Geoaxborot texnologiyalari nima? Ularning asosiy vazifalari nima?

Geoaxborot texnologiyalari qanday qilib obyektlarni tushunishda va aks ettirishda yordam beradi?

Geoaxborot texnologiyalari, obyektlarni tushunish va aks ettirishda bir nechta vositalar va metodlardan foydalanadi. Bu vositalar quyidagilardir: Satellitlar: Geoaxborot tizimlari, yer orbitasidan uzaydan o'tkazilgan satellitlarning kuzatish tizimlaridan foydalanadi. Bu tizimlar orqali mamlakatning barcha qismlariga yetarli ta'sirli bo'lgan optik, termal va radarli kuzatuvlar olib boriladi. Bu kuzatuvlar, yerlik resurslar, oqimlar, quruqlik, suv resurslari va boshqa obyektlar to'g'risida ma'lumotlar to'plab, qayta ishlanadi va tafsilotli tahlil qilinadi. Sensorlar: Geoaxborot tizimlari, qurilmalar yordamida yerga joylashgan sensorlardan ham foydalanadi. Bu sensorlar, yer tarkibini, iklim va atmosfera sharoitlarini, suv resurslari va boshqa obyektlar to'g'risida ma'lumotlar yig'ish uchun ishlatiladi. GPS: Geoaxborot tizimlari, GPS tizimlaridan ham foydalanadi. GPS, geografik ko'ordinatalarni aniqlash uchun ishlatiladi va bu ma'lumotlar, obyektlarini aks ettirish va harakatlarini kuzatish uchun ham foydalaniladi. Yerli tizimlar: Geoaxborot tizimlari, yerli tizimlar orqali ham obyektlarni tushunishda va aks ettirishda foydalaniladi. Bu tizimlar, qurilmalar, sensorlar, smartfonlar va boshqa qurilmalar orqali yig'ilgan ma'lumotlarni ishlab chiqishda foydalaniladi. Tahlil tizimlari: Geoaxborot tizimlari, tahlil tizimlaridan foydalanadi. Bu tizimlar, kuzatish, ma'lumotlar yig'ilishi va tahlili uchun ishlatiladi. Bu tahlil tizimlari, ma'lumotlar tahlil qilish va obyektlarni tushunishda foydalaniladi. Geoaxborot tizimlari, yuqori tizimlar va yuqori ma'lumotlar analitikasi orqali obyektlarni tushunish va aks ettirishda ham foydalaniladi. Bunda, taqvimlar, tadbirlar, suv resurslari va boshqa kritik ma'lumotlar muvaffaqiyatli tarzda tahlil qilinadi va obyektlar to'g'risida qaror qabul qiladi.

Geoaxborot texnologiyalari qaysi turdagi ma'lumotlarni qabul qiladi?

Sifatida ma'lumotlar manbalari GISni shakllantirish uchun quyidagilar mavjud:

kartografik materiallar(topografik va umumiy geografik xaritalar, ma'muriy-hududiy bo'linish xaritalari, kadastr rejalari va boshqalar). Xaritalardan olingan ma'lumotlar georeferentsiyaga ega, shuning uchun uni asosiy GIS qatlami sifatida ishlatish qulay. Agar o'rganilayotgan hudud uchun raqamli xaritalar bo'lmasa, u holda xaritalarning grafik asl nusxalari raqamli shaklga o'tkaziladi;
masofaviy zondlash ma'lumotlari(keyingi o'rinlarda RSD deb yuritiladi) GIS ma'lumotlar bazalarini shakllantirish uchun tobora ko'proq foydalanilmoqda. ERS birinchi navbatda kosmik tashuvchilardan olingan materiallarni o'z ichiga oladi. Masofaviy zondlash uchun tasvirlarni olish va ularni Yerga uzatishning turli texnologiyalari qo'llaniladi, tasvirlash uskunalari tashuvchilari (kosmik kemalar va sun'iy yo'ldoshlar) turli orbitalarga joylashtiriladi va turli jihozlar bilan jihozlangan. Buning yordamida tabiiy muhit ob'ektlarini turli spektral diapazonlarda (ko'rinadigan va yaqin infraqizil, termal infraqizil va radio diapazoni) ko'rsatishda turli darajadagi ko'rinish va tafsilotlarda farq qiluvchi tasvirlar olinadi. Bularning barchasi masofaviy zondlash yordamida hal qilinadigan keng ko'lamli ekologik muammolarga olib keladi. Masofaviy zondlash usullari havodan va yerdan oʻrganish va boshqa kontaktsiz usullarni, masalan, gidroakustik dengiz tubini oʻrganishni oʻz ichiga oladi. Bunday tadqiqotlar materiallari tabiiy muhitning turli ob'ektlari to'g'risida ham miqdoriy, ham sifat jihatidan ma'lumot beradi;
hududlarni dala o'rganish materiallariвключают данные топографических, инженерно-геодезических изысканий, кадастровой съемки, геодезические измерения природных объектов, выполняемые нивелирами, теодолитами, электронными тахеометрами, GPS- приемниками, а также результаты обследования территорий с применением геоботанических и других методов, например, исследования по перемещению животных, анализ почв va boshq.;
statistik ma'lumotlar xalq xo'jaligining turli tarmoqlari bo'yicha davlat statistika xizmatlarining ma'lumotlarini, shuningdek statsionar o'lchov kuzatuv punktlarining ma'lumotlarini (gidrologik va meteorologik ma'lumotlar, atrof-muhitning ifloslanishi to'g'risidagi ma'lumotlar va boshqalar) o'z ichiga oladi;
adabiyot ma'lumotlari(geografik ob'ektlarning ayrim turlari bo'yicha turli xil ma'lumotlarni o'z ichiga olgan ma'lumotnoma nashrlari, kitoblar, monografiyalar va maqolalar).
GISda faqat bitta turdagi ma'lumotlar kamdan-kam qo'llaniladi, ko'pincha bu har qanday hudud uchun turli xil ma'lumotlarning kombinatsiyasi.