Elm İşığı İslam İnqilabının Böyük Rəhbəri həzrət Ayətullah Seyid Əli Xameneinin elm və elm istehsalı barədə çıxışlarından seçmələr

İkinci fəsil: Tibb elmi

Tibb elminin əhəmiyyəti

Sizin elminiz digər elmlərdən fərqlənir. Bəzi elmlər xalq üçün çörək kimidir, bəziləri də digər ehtiyaclar kimi. Bəllidir ki, çörək ayaq altındakı gözəl xalılarla, həyatın dəbdəbələri ilə, yaxşı səyahətlə və bu kimi işlərlə müqayisəediləsi deyil. Tibb elmi də belədir. Bəzən müalicə çörəkdən də əhəmiyyətlidir. İnsan bəzən aclığa dözür, lakin xəstənin əziyyət çəkməsinə və xəstə övladının ahına dözə bilmir. Müalicə məsələsi bu qədər mühümdür. İndi bu əhəmiyyət bizə nə deyir? Biz bundan nə nəticə çıxarmalıyıq?⁸⁴⁷

Tibb elminin inkişafında ədalət

Bu əhəmiyyətdən iki-üç zəruri nəticə çıxır: Biri budur ki, biz xəstəyə həqiqətən, kömək etmək üçün elmi inkişaf etdirməliyik. Bütün xəstələrin köməyinə tələsmək lazımdır; kənd xəstəsinin şəhər xəstəsi ilə, ucqar əyalətdəki xəstənin Tehrandakı xəstə ilə, pullu xəstənin pulsuz xəstə ilə fərqi yoxdur. Biz elmi çox inkişaf etdirsək, lakin pullular bundan ən yüksək səviyyədə bəhrələnsələr, pulsuzlara isə faydası toxunmasa, yetərli deyil. O zaman xalqımızın və ölkəmizin yalnız bir hissəsi üçün olacaq. Ölkəmiz nəinki hər bir milyon nəfər üçün ən azı min həkimi olmayan, heç yüz həkimi də olmayan geriqalmış bir ölkə kimi olacaq. Yəni biz o məqsədlərə çatmaq istəyiriksə, kəmiyyət və elm artımı məsələsini inkişaf məsələsindən ayıra bilmərik. Elə etməliyik ki, hamının həkimə getmək imkanı olsun.⁸⁴⁸

Həkimin əxlaqının cəmiyyətə təsiri

Cəmiyyətin əxlaqını formalaşdırmaqda həkimin əxlaq və rəftarının təsiri eyni nisbətlə çoxdur. Məsələn, nüvə elminin yüksək səviyyəli bir mütəxəssisi xalqla təmasda olmur. Əgər dindar, yaxud dinsiz, əxlaqlı, yaxud pulpərəst, xain, yaxud cinayətkar olsa da, xalq üçün fərqi olmaz; xalq onun elmini istəyir, özü ilə nə işi var?! Lakin həkim belə deyil. Həkim xalqın xanımı, övladı, həyatı və hissləri ilə təmasdadır.⁸⁴⁹

Tibb elmlərində tətbiqi araşdırmalar

Tibb elmində hər gün yeni bir nailiyyət əldə edilir. Bu sahədə bizim dünya ilə məsafəmiz olduqca çox deyil. Bəzi elmlərdə böyük fərqlərimiz var, amma bu elmdə dünya ilə məsafəmiz olsa da, hər halda, çox deyil. Çalışın dünyanın yeni tibb nailiyyətlərinin bir hissəsi sizə aid olsun. Yeni müalicə kəşf edin, yeni alətlər ixtira edin, tədqiqat işləriniz bu məsələlərə yönəlsin. Düzdür, buna şərait yaratmaq, çalışmaq, gözü gündəlik və ötəri şeylərdən sürətlə çəkmək lazımdır.⁸⁵⁰

1

^ Tələbələrin və universitet mənsublarının beyət mərasimində çıxışından: 1989.

2

^ İmam Xomeyninin vəfatının qırxıncı günü münasibəti ilə müraciətindən: 1989.

