Erməni xəyanəti

43 
 
ermənilərin  həyat  kredosudur.  Son  100  ildə  2000-ə  yaxın  yaĢayıĢ  məntəqələrinin 
adı erməni adları ilə əvəz edilmiĢdir. Qədim Oğuz ellərinə yönəlmiĢ bu toponimik 
genosidlə onlar tarixin yaddaĢına balta vurmağa çalıĢsalar da, yanılırlar. 
Cənubi Qafqazda sosialist rejiminin bərqərar 
olmasından öz məkrli məqsədləri üçün istifadə edən 
erməni 
millətçiləri 
1948-1953-cü 
illərdə 
azərbaycanlıların  Ermənistan  SSR-dən  kütləvi 
deportasiyasına dövlət səviyyəsində nail oldular. 
1988-ci  ildən  ortaya  atılan  Dağlıq  Qarabağ 
münaqiĢəsi  vilayət  və  ətraf  rayonlarda  ermənilərin 
azərbaycanlılara  qarĢı  cəza  aksiyalarını  daha  da 
gücləndirmiĢdir.  1990-cı  ilin  20  yanvarında  Bakıda 
və  digər  yerlərdə  SSRĠ  imperiyasının  ermənipərəst 
qüvvələri xalqımıza qarĢı faciə törətmiĢlər. 
Qazax  rayonunun  Bağanis-Ayrım  kəndinin 
yandırılması 
soyqırım 
siyasətinin 
yeni 
həlqələrindən  biri  kimi  təzahür  etdi.  Qarabağ 
münaqiĢəsi adı altında ermənilər Dağlıq Qarabağda 
MeĢəlini,  Malıbəylini,  Kərgicahanı,  Həsənabadı,  QuĢçuları,  Qarabağlını  və  digər 
Azərbaycan kəndlərini iĢğal edib yüzlərlə insanı öldürürdülər. 
1992-ci ilin 26 fevralında Xankəndindəki, 366-cı alayın yaxından iĢtirak ilə 
ermənilər Xocalı soyqırımını törətdilər. Dinc əhali qətlə yetirildi, Ģəhər xarabalığa 
çevrildi.  1988-ci  ildən  açıq-aĢkar  baĢlanmıĢ  erməni  qəsbkarlığı  bəĢər  tarixinə  ən 
qanlı olaylardan birini də yazdı. 
Dünyanın  ən  qədim  tarixi  yerlərindən  olan  Xocalı  haqqında  elmi 
ədəbiyyatda geniĢ məlumat vardır. Son tunc və ilk dəmir dövrlərinə, bizim eradan 
əvvəl  VII-XII  əsrlərə  aid  tarixi  abidələr  mövcuddur.  DaĢ  qutu  və  kurqanlardan 
ibarət  olan  bu  abidələr  öz  qoynunda  saxsı  qab,  silah,  qızıl  ziynət  əĢyaları, 
balıqqulağı,  ĢüĢə  parçaları  qoruyub  saxlamıĢdır.  Eramızdan  əvvəl  3-cü  minilliyə 
aid Xankəndi, Xocalı, Qarağacı yaĢayıĢ məskəni, b.e.ə. II minilliyin I yarısına aid 
Üzərliktəpə  Ģəhər  yeri,  Xocalı  ilə  həmdövr  olan  Axmalı,  DovĢanlı,  Ballıqaya, 
Sırxavənd abidələri bu qəbildəndir. 
Müasir  dövrdə  dünyamız  terrorla  üz-üzə  qalmıĢdır.  Aparıcı  dövlətlər  bu 
istiqamətdə  geniĢ  fəaliyyət  göstərsələr  də,  bu  Ģər  qüvvələr  heç  də  həmiĢə  ədalət 
mühakiməsinə  çəkilmirlər.  Xalqımıza  qarĢı  son  dövrlərdə  törədilmiĢ  irimiqyaslı 
cinayətlər,  soyqırımların  təĢkilatçıları  haqqında  ədalətli  qərar  çıxarılmasının  vaxtı 
çoxdan çatmıĢdır. 
Şukufə İsmayılova, 
Azərrost qəzetinin xüsusi müxbiri 

---

44 
 
Moskva şəhəri 
 
Bu  sənəd  sübut  edir  ki,  Göyçə  mahalı  vaxtilə  Azərbaycan  ərazisi  olub. 
Ġndiki Ermənistan ərazisi azərbaycanlıların ata-baba yurdlarıdır. El ağsaqqalı, uzun 
müddət  müəllim,  məktəb  direktoru  iĢləmiĢ  Əli  Abbasov  və  onun  minlərlə 
həmyerlisi öz doğma yurdlarından deportasiya edilib. 
S.M.Kirov  Azərbaycan  Kommunist  Partiyasının  Mərkəzi  Komitəsinin 
birinci  katibi  iĢlədiyi  dövrdə  Göyçə  və  Dilican  əraziləri  (1922),  Naxçıvanın  9 
Azərbaycan kəndi (1923) Ermənistana verilib. 
 
