Inson malumotlarini qayta ishlash tizimi Reja

2.2-chizma. Qaror qabul qilish jarayonidagi vaziyat.
Shu sababli, qarorni ishlab chiqish jarayoni ayrim unsurlar mazmuni va ko’lamiga ko’ra xilma xil va ancha murakkabdir. Qarorni ishlab chiqish jarayoni quyidagi bosqichlarni o’z ichiga oladi.
Boshqarish jarayonida doimo biron-bir masalani hal qilishga to’g’ri keladi. Chunki turli sabablar tufayli belgilangan parametrlardan og’ish sodir bo’ladi, yangi jarayonlarga zaruriyat tug’iladi, natijada ishlab chiqarish oldida paydo bo’lgan muammoni bilish, uni tahlil qilish va hal etish zaruriyati yuzaga keladi.
Qaror qabul qilish zarurati va tahlil qilinayotgan ob’ektdagi aniq vaziyat aniqlangach, turli yo’llar bilan erishiladigan qaror maqsadi shakllantiriladi va uning echimi bo’yicha vazifalar belgilanadi.
Qarorning maqsadi yuqori organ tomonidan ko’rsatib berilishi mumkin.
Bu erda asosiy maqsad va vazifa respublika uchun zarur bo’lgan don mahsulotini etishtirishdir. Shunday qilib, muammoni aniqlash, vaziyatni va muammoni kelib chiqish sabablarini aniqlashdan boshlanadi. Vaziyatni aniqlash deganda muammoning kelib chiqish sabablarini tahlil qilish tushuniladi (5chizma).

2.3-chizma. Vaziyatni tahlil qilish va muammoni aniqlash jarayoni.
3.Qaror qabul qilishning asosiy tamoyillari.
Qaror qabul qilish zaruriyati faqatgina biror bir muammo bo’lganda paydo bo’ladi. “Muammo” tushunchasini ikki xil tavsiflash mumkin. Birinchidan, muammo bu haqiqatdagi holat bilan kutilgan natija o’rtasidagi farq bo’lib, kutilgan natijaga etishish usullari aniqlanmagan bo’ladi. Tashkilot faoliyati davomida erishilgan natijalar rahbar tomonidan kutgan natijalarga to’g’ri kelmasa, demak qandaydir muammo bor. Muammoga, masalan, o’quv muassasasida davomad, bitiruvchilar sifati, bitiruvchilarga qo’yilgan talablar bilan real holat o’rtasidagi farq kabilarni kiradi.
Muammoning ikkinchi ma’nosi shundaki, muammo deganda potensial imkoniyat bilan real imkoniyat o’rtasidagi tafovut tushuniladi. Ya’ni muammo real va potensial imkoniyatlar o’rtasidagi farq bo’lib, bu farqni yo’qotish usullari aniq emas.
Nazariy jihatdan qaror qabul qilish tamoyillari quyidagi bosqichlarga ajratish mumkin:

1. 
   Vaziyatli tahlil (muammoli vaziyat tahlili);
   
2. 
   Muammoni identifikatsiyalash va maqsadning qo’yilishi;
   
3. 
   Zarur ma’lumotni izlash;
   
4. 
   Mumkin bo’lgan qarorlar to’plamini shakllantirish;
   
5. 
   Qarorlarni baholash mezonlarini shakllantirish;
   
6. 
   Qarorlarni hayotga tatbiq etish uchun indikatorlar va mezonlar ishlab chiqish;
   
7. 
   Qarorlarni baholash;
   
8. 
   Eng yaxshi qarorni qabul qilish;
   
9. 
   Qarorni amaliyotga tatbiq etish; 10. Amaliyotga tatbiq etish monitoringi;
   

11. Natijani baholash.
Qaror qabul qilishda vaziyat omili o’z ta’sir kuchiga egadir. T.Tomashevskiy qaror qabul qilishda vaziyatlar ta’sirini darajaviy tasnifni amalga oshirgan. Bular:

1.