57
wap.aliyevheritage.org
BAKI-BRÜSSEL (Azərbaycan-Avropa Ittifaqı münasibətləri)
Konfransda 20 ölkədən 210 mətbuat nümayəndəsi - jurnalistlər, kütləvi infor-
masiya orqanlarının nümayəndələri iştirak etmişlər. Bu konfransda dünyanın böyük
agentliklərinin, televiziyalarının nümayəndələri iştirak etmişlər.
Beynəlxalq təşkilatların demək olar ki, hamısı konfransda təmsil olunmuş-
dur. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının, ATƏT-in, Avropa Birliyinin, Müstəqil
Dövlətlər Birliyinin, Qara Dəniz Iqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının, Iqtisadi
Əməkdaşlıq Təşkilatının nümayəndə heyətləri, dünyanın böyük banklarının - Dün-
ya Bankının, Avropa Yenidənqurma və Inkişaf Bankının, Islam Bankının, bir çox
beynəlxalq nəqliyyat təşkilatlarının nümayəndələri, yəni dünyanın əsas beynəlxalq
təşkilatlarının hamısı bu konfransda təmsil olunmuşdur.
Həmin nümayəndə heyətlərinin konfransda təkcə təmsil edilməsi deyil, hər bir
nümayəndə heyəti beynəlxalq konfransın işində fəal iştirak etmişdir. Çünki 32
ölkəni, dövləti təmsil edən nümayəndə heyətləri başçılarının hamısı konfransda
nitq söyləmişdir.
13 beynəlxalq təşkilatı təmsil edən nümayəndə heyətlərinin başçıları konfrans-
da çıxış etmişlər. Bütün bu danışıqların, nitqlərin, konfransların işinin məzmunu
sizə məlumdur. Konfransın işi əvvəldən axıradək Azərbaycan televiziyası vasitəsilə
canlı yayılıbdır. Güman edirəm ki, siz bunları seyr etmisiniz, dinləmisiniz, bilirsi-
niz. Bizim qəzetlər də konfransın demək olar ki, stenoqramını dərc etdilər.
Ancaq qısaca olaraq onu deyə bilərəm ki, konfransda gedən bütün danışıqların
məzmunu ondan ibarət olmuşdur ki, hamı eyni fikirdədir: Tarixi Böyük Ipək yolunu
bərpa etmək lazımdır. Bunu bərpa etmək üçün hər bir ölkə lazımi kommunikasi-
ya xətləri yaratmalıdır. Avropa Birliyi Komissiyası bunu indiyədək himayə etdiyi
kimi, bundan sonra da himayə edəcəkdir. Yəni konfransın bütün iştirakçıları həm
Avropa Birliyi ilə Azərbaycanın təşəbbüsünü - bizim bu təşəbbüsümüzə Gürcüstan
prezidenti Eduard Şevardnadze də qoşulmuşdur - yüksək qiymətləndirmişdir, həm
də konfransın əhəmiyyətini və orada müzakirə olunan məsələlərin gələcək üçün
çox böyük əhəmiyyətini qeyd etmişlər.
Bilirsiniz ki, bəzi ölkə və dövlət başçıları konfransla əlaqədar mənim ünvanı-
ma xüsusi məktublar göndərmişlər. Çin Xalq Respublikasının sədri cənab Szyan
Szemin, Yaponiyanın Baş naziri cənab Obuti, Böyük Britaniya və Şimali Irlandiya
Birləşmiş Krallığının Baş naziri cənab Toni Bleyer, Qazaxıstanın prezidenti cənab
Nazarbayev özləri iştirak edə bilmədiklərinə görə məktublar göndərmişlər. Bu
məktublar mənə təqdim olunubdur. Onlar mətbuatda dərc ediləcəkdir.
Başqa nümayəndə heyətləri, hansılar ki, dövlət, hökumət başçıları tərəfindən
təmsil olunmurdular, onların da hər biri çıxışlarında öz dövlət və hökumət başçıla-
rının konfransa münasibətini, fikrini və təkliflərini bəyan etdilər.
Beləliklə, mən hesab edirəm ki, konfrans qarşıya qoyulan vəzifəni layiqincə
həyata keçirdi və beynəlxalq aləmdə tarixi bir hadisəyə çevrildi. Konfransda çıxış
58
BAKI-BRÜSSEL (Azərbaycan-Avropa Ittifaqı münasibətləri)
www.aliyevheritage.org
edən natiqlərin demək olar ki, hamısı bunu qeyd etdilər.