AZƏRBAYCANLILARA QARġI APARILAN 
SOYQIRIMI SĠYASƏTĠNĠN XRONOLOGĠYASI 
 
6 fevral 1905-ci il. Bakı. Mixaylov xəstəxanasının sənədlərinə görə erməni 
milyonçuları Balabek Lalayevin, Artyom Babayantsın, Ġsay Ter-Osipovun və baĢqa 
maqnatların  havadarlığı  ilə  terror  qrupu  18  adamı  öldürmüĢ  və  33  nəfəri 
yaralamıĢdır.  Onların  34-ü  azərbaycanlı,  6-sı  rus,  qalanları  baĢqa  millətlərin 
nümayəndələridir.  
6 fevral 1905-ci il. Bakı. Həmin erməni terror təĢkilatı bu dəfə Ģəhərdə 100-
dək dinc vətəndaĢı öldürmüĢ və yaralamıĢdır. 
9  fevral  1905-ci  il.  Bakı.  Yenə  də  həmin  erməni  terror  təĢkilatı  Ģəhər 
sakinlərini  qətl-qarət  etmiĢlər.  Erməni  terrorçularının  Bakıda  hələ  1904-cü  ilin 
axırlarında  yayılmıĢ  intibahnamələrində  ifadə  ounmuĢ  hədə-qorxuları  ardıcıl 
surətdə  həyata  keçirilmiĢdir.  Qatillər  kütləvi  qırğınlar  törətdikdən  sonra  varlı 
ermənilərin  evlərinə  yığıĢmıĢ  və  binaların  pəncərələrindən,  damlarından  Ģəhərin 

---

45 
 
küçələrinə  atəĢ  açmıĢ,  bomba  və  qumbaralar  atmıĢlar.  1905-ci  ilin  6-10  fevral 
hadisələri  tarixə  “Bakı  Ģəhərində  qanlı  qətliam”  kimi  daxil  olmuĢdur.  Yuxarıda 
adları çəkilən varlı ermənilərlə yanaĢı, MantaĢev, Ter-Qukasov, Melikyants da öz 
proqramlarını  həyata  keçirməyə  baĢlamıĢ  “DaĢnaksütyun”  beynəlxalq  terror 
təĢkilatının üzvləri və sponsorları idilər. 
20-21  fevral  1905-ci  il.  İrəvan.  “DaĢnaksütyun”  terror  təĢkilatının  quldur 
qrupları  Ģəhərin  azərbaycanlı  sakinlərini  qırıb  çatmıĢlar.  Dinc  sakinlərin 
vəhĢicəsinə 
öldürülməsi 
Ģahidləri 
dəhĢətə 
gətirmiĢdi.  “Kavkaz”  rus  qəzetinin  yazdığına  görə, 
bu  qətlləri  Parisdə  və  ya  Venetsiyada  nəĢr  edilmiĢ 
erməni  dərsliklərindən  tərbiyə  almıĢ  adamlar 
törətmiĢdilər. 
Bu  kitabların 
müəllifləri 
öz 
Ģagirdlərini  bəĢəriyyətə  qarĢı  gələcək  cinayətlərə 
sanki qabaqcadan proqramlaĢdırırdılar. 
May  1905-ci  il.  Naxçıvan.  Erməni  quldur 
birləĢmələri  dinc  əhaliyə  qarĢı  qanlı  azğınlıq 
törətmiĢlər.  Öldürülənlər  arasında  qadınlar,  uĢaqlar 
və qocalar var idi. 
1905-ci  il.  Zəngəzur.  Erməni  quldur 
birləĢmələri  Ģəhərin  dinc  əhalisinə  qanlı  divan 
tutmuĢlar. Onlarla  adam öldürülmüĢdür. ġahidlərin 
dediklərinə 
görə, 
cəlladlar 
təsəvvürolunmaz, 
ətürpədici  edam  üsulları  tətbiq  etmiĢlər.  Məsələn, 
adamları əl-ayaqlarından nəhəng ağacların əyilmiĢ budaqlarına bağlayırdılar. Sonra 
kəndiri kəsərək budaqları buraxırdılar. 
21 avqust 1905-ci il. Şuşa. Erməni quldurları ġuĢa qəzasının  kəndlərindən 
birində  məktəbin  təmiri  ilə  məĢğul  olan  17  azərbaycanlı  ustaya  basqın  etmiĢ  və 
onların baĢlarını kəsmiĢlər. 
1905-ci  il,  avqustun  axırları.  Bakı.  Erməni  quldur  birləĢmələri 
azərbaycanlılara  dəhĢətli  divan  tutmuĢlar.  ġahidlərin  dediklərinə  görə,  Bakıda 
avqustun axırlarında baĢ vermiĢ bu hadisələr öz qəddarlığına və kütləviliyinə görə 
həmin ilin fevralında törədilmiĢ faciəni kölgədə qoymuĢdur. 
3 okyabr 1905-ci il. Sırxavənd. Erməni terror və quldur birləĢmələri kəndə 
basqın  etmiĢlər.  Əməliyyata  erməni  terrorçu    Hamazasp    baĢçılıq  edirdi, 
“DaĢnaksütyun”  terror  təĢkilatının  komitəsi  dinc  kəndliləri  xüsusi  vəhĢiliklə 
qırdığına  görə  ona  general  rütbəsi  vermiĢdir.  Çox  qısa  müddətdə  viran  qoyulan 
Sırxavənd  kəndi  azərbaycanlıların  müyitləri  ilə  dolmuĢdur.  Quldurlar  hətta 
qocalara rəhm etmir, körpələri isə bir yerə yığıb kütləvi Ģəkildə öldürürdülər. 

---