Kuvvetleri şeklinde yazmak çok büyük veya çok küçük rakamların gösterilmesinde
kolaylık sağlar. Örneğin; 1,930,000,000,000,000,000 rakamının kuvvetler şeklinde yazımı 1.93
X 10
18
dır ve bize işlemlerin not edilmesinde kolaylık sağlar.
Ondalık Ayrıcı: Metrik dönüşümler, ondalık ayrıcın hareket ettirilmesiyle yapılır. Büyük
birimler daha küçük birimlere dönüştürülürken ( örneğin metreden milimetreye) ondalık ayrıç
sağa doğru hareket ettirilir ve tam tersi dönüşümler için ise sağa doğru hareket ettirilir.
Büyür (Ayrıç sola doğru hareket ederse)
10
3
m
10
0
m
10
-2
10
-3
10
-6
10
-9
kilometre (km), kilogram (kg), kilolitre (kl)
metre (m),gram (g), litre (l)
santimetre (cm)
milimetre (mm), miligram (mg), mililitre (ml)
mikrometre (um), mikrogram (ug), mikrolitre (ul)
nanometre (nm)
Küçülür (Ayrıç sağa doğru hareket ederse)
Örnek: 2.6 cm’yi um’ye çevirelim;
Santimetre için üs -2’dir ve mikrometre için -6. İki rakamı birbirinden çıkarırsak;
= (-2 - (-6) = 4).
Santimetreyi mikrometreye dönüştürmek için ondalk ayrıcı 4 birim sağa kaydırmak gerekir.
2.6 cm =2600 um
LABORATUVAR HESAPLAMALARI:
Uzunluk Hesaplamaları:
Cetvel kullanarak defterinizin genişliğini hesaplayınız ve hesaplamaları;
1-Milimetre
2-Santimetre
3-Metre cinsinden yazınız.
Aynı şekilde sıranızın genişliğini hesaplayınız ve
4- Milimetre
5- Santimetre
6- Metre cinsinen yazınız.
Figür 2: Laboratuvar masasının genişliği
(
http://faculty.clintoncc.suny.edu/faculty/michael.gregory/files/bio%20101/Bio%20101%20L
aboratory/Metric%20System/lab_bench.jpg
)
7- Laboratuvarın genişliğini ölçmek için hangi ölçüm birimi (kilometre, metre, santimetre,
milimetre, mikrometre veya nanometre) daha uygun olur? Neden?
Aşağıda ki uzunluk çevirimlerini hesaplayınız ve defterinize kaydediniz.
8) 1 m = _____ cm.
9) 1 cm = _____ m.
10) 3.57 mm = _____ um.
11) 452 cm = _____ mm.
12) 0.04 um = _____ mm
13) 37.6 nm = _____ mm
14) 52 nm = _____ um
15) 0.05 um = _____ nm.
16) 4.3 m = _____ um
17) 4206 mm = _____ cm
18) 0.046 mm = _____ nm
19) 4.8 cm = _____ um
Ağırlık Hesaplamaları:
Laboratuvarda kulandığımız ‘Hassas Terazi’’nin hassasiyeti 0.001’dir, bu yüzden hava
sirkülasyonu bile hesaplamaları değiştirebilir bu yüzeden Terazinin etrafı cam kabinle
kapalıdır. Tartım yaparken kullandığınız tartma kabının darasını almanız gerekmektedir,
böylelikle darası alınmış tartım kabı tartacağınız kimyasalın yada maddenin ağırlığından ayırt
edilmiş olur.
Figür 3: Hassas terazi
(
http://faculty.clintoncc.suny.edu/faculty/michael.gregory/files/bio%20101/Bio%20101%20L
aboratory/Metric%20System/scale.jpg
)
Hassas terazinin içerisine beher koyarak darasını alınız ve sonra bir adet bozuk parayı
behere yerleştirerek tartımını yapınız. Beher kullanmadan bozuk paranın tartımını yapınız ve
defterinize kaydediniz. Tarımlar arasıda fark oluştu mu?
Aşağıda ki hesaplamaları yaparak defterinize kaydediniz.
20) 37 g = _____ mg
21) 0.047 mg = _____ g
22) 45.36 g = _____ kg
Hacim Hesaplamaları:
23- 10 ml lik dereceli silindir alınız ve yarısına kadar su doldurunuz. Silindiri dik bir şekilde
tutarak ölçü alınız ve defterinize kaydediniz. Ölçüyü alırken su kavisinin alt kısmına dikkat
ediniz.
Figür 4: Dereceli silindir.
(
http://faculty.clintoncc.suny.edu/faculty/michael.gregory/files/bio%20101/Bio%20101%20L
aboratory/Metric%20System/meniscus.jpg
)
Aşağıda ki hesaplamaları yapınız.
24) 42 ml = _____
liters
25) 27 ul = _____ liters
26) 3.6 l = _____ ml
27) 1 ml = _____ ul
Bazen 1 ml hesaplamalarda 1 cm
3
olarak kullanılır.
28- 27 liters = _____ cm
3
3. HAFTA: MİKROSKOP VE MİKROSKOBİK ÖLÇÜMLER
1.1 Giriş
Biyolojik sistemlerin çoğu çıplak göz ile görülemeyecek kadar küçüktür. Bu nedenle biyolojik
sistemlerin olduğundan daha büyük görünmesini ve incelenmesini sağlayan sistemlere ihtiyaç
duyulmuştur. Mikroskop gözle görülemeyecek kadar küçük biyolojik sistemlerin
incelenmesinde kullanılan optik bir araçtır. Zaman içerisinde gelişen teknoloji ile paralel olarak
mikroskop ve mikroskobik yöntemlerde büyük ilerleme kaydedilmiştir [1].
1.1.1 Basit Mikroskop
Yaklaşık 500 yıl önce keşfedilen cam mercekler mikroskopların temelini oluşturur. bu
mercekler konveks şeklindeydi.Gözle ile nesnenin arasına konulan konveks şeklindeki bu
mercekler incelenen örneğin büyütülmesini sağlar[2].
1.1.2.Bileşik (Karmaşık ) Mikroskop
1600'lerin başında Hollandalı Hans-Zacharios Janssen tarafından ilk karmaşık yapılı mikroskop
geliştirilmiştir. Bugünkü mikroskobun ana prensiplerini ise 17. asırda Hollandalı Auton van
Leeuwenhoek ve İngiliz Robert Hook bulmuşlardır. Bileşik mikroskop iki adet konveks lensten
oluşur. Örneğe yakın olan lense objektif, gözlem yapan kişinin gözüne yakın olan lense ise
oküler denir. Bileşik mikroskop iki kademeli büyütme sağlar. Objektif büyütülmüş resmi
mikroskop tüpüne yansıtır, oküler ise resmi bir kez daha büyüterek yansıtır. 10X objektif ve
15X oküler kullanılarak toplamda 150X büyütme sağlanır.
(
http://www.microscopyu.com/galleries/
)
Şekil 1. Basit Mikroskop
Örneği tek kademede büyütmek için
tek bir lens kullanılır.
Şekil 2. Anton Van Leeuwenhoek
mikroskobu
Şekil 3. Bileşik Mikroskop
Objektif ve tüp lens tarafından
büyütülen görüntü oküler tarafından
tekrar büyütülür.
Şekil 4. İlk Bileşik mikroskop
Şekil 1.
Şekil 2.
Şekil 3.
Şekil 4.