Həmidli Aqşin Ceyhun oğlu
Yüklə 0,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
13
anlayışdır. Onun ən mühüm xüsusiyyətləri kimi aşağıdakı tərifləri vermək olar ki, bunlar bu anlayışın mahiyyətinə tamamilə cavab verirlər: - son nəticənin əldə edilməsi vasitəsi; - təşkilatın bütün hissələrinin vahid tamda birləşməsi; - firmanın fəaliyyətinin bütün əsas aspektlərinin əhatə edilməsi; - firmanın bütün planlarının bir-birinə uyğunluğununun təmin edilməsi; - hərəkət planı; - mühafizə, yəni rəqabət mübarizəsində qələbəyə yönəldilmiş hərəkətlər kimi nəzərdən keçirilir; - hərəkətlərin ardıcıllığı, yəni plan reallaşmaya bilər, lakin hərəkətlərin ardıcıllığı hər halda təmin edilməlidir; - ətraf mühitdə mövqe, bu, öz əhatəsi ilə əlaqə deməkdir; - perspektiv, yəni cəhd etdiyi vəziyyəti qabaqcadan görmək; - firmada işin təşkilinin güclü və zəif tərəflərinin analizinin nəticəsi və onun inkişafının imkan və əngəllərinin müəyyən edilməsi; - ətraf mühitin dəyişikliklərinə qarşı firmanın qabaqcadan hazırladığı reaksiya. 1.2.Biznesin strateji idarə edilməsinin müasir konsepsiyaları
Biznesin strateji idarəetmə nəzəriyyəsi eyni vaxtda şirkətin monitorinq və təhlili alətlərini, eləcə də onun xarici siqnallara çevik və tez reaksiya vermək qabiliyyətini yüksəltmək məqsədilə müəssisənin daxili qurğusuna təsir alətlərini əhatə edir. Strateji idarəetmə - müəssisənin fəaliyyətinin özünəməxsus təşkili prosesidir. Strateji idarəetmənin əsas vəzifələrindən biri müəssisənin xarici əhatə ilə qarşılıqlı münasibətlərində tarazlığın təmin edilməsi sayılır. Bu cür tarazlığın qeyri- sabitliyini nəzərə alaraq xarici və daxili dəyişikliklərə rəğmən müəssisənin dinamik və aktiv mövqeləşdirilməsi zəruridir. 14
Strateji idarəetmə sahəsində xarici və yerli tədqiqatlardan irəli gələrək adətən müəssisənin strategiyasının formalaşmasının aşağıdakı əsas mərhələlərini ayırırlar: 1. Makroiqtisadi göstəricilərin və amillərin təhlili. Cari makroiqtisadi göstəricilərin təhlili çərçivəsində xarici mühitin bütün iqtisadi təhlilini aparmaq lazımdır ki, bu da müəssisənin inkişaf istiqamətləri, məqsəd və vəzifələri, onların əldə edilməsinə yanaşmalar və biznes-modelinin xarakteristikası haqqında qərarların qəbulu prosesinə təsir göstərə bilər. 2. Siyasi göstəricilərin və amillərin təhlili. Siyasi göstəricilərin və amillərin təhlili çərçivəsində müəssisənin inkişaf istiqamətləri, məqsəd və vəzifələri, onların əldə edilməsinə yanaşmalar və müəssisənin biznesin modelinin xarakteristikası haqqında qərarların qəbulu prosesinə təsir göstərmək qabiliyyətinə malik bütün siyasi amillərin və müəssisənin xarici mühitinin meyllərinin qiymətləndirilməsi aparılmalıdır. 3. Sosial-mədəni göstəricilərin və amillərin təhlili. Sosial-mədəni göstəricilərin və amillərin təhlili çərçivəsində müəssisənin inkişaf istiqamətləri, məqsəd və vəzifələri, onların əldə olunmasına yanaşmalar və biznes-modelin xarakteristikası haqqında qərarların qəbulu prosesinə təsir göstərmək qabiliyyətinə malik bütün ictimai amillərin qiymətləndirilməsi baş verir. 4. Neqativ tənzimləmənin təhlili. Normativ tənzimləmənin təhlili çərçivəsində tənzimlənən mühitin bütün inkişaf amillərini qiymətləndirilməsini aparmaq, müəssisənin normativ əhatəsində bütün cari və perspektiv dəyişiklikləri, qabaqcadan qəbul edilmiş milli tənzimlənən təşəbbüsləri nəzərdən keçirmək lazımdır. 5. Texnoloji amillərin təhlili. Bundan başqa, yeni məhsulların yaradılması və inkişafı, məlumatların işlənməsi vasitələri və biznes proseslərin təkmilləşdirilməsi hesabına fəaliyyət sferasına təsir göstərmək qabiliyyətinə malik müəssisələrin qiymətləndirilməsini aparmaq lazımdır. 6. Proqnoz bazar ssenarilərinin modlləşdirilməsi və təhlili. Makroəhatənin inkişafının proqnoz ssenarilərinin təhlili müntəzəm aparılmalıdır. Bazar
15
ssenarilərinin proqnozlaşdırılması Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişaf
variantlarının, bazar seqmentinin təhlilinə, aşkara çıxarılmış göstəricilərin və amillərin statistikasının və əsas meyllərinin əsaslandırılmasına, sosial-mədəni göstəricilərin və amillərin təhlilinə, normativ tənzimlənmənin təhlilinə, texnoloji amillərin təhlilinə istiqamətləndirilmişdir. 7. Makroəhatə haqqında informasiyaların təqdim olunması. Makroəhatənin təhlilinin yekunlarına görə makroəhatənin inkişafı haqqında hesabat formalaşdırmaq lazımdır ki, bu da aşağıdakı bölmələri özündə əks etdirməlidir: - Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafının cari vəziyyətinin və proqnozunun təsviri; - müəssisənin cari mövqeyinin təhlili; - müəssisənin və onun əsas rəqiblərinin müqayisəli təhlili. 8. Əsas inkişaf amillərinin müəyyən edilməsi. Əsas inkişaf amilləri haqqında qərarın qəbulu aşağıdakı məsələlərə toxunulmalıdır: - hansı əsas göstəricilər maksimumlaşdırılan sayılmalıdır, daha doğrusu, şirkət hansı göstəricilər üzrə növbəti 10 ilin yekunları üzrə maksimum mümkün kəmiyyəti əldə etməyi planlaşdırır; - hansı göstəricilər məhdudlaşdırıcı sayılır, daha doğrusu, hansı göstəricilərə mütləq şəkildə maksimumlaşdırılacaq göstəricilərin əldə edilməsi zamanı əməl olunmalıdır; - hansı inkişaf istiqamətləri(müştəri və coğrafi seqmentlər, məhsullar, daxili proseslər, texnologiyalar) prioritetlər sayılırlar. 9. Vəzifənin formalaşması. Vəzifə müəssisənin təyinatının ifadəsi sayılır ki, bu da səhmdarların, işçilərin, müştərilərin və digər maraqlı şəxslərin dəyərliliyini və mənafelərini əks etdirir. Vəzifə o haqda təsəvvür yaradır ki, şirkət kimin üçün və neçə mənfəət qazanmaqla faydalılıq yaratmağa çalışır. 10. Görüntünün formalaşması. Müəssisənin strateji görünüşü onun gələcək fəaliyyəti, onun bazarda yeri və müəssisə daxili işinin vəziyyəti haqqında formal və təsəvvür yaradır. Strateji görünüş o haqda təsəvvür yaradır ki, müəssisənin
Yüklə 0,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|