Geoaxborot texnologiyalari nima? Ularning asosiy vazifalari nima?

Ma'lumotlar tuzilmasi va modellari nima uchun muhimdir?

GIS, geoaxborotning maqsadli qo'llanishida katta ahamiyatga ega bo'lgan tizimdir. GIS, geografiyaviy ma'lumotlar yig'ish, saqlash, tahlil qilish, ko'rsatish va boshqa maqsadlarga mos keladigan axborotlarni olishda va ulardan foydalanishda yordam beradi. Bu jarayon odatda, ma'lumotlarning tuzilishiga va modellashtirilishiga bog'liq. Ma'lumotlarning taxlil va integratsiyasi: GIS, geografiyaviy ma'lumotlarni yig'ishda yordam beradi va ularni taxlil qilishda, shuningdek, ulardan qo'llanishda mos keladigan axborotlarni aniqlashda va ulardan foydalanishda qulaylik yaratadi. 3D modellari yaratish: GIS, yerga oid ma'lumotlardan 3D modellari yaratishda ham ishlatiladi, bu esa, bino, ko'cha-kuchalar, shahar va qishloqlar kabi ob'ektlarning tafsilotli ko'rsatilishiga imkon beradi. Obyektlarning ko'rsatilishida qulaylik yaratish: GIS, yerga oid ma'lumotlardan foydalanish orqali, ko'rsatish uchun qulay ko'rsatuvlar va axborotlar yaratishda ham ishlatiladi. Misol uchun, turar-joy yoki restoran qidiruviga asoslangan smartfon ilovasi ko'rsatish. Analizlar va prognostikalar: GIS, ma'lumotlarni aniqlash va tahlil qilishda yordam beradi. Shu bilan birga, davlat iqtisodiyoti, tabiiy boyliklar va boshqa muhim sohalarda prognostikalar va tahlil qilishda ham ishlatiladi. GIS tizimi, o'rnatish va boshqarishning qulayligi, ma'lumotlarni boshqa tizimlarga o'tkazishda va ulardan foydalanishda ham katta ahamiyatga ega. Bu sababli, GISda ma'lumotlar tuzilmasi va modellari katta muhimlikka ega.

Geoaxborot texnologiyalari qanday turdagi ma'lumotlarni ishlab chiqishda qo'llaniladi?

Geoaxborot texnologiyalari turli xil ma'lumotlarni ishlab chiqishda qo'llaniladi, quyidagilar misol qilinadi:

1. Fotosuratlar: UAV (unmanned aerial vehicles) yoki satellitlar orqali olingan fotosuratlar geoaxborotda keng tarqalgan ma'lumotlar hisoblanadi. Bu usul yordamida, mamlakat, shahar yoki ob-havo modellari, quyosh nuri va atmosfera tarqalgan va boshqa ma'lumotlar qo'shiladi. Fotosuratlar yordamida, maydonlar, tumanlar, qishloqlar, hosil mahsulotlar, qishloq xo'jaligi va boshqa geoaxborot bilan bog'liq ko'plab ma'lumotlar aniqlanishi mumkin.
2. GPS (Global Positioning System): GPS-ni o'rnatilgan ob'ekt yoki shaxsga bog'liq ko'rsatkichlarni (masalan, geologik, iqlimiy yoki biologik ob'ektlarning o'rinlari, harakatlari, vaqt va tezlik) aniqlashda foydalaniladi. GPS-sistemasida ma'lumotlar satellit orqali olinadi.
3. Sensormatik ma'lumotlar: Sensorlar yordamida (masalan, avtomatik meteorologik stansiyalar) hosil mahsulotlar, urug', bog'lam, tuman va ob-havo haqida ma'lumotlar to'plab olinadi. Bu ma'lumotlar geoaxborotning bir qator sohalari uchun qo'llaniladi, masalan, hosil mahsulotlarning ekologik holati, suv resurslari va ob-havo prognozi.
4. Geofizik ma'lumotlar: Geofizik ob'yektlarning holatini aniqlashda quyidagi ko'rsatkichlar foydalaniladi: gravitatsion kuch, magnit kuch, elektr kuch, radioaktivligi va quyosh nuri. Ushbu ma'lumotlar geoaxborotning yuzaga yaqin sohalarini va uning ichki qismlarini o'rganishda yordam beradi.
5. Internet of Things (IoT): IoT ob'ektlari, yani bir-biriga bog'liq texnologiyalar yordamida, sensormatik ma'lumotlar olinadi va ob'ektlarni to'plamdan aloqada aniqlash, aks ettirish va kuzatishda foydalaniladi. Misol uchun, IoT yordamida, qishloqlar va hosil mahsulotlar kirish yoki chiqishiga oid ma'lumotlar to'plab olinishi mumkin.
6. Xalqaro va mamlakat axboroti: Xalqaro axborot va statistik tizimlari geoaxborot ma'lumotlari yig'ilishiga ham yordam beradi.