Laboratuvari
Yüklə 245,47 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IŞIK MİKROSKOPLARININ BAŞLICA KISIMLARI
- Şekil 5.
- 2. Optik Kısımlar a. Oküler
- -Mikroskobun Kullanılması
- - Mikroskop Kullanırken Kesinlikle Uyulması Gereken Kurallar
Mikroskoplar temelde iki kategoride incelenirler;
mikroskobu, faz-kontrast mikroskobu, Ultraviyole mikroskobu).
mikroskobu "TEM" ve Scanning elektron mikroskobu "SEM") [4].
Mikroskop iki ana kısımdan oluşur: 1. Mekanik Kısımlar 2. Optik Kısımlar
Şekil 5. Mikroskobun başlıca kısımları ( http://www.microscopyu.com/galleries/ ) 1.Mekanik kısımlar a. Mikroskop tüpü: Mikroskop tüpü mikroskobun göz ile baktığımızda görüntünün oluşması için gerekli olan mercek sistemini taşıyan uzatıcı bir tüptür. Tüpün her iki ucunda iki grup büyütücü mercek sistemi bulunur. Bunlar; incelenen örneğe yakın konumda olan objektif mercekleri ile mikroskobun üst kısmında bulunan göze yakın olan oküler mercekleridir. Bu mercekler hareketlidir. Objektiflerde farklı büyütmelerde olabilir.
Kol kısmı mikroskop tüpüne desteklik eder. Mikroskop taşınmasında kol kısmı kullanılır. Kol kısmıyla mikroskop dik olarak tutulur ve taban kısmı diğer el ile desteklenir.
c.Revolver: Üzerinde objektiflerin bulunduğu döner sistemdir. Bu sistem sayesinde objeye uygun objektif, el ile hareket ettirilerek seçilir.
Objenin mikroskop tablasına tutturulmasını sağlamaya metal yapıdır.
Örneklerin yerleştirildiği tabladır.
Tablanın hemen altında bulunur. Bu kısım aynadan ya da lambadan gelen ışığın örnek üzerine yoğunlaşmasına yarar.
Örnekten geçen ışık ışınları göze ulaşarak retina üzerinde görüntünün oluşmasını sağlarlar. Burada ışığın yeterli olması da çok önemlidir. Işığın şiddeti diyafram ile ayarlanır. Fotoğraf makinelerindeki diyafram gibi burada da ışığın geçebileceği alanın küçültülüp, büyültülmesi söz konusudur.
Büyütme sırasında cismin görülebilmesi için mercek ile aralarında belli bir uzaklık bulunmalıdır, buna çalışma uzaklığı denir. Çalışma uzaklığının ayarlanmasıyla da çalıştığınız objenin net görünmesini sağlarsınız. Çalışma uzaklığının ayarlanması gövde üzerinde bulunan makro ve mikrovida ile yapılır. Çalışma uzaklığı ayarlamada makrovida kaba, mikrovida ise ince ayar sağlar. Bu ayarlama sırasında objektif ile preperatın arasındaki çalışma uzaklığına çok dikkat edilmeli, preperatın ve objektifin zarar görmemesine özen gösterilmelidir.
Mikroskobun zemine oturmasını sağlayan kaide kısmıdır. Sağlıklı bir çalışma için lütfen mikroskobunuzu sabit bir alana yerleştiriniz ve kaymasını engelleyiniz.
Oküler mikroskobun göz ile bakılan kısımlarında yer alan mercekler dizisidir. Oküler sayısına göre iki mikroskop çeşidi vardır. · Monoküler mikroskop: Bir adet okülere sahip mikroskop · Binoküler mikroskop: İki adet okülere sahip mikroskop Birçok binoküler mikroskopta gözler arasındaki mesafeyi ayarlamak mümkündür. Okülerlerin içeri ya da dışarı doğru hareket etmelerini sağlayacak mekanizmaları vardır. Farklı mikroskopların, okülerleri farklı büyütmeye sahip olabilir. Oküler mikroskop yuvasındaki yerinden çıkarılarak büyütme gücü okunabilir. İncelenen nesneyi ölçmeye uygun mikrometrik oküler veya nesneyi belirtmeye yarayan oklu okülerler de vardır.
