Haç ve Hilal Altında Ortaçağda Yahudiler
Yüklə 8,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
Haç ve H i lal Altı nda Ortaçağda Yah u d i l e r 7 1 maz" diye buyurdu.36 417'de yürürlüğe gfren bir yasaya göre, za ten Hıristiyan sadece /1 gönüllü" ya da gönülsüz, kendi tarikah nın pisliğini bu kölelere bulaşhrmamak" koşuluyla onları elinde tutabilirdi. Her zaman olduğu gibi, yasayı ihlal etmenin cezası ölümdü.37 Yahudilerin köle sahipliği üzerinde yoğunlaşma, Hıristiyan hu kukundaki yoğunlukla aynı oranhda yüzyıllarca sürdü. Durum; hiçbir imansız bir Hristiyan' a üstün olamaz temel öncülünün ciddi bir ihlalini temsil ediyordu.38 Erken Hıristiyan Yahudiler, hukuku, Yahudiler karşısında Hıristiyan üstünlüğü korumayı amaçlayan hoşgörüsüz dil ve sı nırlamalarla nitelenen bu Musevilik hoşgörüsüyle -Roma mira ... sı- özetlenir. Altıncı yüzyıl başlarında derlenen Justainainik Yasa, bütün bölümleri dokunulmadan taşıyarak ana sistemi büyük öl çüde değiştirdi. Bu revizyonun bir kısmı, bu gerilim dönemine özgü sertleşen tutumları ve artan bir sapkınlık korkusunu yansı hr. Bu nedenle, yasa maddelerinde sapkınlar sürekli Yahudilerle ilişkilendirilir.39 535 yılına ait bir kanun, sinagogların, kiliseye dönüştürülmesini ve paganların ve sapkınların toplanhlarına izin verilmeyeceğini buyurur.40 Justinian'ın Yahudilerle ilgili kö tülüğüyle en ünlü "yeni yasa"sı deuterosis'i* yasakladı.41 Yasanın yürürlüğe girmesi, Hıristiyanlık öncesi ve Hıristiyan Roma hu kukunun yüzyıllarca süren politikasına kökten aykırı bir şekilde Museviliğin gereklerini yerine getirme özgürlüğüne müdahale anlamına geliyordu.42 Justinian'ın Yasası -çeşitli, kısalhlmış biçimlerde Doğu Roma İmparatorluğu'nda tedavülde olan- on birinci yüzyılın sonunda Roma hukuku incelemeleri yeniden canlanıncaya kadar bahda bilinmiyordu.43 Erken Ortaçağda Avrupalı hukukçuların ve kili se adaml arının anılarında varlığını sürdüren Teodisian Yasa'ydı. Ammon Linder şunu belirtir: Vizigot İspanya (Yasa'nın, 506'da • Eski Ahit' in beşinci bölümü -çv. 72 Mark R. Cohen kısalhlmış bir biçimiyle değiştirildiği), dışında "Bah'nın diğer kı sımlarında Yasa hiçbir zaman resmen yürürlükten kaldırılmadı ve hukuksal statüsü, diğer hukuksal kaynakların statüsüyle ay ruydı."44 Özellikle Güney Avrupa'da -genelde Roma geçmişiyle sürekliliğin güçlü olduğu- Roma hukuku anısı ve Roma'ya ait birçok hukuksal prosedürün varlığını sürdürmesi, Yahudiler için Kuzey A vrupa'dakinden önemli ölçüde daha güvenli bir or tamın yarahlmasına katkıda ulundu. Kilise: Düstur Yahudiler Hukuku Yahudiler hukuku, kaçınılmaz olarak Katolik kilisesinin açık lamalarında ortaya çıkh. Roma hukukundan etkilenen düstur hukuku da, devletin Yahudiler hukukunu etkiledi. Museviliğe yönelik hoşgörü ve sınırlama karışımı tutumuyla Theodosian Yasa'nın 16. Kitap'ı, kilise tarafından "düstur hukukunun otorite kaynağı olarak" kabul edildi.45 Erken ortaçağda, dini konseylerin buyrukları ve papalığın çoğunlukla mektup biçimindeki tarhş ma kabul etmez fikirleri, düstur Yahudiler