pudra qabları qutu formalı, banka formalı qapaqlı və 

ayaqlı olur. Bunlar gümüş-dən, tompokdan, büllurdan, qızıldan və s. materiallardan 

olur. 

Güzgülər qadm çantası və əl üçün olur. Güzgülərin gövdəsi gümüşdən, əlvan 

metallarm  ərintisindən, plastik kütlədən və  s. olur. Flakonlar  ətir üçün həm  qadm 

çantası, həm də stolüstü üçün olur. 

Şlyapalar üçün  olan  sancaqlar  uzunluğu 10  sm  olub,  başlıq və  qoruyucuya 

malikdir. 

Qol  düymələri  manjetlər  üçün  bir  və  ya  iki  müxtəlif  formalı  kazetkadan 

ibarətdir. 

Qalstuk üçün sıxaclar məftil və yastı formalı olur. Sıxaclar və qol düymələri 

də  qızıldan,  gümüşdən,  latundan,  melxiyordan,  tom-pakdan  olmaqla  bərabər 

yuxarıda adları çəkilən bütün daşlardan burada da istifadə  edilir. Qalstuklar üçün 

zəncirlər 17-18 sm uzunluqda olur. 

Papiros  üçün  ləvazimatlar  -  siqaret  qabı,  kül  qabı,  külqabı,  kibrit  qabı, 

papiros ləvazimatları aiddir. Bu ləvazimatlarm istehsalmda yuxanda adları çəkilən 

bütün materiallardan istifadə edilir. 

Stol servizi üçün ləvazimatlara aiddir: yeməkxäna və çay dəstlə-ri, qaşıqlar, 

çəngəllər,-bıçaqlar, qədəhlər, fincanlar, nəlbəkilər, altlıq-lar, pirojki üçün kürəklər, 

---

17 

 

salfetka  həlqəsi,  şərab  və  likör  üçün  dəstlər  və  s.  Bunlar  da  müxtəlif  növlərdə 

olmaqla  gümüşdən,  melxiyordan,  neyzelberqdən,  tompakdan,  poladdan, 

buynuzdan, sümükdən, billur şüşədən, kaşıdan olur. 

Qaşıqlar, çəngəllər və bıçaqlar təyinatma görə müxtəlif olur: 

yeməkxana, şirniyyat, çay, kofe, tökmək üçün, sous üçün, mürəbbə,  salat, 

xardal, duz, çay dəmləmək üçün olmaqla bərabər çox müxtəlif formalarda 

və 

üsullarla istehsal olunur. 

Qədəhlər gümüşdən və gümüşəbənzər melxiyordan müxtəlif  formada 

və 

ölçüdə  hazırlamr.  Bəzəyinə  görə  qədəhlər  sadə,  cilalanmış,  emallı,  filiqranm  və 

qara olurlar, içəri tərəfı qızılı və ya cilalanmış olur. 

 

 Cilalanmış  gümüş  qədəhlər  ya  qızıllaşdınlr,  ya  da  oksidləşdirilir, və  yaxud 

da cilalaşdırıla bilər, lakin qızılı suya salmmaya da bilər.  

Bakallar qədəhlərdən öz ölçülərinə görə fərqlənirlər, tutumu 100 sm3 və ya 

çox oia bilər. 

Stopki  xırda  konusvari  formada  gümüşdən,  melxiyordan  və  tompakdan 

istehsal edilir. Bunlar da bəzəyinə görə qədəhlər kimi 

istehsal edilir. 

 

Şərab  üçün  qrafınlər  dəstəkli,  dəstəksiz,  müxtəlif  formalı  750  sm3  tutuma 

malikdirlər.  Gümüşdən  olan  qrafinlər  cilalanmış,  çkanka,  qaraldılmış,  fliqranlı  və 

ya  əlvan  emallı  istehsal  edilir.  Qrafmlər  qədəh  ilə  dəst  məcməyili  və  məcməyisiz 

buraxılır. 

Serviz qab dəstidir ki, təyinatma görə müəyyən sayda adamlar üçün istehsal 

edilir. Bunlar çay servizi, kofe üçün olur. Satışa şərab və likör üçün dəst halmda 

daxil olur. 

Stəkanaltı  gümüşdən,  melxiyordan,  neyzilberqdən,  üstü  gümüş-ləndirilmiş, 

içi qızılı suya batırılmış halda buraxılır. 

Tompakdan  olan  stəkan  altlıqları  turşu  ilə  emal  edilib  qızılı  rəngə  salınır. 

Paslanmayan  poladdan  olan  stəkan  altlıqlarc  cilalamr,  alüminiumdan  olanlar 

anodlaşdırılrr və ya qızılı rəngdə boyanjr. 

---