Məlumdur ki, bu konfransda üç sənəd imzalandı. Birincisi - “Avropa-Qafqaz-Asi-
ya dəhlizinin inkişafı üzrə beynəlxalq nəqliyyat haqqında əsas çoxtərəfli saziş” və
onun texniki əlavələri, ikincisi - Bakı bəyannaməsi, üçüncüsü - tarixi Ipək yolunun
bərpası üzrə beynəlxalq konfransın yekun rəsmi məlumatıdır. Bildirmək istəyirəm
ki, bu sənədlər cürbəcür imzalanıbdır. Birinci sənəd 14 dövlət tərəfindən imzalanıb-
dır. Bakı bəyannaməsi çox dövlətlər tərəfindən imzalanıbdır. Üçüncü sənəd - yekun
rəsmi məlumatı 29 dövlətin və Avropa Birliyinin nümayəndə heyətləri tərəfindən
imzalanıbdır.
Beləliklə, bu sənədlər artıq böyük əhəmiyyət kəsb edir. Biz bu sənədlərin
həyata keçirilməsi ilə əlaqədar lazımi tədbirlər görəcəyik. Konfransın yekunla-
rı, Azərbaycan Respublikasının üzərinə düşən vəzifələrin yerinə yetirilməsi ilə
əlaqədar mənim fərmanım artıq hazırlanır. Həmin fərmanda respublikamızın,
ölkəmizin hökumət, dövlət orqanları tərəfindən görüləcək işlərin hamısı müəyyən
ediləcəkdir. Mən bu fərmanı yaxın günlərdə imzalayacağam.
Mən bu gün iftixar hissi ilə deyə bilərəm ki, biz, Azərbaycan müstəqil dövlət
kimi böyük bir beynəlxalq konfransın təşkilatçısı olduq, belə bir konfransın
Azərbaycanda, Bakıda yüksək səviyyədə keçirilməsini təmin etdik.
Mən konfransın işini yekunlaşdırarkən bunu bəyan etmişdim. Bu gün bir də
bəyan edirəm ki, konfransın Bakıda keçirilməsi Avropa Birliyi və TRASEKA
proqramının iştirakçıları tərəfindən Azərbaycana göstərilən etimaddır və böyük
diqqətdir. Biz bunu yüksək qiymətləndirməliyik. Bunun əhəmiyyəti ondan ibarətdir
ki, Avropa Birliyi kimi yüksək səviyyəli beynəlxalq təşkilat Azərbaycan ilə ötən
illər etdiyi əməkdaşlığın nəticəsində Azərbaycanın bir müstəqil, demokratik, azad
ölkə kimi böyük beynəlxalq konfrans keçirmək hüququna malik olduğunu nümayiş
etdirib və belə bir konfransın Azərbaycanda keçirilməsi haqqında qərar qəbul edib-
dir. Konfransın iştirakçıları da bu konfransın birinci Azərbaycanda keçirilməsinin
zəruri olduğunu qəbul ediblər və bu konfransda fəal iştirak ediblər.
Dediyim kimi, konfransda Azərbaycan da daxil olmaqla 9 ölkə dövlət başçıları
ilə, bir ölkə isə baş nazirlə təmsil olunmuşdu. Beləliklə, 32 nümayəndə heyətindən
onu dövlət və hökumət başçıları tərəfindən təmsil edilmişdi. Bunun özü də böyük
hadisədir və konfransa bu ölkələr tərəfindən çox yüksək əhəmiyyət verilməsinin
təzahürüdür, eyni zamanda bu ölkələrin dövlət başçılarının Azərbaycana
göstərdikləri münasibətin təzahürüdür.
Biz çalışırdıq ki, konfransın keçirilməsi bütün parametrlərinə görə beynəlxalq
standartlar səviyyəsində olsun. Bu gün məmnuniyyət hissi ilə deyə bilərəm ki, biz
buna nail olduq. Çünki mən və mənimlə bərabər Azərbaycanın bir neçə rəhbər
vəzifəli şəxsləri son illər, Azərbaycan dövlət müstəqilliyini əldə edəndən sonra bir
çox beynəlxalq toplantılarda, sammitlərdə, konfranslarda iştirak etmişik. Bu konf-