hukuku külliyahnı sürekli genişletti. Piskoposluk (diocesan) ve Hıristiyan birlikçi (ecumenical) ki lise konseylerinin Yahudilerle ilgili neredeyse bütün düsturları - ister İspanya'da, ister Gal'de; ister Doğuda olsun- Hıristiyanlık taki hoşgörüsüz çizgiyi yansıtan baskıcı düsturlardı.46 Kilise konseylerinin Yahudiler hukukundaki belirgin kah çizgiyle kar şılaşhnldığında, Papa Büyük Gregory (590-604), aristokratik ye tişmesinden, ve daha önceki sivil yönetimdeki kariyerinden öğ rendiği Roma geleneklerine uygun daha ılımlı görüşleri, dile ge tiriyordu. Yahudi-Hıristiyan ilişkilerini konu alan 26 bildirisinde Gregory, öncelikle zoraki v.aftize karşı çıkarak ve sinagogların · dokunulmazlığını savunarak Theodosian Yasa'nın hoşgörücü özelliklerine bağlı kaldı. Yahudilerle ilgili konularda yüzyıllarca papalığa yol gösteren bir standart belirledi.47 Haç ve H i lal Altında Ortaçağda Yah ud il e r 73 En önemlisi, bir bildirinin bir cümlesinde Gregory'nin Yahu dilere yönelik papalık politikasının amblemi olacak şeyi seslen dirmesiydi: "Yahudilere [Sicut Judies non] sinagoglarında yasay la kendilerine izin verilen şeylerden başka bir şeyi yapmalarına izin verilmediği gibi, aynı şekilde yapmal arına izin verilen şeyler konusunda da rahatsız edilmemelidirler."48 Theodosian Ya sa'daki baskı ile hoşgörü arasındaki denge ruhuna uygun olarak Gregory'nin formülü, Yahudileri önce yasalara ve geçmişte İzin verilen ananelere uymakla sınırlar; ardından, bu yasa ve anane lerin gereklerini yerine getirirken kendilerine müdahale edil memesini güvenceye alır. Bu buyruk, Claudius'un İskenderiyeli lere mektubundaki formülasyonu da (ne var ki, orada garantiler sınırlamalardan önce gelir) arumsatır.49 Ecclesiastik Yahudiler hukukunun en anlamlı buyruğu, biz zat Gregory'nin sözleriyle başlayan ve papalığın Sicut Judeis bil dirisi olarak bilinen bir bildiri olarak ortaya çıkar. Bazı ortaçağ koleksiyonlarında bununla ilişkilendirilen başka bir san - "Consututio pro judies" (Yahudiler lehine anayasa)- koruyucu içeriğini açıkça gösterir. Teamül oluşturucu ve etkili buyruğu nun varlığı, sadece daha sonra yapılan göndermelerle bilinmesi ne karşın, bu buyruğu yayınlayan ilk papa, görünüşe göre Ca lixtus II'ydi (1119-1124). Calixtus'un, savunmasızlığı Birinci Haçlı Seferi'nin katliamları sırasında ortaya çıkan bir halkın güvenliği ni sağlama umuduyla Yahudilerin bir başvurusuna yanıt olarak bildiriyi yayınladığına inanılır. Diğer yanda, bu talep, Roma'da ya da İtalya'nın diğer yerlerindeki yerel Yahudi karşılı şiddetle ilgili kaygılardan da kaynaklanmış olabilir.sa Papalık bildirisi Sicut Judeis, Gregorien formülün ikinci yan sım, "garanti" maddesini ayrınhlandırır. On ikinci yüzyıl, kilise sinin zoraki vaftizden muaf olma özgürlüğü, kişiliklerin ve mal ların haksız saldırılardan korunması, engellenmeden Musevili ğin gereklerini yerine getirme hakkı ve Yahudi mezarlıkların dokunulmazlığı da dahil, Yahudilerin hakkı saydığı şeyleri sap- Yüklə 8,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|