Geoaxborot texnologiyalari nima? Ularning asosiy vazifalari nima?

Vektor ma'lumotlar nima? Ularning xususiyatlari nima?

GIS bir-biridan tubda farq qiladigan vektor va rastrli ma’lumotlar bilan ishlashi mumkin. Vektorli shakl - bu ob’ektlar joylashishi, tashqi chegarasi, ob’ektga tegishli bo’lgan nuqtalarning koordinatalari yig’indisi bilan ifodalangan ko’rinishidir. Eng oddiy vektorlar chiziqlar, kesmalar, doiralardan iborat va ular yordamida turli tasvirlarni xosil qilish mumkin. Elementar matematikadan ma’lumki, kesma bu vektor va u tekislikda boshlang’ich va oxirgi nuqtalari koordinatalari bilan aniqlanadi. Vektorli tasviming xam kamchiliklari bor. Birinchidan, tasvir shartli ravishda xosil qilinadi. Tasvir egrilardan tashkil topganligi sababli, ular formulalar bilan ifodalanadi, bu esa real borliq tasvirini olishni ancha qiyinlashtiradi. Tasvirni yanada aniq va o’xshash xosil qilish uchun ko’plab chizma elementlar kyerak bo’ladi, shu sababli vektorli tasvirlash ayerosuratlami kodlashda ishlatilmaydi.

Vektor ma'lumotlar qanday shakllanadi va saqlanadi?

Vektorli kodlash usulida tasvimi xosil qiluvchi geometrik shakllar, egrilar va to’g’ri chiziqlar kompyutyer xotirasiga matematik formulalar, aylana, kvadrat, ellips kabi geometrik shakllarda saqlanadi. Masalan, aylanani kodlash uchun uni qismlarga bo’lish shart emas, faqat uning radiusini, markazi koordinatasini va rangini kodlash zarur; to’g’ri burchak uchun uning boshlang’ich nuqtalari, tomonlari uzunligi va rangini bilish talab qilinadi va x.k. Matematik formulalar bilan xoxlagan shaklni ifodalash mumkin, bundan tashqari, ulami taxrir qilsa xam bo’ladi. Bunday shakllar kartaga olish ob’ektlarini tashkil etadi va ko’rinishi jixatidanjudamurakkab bo’lishi mumkin. Xar bir ob’ektning o’lchami, egriligi, joydagi o’rni sonli koeffistientlar kabi ko’rinishda xotirada saqlanadi. Natijada vektorli tasvimi oddiy matematik yo’llar bilan yozib, biror bir koeffistientga ko’paytirib yoki bo’lib o’zgartirsa bo’ladi. Vektorli tasvirlar masshtabining o’zgarishi tasvir sifatiga ta’sir etmaydi. Vektorli tasviming eng muxim xususiyati - bu grafikli fayllaming o’lchami rastrli fayllarga qaraganda xotiradan ancha kam joyni egallashidir. Vektorli tasvirlashda to’g’ri chiziqni ifodalash uchun uning bosh va oxirgi nuqtalari koordinatalari (X, U) byerilsa chiziq paydo bo’ladi. Lekin rastrli tasvirlash uchun ikkilangan kodning qiymati quyidagiga teng bo’ladi. 0011 0010 0100 1000 Agar piksel o’lchami ancha kichik tanlangan bo’lsa, unda bu rasmlar xotirada egallagan joy shuncha kattalashadi: oooooooooooonoooooo matristamng 1-chi qatori 00000000000011000000 va x ^ matnstaning 2-chi qatori va x.k . GISda vektorli tasvirlash ma’lumotlami taxlil qilish, qayta ishlash, yangilash va boshqalarda ishlatiladi.