3

^ Xalqın müxtəlif təbəqələri və bəzi dövlət məmurları ilə görüşdə çıxışından: 1990.

4

^ Hövzə və Universitetin Birliyi Günü münasibəti ilə elmi hövzə və universitet tələbələri ilə görüşdə çıxışından: 1990.

5

^ Universitet rektorları ilə görüşdə çıxışından: 1993.

6

^ Kuhgiluyə və Buyer Əhməd vilayətinin universitet mənsubları və mədəniyyət işçilərilə görüşdə çıxışından: 1994.

7

^ Yenə orada.

8

^ Fəqih rəhbərin Azad İslam Universitetindəki nümayəndəliyinin rəhbəri və İsfahan Tibb Universitetinin müəllimləri ilə görüşdə çıxışından: 1995.

9

^ Arvest kəndinin şagirdləri ilə görüşdə çıxışından: 1995.

10

^ Babul əhalisinin toplantısında çıxışından: 1995.

11

^ Babul şəhərində universitet mənsubları və mədəniyyət işçiləri ilə görüşdə çıxışından: 1995.

12

^ "Bəqərə"/133, 136; "Ali-İmran"/84; "Ənkəbut"/46.

13

^ "Əhqaf"/15.

14

^ Qum şəhərində ölkənin bir çox tələbə birlikləri ilə keçirilən görüşdə çıxışından: 1995.

15

^ Qlobal Hegemonizmə qarşı Milli Mübarizə Günü münasibəti ilə çıxışından: 1996.

16

^ Tehran Unviersiteti tələbələrinin İslam birliyinin üzvlərilə görüşdə çıxışından: 1997.

17

^ Tehran Universiteti Bəsicinin üzvləri ilə görüşdə çıxışından: 1998.

18

^ Gənc və yeniyetmələrlə səmimi söhbətlərdən: 1998.

19

^ Gənc həftəsi münasibətilə gənclərlə səmimi görüşdə söhbətlərindən: 1998.

20

^ Yenə orada.

21

^ Yenə orada.

22

^ Tehran Universitetindəki sual-cavab toplantısında söhbətlərindən: 1998.

23

^ Yenə orada.

24

^ Yenə orada.

25

^ Rifah mədrəsəsinin tələbələri ilə görüşdə çıxışından: 1998.

26

^ Yenə orada.

27

^ Tələbələrin İslam Cəmiyyəti Konfransının ikinci iclasına müraciətindən: 1998.

28

^ Tələbə Bəsicinin beşinci iclasına müraciətindən: 1998.

29

^ Tehran universitetlərinin müxtəlif tələbə birlikləri ilə görüşdə çıxışından: 1999.

30

^ Şəfəq ongünlüyünün ikinci günü – İslam İnqilabı və Gənclər Günündə çıxışından: 1999.

31

^ Yenə orada.

32

^ Universitet mənsublarının və tələbələrin həzrət İmam Xomeyninin xatirəsinə həsr olunan xüsusi toplantısına müraciətindən: 1999.

33

^ Yenə orada.

34

^ Bircənd əhalisinin böyük toplantısında çıxışından: 1999.

35

^ Təbriz Universitetinin tələbələri və məsul işçiləri ilə görüşdə çıxışından: 1999.

36

^ Yenə orada.

37

^ Universitetlərin dərs ilinin başlanması münasibəti ilə müraciətindən: 1999.

38

^ Yenə orada.

39

^ Ölkənin elmi elitasının nümayəndələri ilə görüşdə çıxışından: 1999.

40

^ Şərif Sənaye Universitetindəki görüşdə çıxışından: 1999.

41

^ İftardan sonra tələbələrlə görüşdə çıxışından: 1999.

42

^ Yenə orada.

43

^ Yenə orada.

44

^ Yenə orada.

45

^ Tehranın böyük müsəllasında gənclərlə görüşdə çıxışından: 2000.

46

^ Avropada təhsil alan tələbələrin İslam Birlikləri İttifaqının 35-ci iclasına müraciətindən: 2000.

47

^ Tələbə təşkilatları ilə görüşdə çıxışından: 2000.

