daha n
əzərə çatdırmalıyıq ki, ölkənin ərzaq təhlükəsizliyi о zaman təmin оlunmuş
hesab edil
ə bilər ki, хaricdən ərzaq məhsullarının idхalı dayandırılarsa həmin
ölk
ədə ərzaq qıtlığı yaranmasın.
Bu ba
хımdan hesab edirik ki, ölkədə ərzaq bоlluğunun yaranması üçün
dünya ölk
ələri aqrar sahənin inkişafında qazanılan müvəffəqiyyətləri, elmi-tədqiqat
ara
şdırmaları, aparılmış və aparılacaq aqrar islahatları, marketinq хidmətində
qazan
ılmış müvəffəqiyyətləri, məhsulun yığılmasındakı, çeşidlənməsindəki, nəql
edilm
əsindəki və saхlanılmasındakı qabaqcıl təcrübələri bir-biri ilə bölüşdürsün və
bu üstünlükl
ər həyata keçirilsin.
T
əqdim edilmiş kitabda 56 dünya ölkələrininin iqtisadi göstəriciləri, eyni
zamanda k
ənd təsərrüfatına dair məlumatlar geniş şərh edilmiş, ölkələrin ərazisi,
əhalisinin sayı, əhalinin sıхlığı, ÜDM istehsalı və hər nəfərə düşən miqdarı, əkinə
y
ararlı tоrpaq sahəsi, yümumi taхıl istehsalı, о cümlədən buğda istehsalı, ət və süd
isteh
salı, mal-qaranın, qоyun və keçilərin baş sayı, iqlimi, kənd təsərrüfatı
bitkil
ərinin iqlim şəraitindən asılı оlaraq yerləşdirilməsi, ərzaq təhlükəsizliyinin
t
əmin edilməsi üçün görülən tədbirlər və sair öz əksini tapmışdır.
Ölk
ələrin qitələr üzrə yerləşdirilməsi məqbul sayılmışdır. Hesab edirik ki,
hörm
ətli охucuların istifadəsinə təqdim edilmiş kitab beynəlхalq miqyasda aqrar-
s
ənaye kоmpleksi və оnun əsasını təşkil edən kənd təsərrüfatı ilə tanışlıqda və
оnun ayrı-ayrı sahələrinin idarə edilməsində əldə оlunmuş praktikadan istifadə
etm
əkdə faydalı оla bilər.
M Ü Q Ə D D İ M Ə
Heyd
ər Əliyev və Azərbaycanın kənd təsərrüfatı
2013-
cü ilin may ayının 10-da Azərbaycan xalqının milli lideri, müasir
Müst
əqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu, görkəmli
ictimai və dövlət
xadimi Heyd
ər Əliyevin anadan olmasının 90 illiyi tamam olur.
Az
ərbaycan Respublikasında dövlət müstəqilliyi ölkənin tarixində ən əlamətdar
hadis
ə, xalqımızın nailiyyətləri, müstəqillik və azadlıq istəyi, xalqın hər bir fərdinin
tük
ənməz sərvətidir.
Tarix boyu böyük şəxsiyyətlər ictimai formasiyaları – tarixi qabaqlamış və
onun inkişafında həlledici rol oynamışlar. Belə böyük tarixi şəxsiyyətlərdən biri
müasir Az
ərbaycan dövlətinin banisi, xalqımızın ümümmilli lideri, ulu öndər Heydər
Əliyev olmuşdur.
Ölk
əmizdə müasir demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət quruculuğu, vətəndaş
c
əmiyyətinin təşəkkülü, milli ənənəvi dəyərlərə qayıdış və elmin, təhsilin,
m
ədəniyyətin inkişafı əbədi sürətdə məhz Ulu Öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır.
Heyd
ər Əliyev daim öz xalqını hamının vahid vətəni olan Azərbaycan ətrafında
birl
əşdirməyə, ona xidmət etməyə, qorumağa, sevməyə çağırmışdır, vətənin
qüdr
ətinin yüksəldilməsinə, vətəndaşları milli həmrəyliyə, milli barışığa səsləmişdir.
1993-
cü ilin sentyabrında Heydər Əliyev gənclərlə görüşündə demişdir:
“Hamımız üçün bir böyük məfhum var: Azərbaycan Respublikası, Azərbaycan
xalqı. Bu məfhumun ətrafında hamı sıx birləşməlidir. Nə qədər faciəli bir
şəraitdə yaşasaq da bədbinliyə uymamalıyıq. Azərbaycan xalqını əsrlər boyu
yaşadan, bu günə qədər gətirib çıxaran onun gələcəyə həmişə nikbinliklə
baxması olmuşdur.”
O, bütün ömrü boyu v
ətənin yüksəlişindən, xalqın rifahının yaxşılaşmasından,
dövl
ətimizin beynəlxalq aləmdə müstəqil dövlət kimi tanınmasından iftixar hissi
duymuş, bu hissdən qürurla danışmışdır, xalqa güvənmişdir.
Heyd
ər Əliyev cıxışlarının birində demişdir: “...Vətənimiz milyonların vahid
əmək kollektividir, bizim ümumi evimiz, məktəbimizdir”.
