Kitab Azərbaycanın kənd təsərrüfatının inkişafında və təşəkkül tapmasında misilsiz
Yüklə 7,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “... Respublikanın sosial-iqtisadi v əziyyətini inkişaf etdirmək üçün biz ölkələrlə və dünyanın bütün
- “Bildiyiniz kimi, respublikamız ağır iqtisadi - sosial böhran iç ərisindədir. Respublikanın iqtisadiyyatının və sosial həyatının bütün sahələrini
3
sentner üzüm, 10,4 sentner meyv ə, 18 sentner tütün, 79 sentner kartof istehsal olunmuşdu. İctimai heyvandarlıqda vəziyyət daha acınacaqlı idi. Kolxoz və sovxozlarda mal- qaranın baş sayı ildən-ilə azalır, məhsuldarlığı aşağı düşür, maya d əyəri artırdı. Respublikada 1969-cu ildə hər yüz inək və camışdan cəmi 49 buzov və balaq, h ər yüz doğar qoyun və keçidən 43 quzu və çəpiş alınmışdı, hər inək və camışdan orta hesabla 677 kq süd sağılmış, hər qoyundan 1,6 kq yun qırxılmışdı. İttifaq üzrə isə bu rəqəm müvafiq olaraq 2253 kq və 2,8 kq idi.
Respublika iqtisadiyyatına rəhbərlik sahəsində buraxılan səhvlərin və qüsurların kökünü kəsmək, bütün səviyyələrdə intizamı möhkəmlətmək, tapşırılan iş üçün kadrların tələbkarlığını və məsuliyyətini artırmaq sahəsində qəti və ciddi t ədbirlər görüldü. 1970-1975-ci ill ər ərzində Azərbaycanda kənd təsərrüfatı istehsalının artım sür
əti nəzərdə tutulan 30 faiz və ittifaqda orta hesabla əldə edilmiş 13 faiz əvəzinə 34 faiz
ə çatdı.
Respublikanın kənd təsərrüfatının daimi inkişafı haqqında düşünən Heydər Əliyev əldə edilən təcrübəni və yeni imkanları təhlil edərək, onuncu beşillik (1976- 1980) üçün daha mür əkkəb vəzifə - intensiv amillərin tətbiqinin genişləndirilməsi və m əhsuldarlığın yüksəldilməsi hesabına kənd təsərrüfatının sürətli inkişafına nail olmaq v əzifəsini irəli sürdü və ittifaq rəhbərliyinə konkret təkliflər verdi. 1970-ci ilin iyulunda Sov.İKP MK-nın və SSRİ Nazirlər Sovetinin “Azərbaycan SSR-in kənd t əsərrüfatını inkişaf etdirmək tədbirləri haqqında”, 1975-ci ilin iyulunda “Azərbaycan SSR-d ə kənd təsərrüfatı istehsalını daha da intensivləşdirmək tədbirləri haqqında” və 1979- cu ilin fevralında “Azərbaycan SSR-də kənd təsərrüfatı istehsalını daha da ixtisaslaşdırmaq, üzmçülüyü və şərabçılığı inkişaf etdirmək tədbirləri haqqında” q ərarları qəbul olundu. Göst
ərilən qərarların respublikada icrası nəticəsində 1981-1985-ci illərdə kənd t əsərrüfatının ümumi məhsulu 1966-1970-ci illərin orta göstəricilərinə nisbətən 2,5 d əfə artdı, taxılçılıqda istehsal 1,7 dəfə artaraq 1240 min ton, tərəvəzçilikdə 2,4 dəfə artaraq 891,0 min ton, pambıqçılıqda 2,2 dəfə artaraq 707,0 min ton, tütünçülükdə 2,7 d əfə artaraq 57,0 min ton, çayçılıqda 3,2 dəfə artaraq 29,0 min ton, meyvəçilikdə 3,8 d əfə artaraq 317,5 min ton, üzümçülükdə 7,9 dəfə artaraq 1829,2 min ton oldu. Kənd t əsərrüfatının bütün sahələrində olan irəliləyişlər Azərbaycan kəndinin sosial-iqtisadi simasını köründən dəyişdirdi, ölkə bütövlükdə aqrar-sənaye respublikasına çevrildi.
Bir daha vurğulamaq lazımdır ki, Azərbaycanın xalq təsərrüfatının bütövlükdə dinamik inkişafını təmin edən, respublikada qurub yaratmaq əzminin hər bir adamın h əyat normasına çevrilməsində, Azərbaycanı qısa bir tarixi dövr ərzində keçmiş SSRİ m əkanında geri qalmış respublikadan birincilər sırasına çıxarılmasında Heydər Əliyev bacarığının və tələbkarlığının əvəzolunmaz rolu olmuşdur.