Dönebilir bir başlık (revolver) üzerine monte edilmiş mikroskop tüpü üzerinde üç ya da dört adet objektif bulunur. Her bir objektif çalışma sırasına göre “klik” sesi duyulana kadar çevrilir. Objektiflerin üzerinde büyütme güçleri yazılmıştır. Objektifler üzerlerinde yazılı olan büyütme gücüne göre isim alırlar ve her mikroskopta farklı büyütme gücüne sahip olabilirler.
Taramalı güç ....... 4X Düşük güç ............10X Yüksek güç ........... 40X İmmersiyon .............. 100X c. Işık Kaynağı: İki değişik ışık kullanılabilir. · Ayna ile ışık doğal olarak ya da bir lambadan objeye yansıtılır. Işık yoğunluğundaki değişmeler nedeniyle doğal ışık fazla tercih edilmez. · Doğrudan mikroskoba monte edilmiş bir ışık kaynağı kullanılır.
Rezolüsyon Bir merceğin rezolüsyon gücü, en yakın mesafede bulunan iki cismin hayallerini ayırt etme yeteneğidir. Bu güç merceğin açıklık sayısı ve ışığın dalga boyuna bağlıdır. Görünen ışığın dalga boyu 4000-7000 Aº’dür. Adi ışık mikroskobunun rezolüsyon gücü beyaz ışığın dalga boyunun 1/3'ü kadar olup yaklaşık 2000 Aº = 0,2 mikron'dur. Bundan daha küçük cisimler adi ışık mikroskobunda görülemezler. Dalga boyu daha küçük olan UV ışınlan ile 2-3 kez, dalga boyu çok daha kısa olan elektronların kullanıldığı elektron mikroskoplarında ise 100 kez daha fazla rezolüsyon elde edilir [3]. Mikroskop Çeşitleri Faz-Kontrast Mikroskobu stereoskop Scanning Elektron Mikroskobu Transmission Elektron Mikroskobu floresan Mikroskobu
Mikroskop, mikroskop kolu kendimize doğru olmak üzere konarak yerinden oynatılmamasına özen gösterilir. Döner tabla (revolver) çevrilerek en küçük objektif mikroskop tablası deliğinin üzerine getirilir.Mikroskoba monte edilmiş ışık kaynağı açılır. Preparat, mikroskop tablası açıklığının ortasına gelecek şekilde tablanın üzerine konur. Mikroskop tüpü, makrovidayı çevirerek objektif ile preparat arasında çok küçük bir uzaklık kalıncaya kadar aşağıya indirilir. Göz tekrar okülere getirilerek ve makrovida çevrilerek görüntüyü görene dek tüp yukarı doğru kaldırılır. Eğer görüntü elde edilemez ise o zaman objenin görüntü alanının dışına çıktığı düşünülmelidir. Bu durumda preparat hareket ettirilerek cismin objektif alanının içine girmesi sağlanır. Büyük objektife geçildikten sonra sadece mikrovida kullanılır, makrovida kesinlikle kullanılmaz[3].
Okülerde, objektiflerde veya ışık kaynağında görüntünün netliği çevreden gelen tozlarla ve temas ile bozulabilir. Bu nedenle çalışmaya başlamadan önce mutlaka mikroskobun mercekleri yumuşak bir bez ile temizlenir. En ideal temizleyici lens paper veya ksilola batırılmış gazlı bezdir.
1. Mikroskop her zaman iki elle tutulmalıdır. 2. Kullanılacağı zaman dikkatlice kutusundan çıkarılarak dengeli durup durmadığı kontrol edilmelidir. 3. Mercekler hiçbir zaman ellenmemelidir. Yüklə 245,47 Kb. Dostları ilə paylaş:
|