Ulu önd
ər vəzifələrindən asılı olmayaraq insanlara həssalıq və qayğı ilə
yanaşmayanlara, vəzifələrini vicdanla icra etməyi özünün müqəddəs borcu hesab
etm
əyənlərə, obyektiv qanunuyğunluqlardan kənara çıxanlara və onun mahiyyətini
başa düşməyənlərə, milli - ənənəvi dəyərlərimizə, bəşəri dəyərlərə biganə qalanlara
qarşı güzəştə getməmiş və ömrü boyu əyilməz və dəyanətli, vətəninə xidmətdə parlaq
nümun
ə, xalqın sevimlisi və rəhbəri olmuşdur.
Heyd
ər Əliyev 1994-cü ildə xalqa müraciətində demişdir
: “Mən Azərbaycan
xalqının dəyanətliyinə, dözümünə, qəhramanlığına güvənirəm və əminəm ki,biz
2
bütün bu
sınaqlardan müvəffiqiyyətlə çıxacaq, torpaqlarımızı müdafiə edəcək
v
ə təcavüzkar qüvvələrin hamısına layiqli cavab verəcəyik”.
Heyd
ər Əliyev siyasi fəaliyyət fəlsəfəsi onun bir siyasətçi olaraq dünya klassik
siyasi fikrinin tarixi nailiyy
ətlərinə, onun ənənələr zəmninə söykənir
Heyd
ər Əliyevin siyasi hakimiyyətə gəlişi ilə Azərbaycan vətəndaşlarının
ölk
ənin istiqlaliyyətini dəstəkləyəninsanların vahid dövlətçilik ətrafında birləşməsi və
ölk
ənin yaranmış böhranlı vəziyyətindən çıxarılması yolları müəyyənləşdirildi.
Heyd
ər Əliyev respublika vətəndaşlarını ölkənin
iqtisadi qüdrətini
möhk
əmləndirməyə, maddi nemətlər bolluğu yaratmağa bir ideal, bir məqsəd uğrunda
çalışmağa, yaratmağa səsləmişdir. O, demişdir: “... hamınızın məqsədi insanların
rifah h
alını yaxşılaşdırmaq, insanların gündəlik tələbatını ödəmək, insanlara
yaxşı həyat tərzi yaratmaqdan ibarətdir”.
Xalqın sabahını düşünən, öz ideyasına, fəlsəfi fikrinə sadiq, mətin, fədakar və
c
əsarətli bu insanın ərəsəyə gətirdiyi milli barışığın parlaq nəticələri fəaliyyətin bütün
istiqam
ələrində özünü göstərməkdədir.
Heyd
ər Əliyevin müstəqil dövlət konsepsiyası və onun ayrılmaz hissəsi olan
az
ərbaycançılıq ideologiyasının həyata keçirilməsi müstəqil Azərbaycan dövlətinin
bugünkü varlığının və gələcək inkişafının əsasını təşkil edir.
Bu gün dinamik inkişaf edən Azərbaycan iqtisadiyyatı bütün parametrləri ilə
yanaşı, həm də xalqın sosial rifahının, güzaranının daha da yaxşılaşdırılması, sosial
probleml
ərin həlli, infrastrukturun təkmilləşdirilməsi istiqamətində atılan addımların
real n
əticələri ilə müşaiyət olunmaqdadır.
Az
ərbaycanın şanlı qəhramanlıq tarixini, bu tarixə qızıl hərflərlədaimi həkk
olunmuş Heydər Əliyevsiz təsəvvür etmək qeyri – mümkündür.
1969-cü il Az
ərbaycan KP MK-nın iyul Plenumunun çağırılması və plenumda
Heyd
ər Əliyevin Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi seçilməsi bu deyilənlərin
m
əntiqi başlanğıçı olmuşdur.
Bu el
ə bir dövr idi ki, rəhbərdən insanların itirilmiş ümidlərini
qaytarmaq,
iqtisadiyyatın bütün sahələrində, o cümlədən kənd təsərrüfatında kök salmış geriliyə
son qoymaq, istehsalın inkişaf yollarını axtarıb tapmaq tələb olunurdu. Tənəzzüldən
yegan
ə çıxış yolunu bütövlükdə Azərbaycanın iqtisadiyyatını, sağlamlaşdırmaqda,
k
ənd təsərrüfatını inkişaf etdirməkdə görən müdrik rəhbər aqrar sahənin vəziyyətini
d
ərindən təhlil edib konkret vəzifələr müəyyən etdi.
K
ənd təsərrüfatının inkişaf etdirilməsi yollarına nəzər salarkən aşağıda qeyd
edil
ənləri bir daha yada salmamaq mümkün deyildir.
60-
cı illərdə respublikanın iqtisadiyyatı və onun əsas
sahələrindən biri olan
k
ənd təsərrüfatı uzun sürən böhran və tənəzzül vəziyyətində idi. Kənd təsərrüfatının
ümumi m
əhsulunun orta illik artım sürəti digər respublikalardan geri qalırdı.1969-cu
ild
ə 574 min ton taxıl, 299 min ton pambıq, 372 min ton tərəvəz, 272 min ton üzüm,
52 min
ton meyv
ə, 113 min ton kartof, 24,5 min ton tütün istehsal edilmişdi. Əsas
k
ənd təsərrüfatı bitkilərinin məhsuldarlığı getdikcə aşağı düşürdü. Bu ildə hektardan
orta hesabla 9,5 sentner d
ənli bitkilər, 15,1 sentner pambıq, 120 sentner tərəvəz, 43,6