Ümummilli liderin k ənd təsərrüfatının inkişafına olan diqqət və qayğısı onun respublikamızda siyasi hakimiyyətə ikinci dəfə qayıdışından sonra da intensiv xarakter almışdır.
4
90- cı illərin əvvələrində Azərbaycan iqtisadiyyatının necə ağır olduğu hamıya m əlumdur. Siyasi qarmaqarışıqlıq, hakimiyyətsizlik, qanunsuzluq baş alıb getdiyind ən iqtisadiyyat tam tənəzzülə uğramışdı. Bu tənəzzül kənd təsərrüfatına daha çox t əsir etmişdi. İstehsal infrastrukturu dağılmış, necə-necə nəslin zəhməi ilə yaradılmış potensial məhv olmaq həddinə gəlib çatmışdı. Təkcə 1990-1995-ci illər ərzində kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı 58 faiz azalmışdı.
Heyd
ər Əliyev ölkə iqtisadiyyatının möhkəmləndirilməsi resurslardan səmərəli istifad
ə edilməsi, xarici şirkətlərlə əlaqələrin genişləndirilməsi, fəaliyyətdə intizamın yaradılması kimi vacib şərtlərin önə çekilməsini vacib saymış, “... Respublikanın sosial-iqtisadi v əziyyətini inkişaf etdirmək üçün biz ölkələrlə və dünyanın bütün şirkətləri ilə sıx əməkdaşlıq etməyi, Azərbaycan ilə xarici ölkələr, şirkətlər arasında müştərək iş görməyi, iqtisadiyyat sahəsində əsas istiqamətlərdən biri hesab edirik” – demişdir.
Qeyd etm ək lazımdır ki, təməli 1998-ci ildə Heydər Əliyevin Yaponiyaya səfəri zamanı qoyulmuş Azərbaycan-Yaponiya əməkdaşlığı bu gündə müvəffəqiyyəylə davam etdirilir. Yaponiya Hökum əti ilə imzalanmış Notalar Mübadiləsinə əsasən 1998-2011-ci ill ər ərzində 2KR layihəsi çərçivəsində Yaponiya Hökumətinin qrantları hesabına 863 kənd təsərrüfatı texnikaları, o cümlədən 297 ədəd taxılyığan kombayn, 212
ədəd traktor və digər maşın və aqreqatlar alınmış və fermerlərin istifadəsinə verilmişdir və bu istifadədən Tərəfdaşlıq Fonduna toplanmış vəsaitə əlavə olaraq 753 ədəd texnika, o cümlədən 130 ədəd taxılyığan kombayn, 104 ədəd traktor və digər k ənd təsərrüfatı maşınları alınıb istifadəyə verilmişdir. Bu texnikalar kənd təsərrüfatı istehsalatının mexanikləşdirilməsində misilsiz rol oynamış və hazırda onların 340 ədədinin dəyəri icarəçilər tərəfindən tam ödənildiyindən özəlləşdirilərək onların şəxsi mülkiyy ətinə verilmişdir. Respublikanın kənd təsərrüfatını böhran vəziyyətdən çıxarmaq üçün mövcud olan böyük istehsal v ə iqtisadi potensialdan səmərəli istifadə edilməli, kənd t əsərrüfatının spesifik xüsusiyətlərini nəzərə almaqla iqtisadi mexanizm t əkmilləşdirilməli idi. Bunun üçün aqrar islahatların bazar münasibətlərinə keçilməsi əsas istiqamət götürülməklə, köklü islahatların həyata keçirilməsi, müxtəlif təsərrüfat formalarının təşkili və mülkiyyət münasibətlərinin təkmillşdirilməsi, çevik qiymət, vergi v ə kredit siyasəti yeridilməsi , əkinçilik və heyvandarlığın dünya təçrübəsinin nailiyy ətləri və elmi əsaslarla inkişaf etdirilməsi, idarəetmədə iqtisadi amillərə üstünlük verilm əsi vacib idi.
Respublikamızda aqrar islahatların hüquqi bazasının yaradılması, onun təşkili v ə həyata keçirilməsində Heydər Əliyev misilsiz xidmət göstərmişdir.
1994-
cü ilin martında Prezident sarayında keçirilən müşavirədə Heydər Əliyev demişdir: “Bildiyiniz kimi, respublikamız ağır iqtisadi - sosial böhran iç ərisindədir. Respublikanın iqtisadiyyatının və sosial həyatının bütün sahələrini bürüy ən bu böhran təəssüf ki, ilbəil dərinləşir, ölkənin həyatına onun mənfi t əsiri güclənir. Mən Respublikanın bu vəziyyətdə olması barədə öz fikirlərimi d əfələrlə demişəm, təkrara ehtiyac yoxdur. Ancaq qısaca bir daha qeyd etmək Yüklə 7,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|