48

^ Keçikçi, Müharibə əlili və Şagird günləri münasibəti ilə keşikçilər, müharibə əlilləri, tələbələr və şagirdlərlə görüşdə çıxışından: 2000.

49

^ Şəhid Mütəhhəri adına ali məktəbin müəllim və şagirdləri ilə görüşdə çıxışından: 2000.

50

^ Tələbələrlə görüşdə çıxışından: 2000.

51

^ Yenə orada.

52

^ Bəsic üzvü olan tələbələrlə görüşdə çıxışından: 2001.

53

^ İslam birliyinin üzvü olan şagirdlərlə və məktəblərin tərbiyəvi işlər üzrə məsul işçiləri ilə görüşdə çıxışından: 2001.

54

^ Əmir Kəbir adına Sənaye Universitetinin müəllim və tələbələri ilə görüşdə çıxışından: 2001.

55

^ İsfahan vilayətinin gəncləri ilə görüşdə çıxışından: 2001.

56

^ İftar mərasimindən sonra tələbələrlə görüşdə çıxışından: 2001.

57

^ Şagirdlərin İslam Birlikləri İttifaqının üzvləri ilə görüşdə çıxışından: 2002.

58

^ Zabul əhalisi ilə görüşdə çıxışından: 2003.

59

^ Bəsic üzvü olan müəllim və tələbələrlə görüşdə çıxışından: 2003.

60

^ Pişva və Vəramin şəhidlərinin ailələri ilə görüşdə çıxışından: 2003.

61

^ Əhvaz gəncləri ilə görüşdə çıxışından: 2003.

62

^ Şagirdlərin İslam Birlikləri İttifaqının üzvləri ilə görüşdə çıxışından: 2003.

63

^ Zəncan vilayəti universitetlərinin müəllim və tələbələri ilə görüşdə çıxışından: 2003.

64

^ Tələbə təşkilatları, mərkəzləri, nəşriyyələri, dini heyətləri və elmi nümunə tələbələrlə görüşdə çıxışından: 2003.

65

^ Gənc alimlərlə və tələbələrlə görüşdə çıxışından: 2004.

66

^ Mübarək ramazan ayında tələbələrlə görüşdə çıxışından: 2004.

67

^ Vəhdəti Gücləndirmə Şöbəsinin üzvləri ilə görüşdə çıxışından: 2005.

68

^ Yenə orada.

69

^ Şəhid Səttari adına Aviasiya Universitetinə baxış keçirərkən etdiyi söhbətlərdən: 2005.

70

^ Kerman vilayəti universitetlərinin müəllim və tələbələrilə görüşdə çıxışından: 2005.

71

^ Nümunə tələbələr və tələbə birliklərinin nümayəndələri ilə görüşdə çıxışından: 2005.

72

^ Gənc alimlərlə görüşdə çıxışından: 2006.

73

^ Məşhədin Firdovsi Universitetində tələbələrlə görüşdə çıxışından: 2007.

74

^ Universitet Bəsicinin minlərlə üzvü ilə görüşdə çıxışından: 2007.

75

^ Yenə orada.

76

^ Elmi nümunə tələbələr, qəbul imtahanlarında yüksək yer tutmuş abituriyentlər və universitetlərin siyasi və mədəni təşkilatlarının fəalları ilə görüşdə çıxışından: 2007.

77

^ Yenə orada.

78

^ Avropada təhsil alan tələbələrin İslam Birliyi İttifaqının 42-ci illik iclasına müraciətindən: 2007.

79

^ Yəzd vilayəti universitetlərinin tələbələri ilə görüşdə çıxışından: 2008.

80

^ Şiraz universitetlərinin müəllim və tələbələri ilə görüşündə çıxışından: 2008.

81

^ Yenə orada.

82

^ Yenə orada.

83

^ Yenə orada.

84

^ Tələbələrin İslam Cəmiyyəti İttifaqının konfransına müraciətindən: 2008.

85

^ Ədalətsevər tələbə hərəkatına bağlı olan birliklərin on beşinci ümumrespublika toplantısına müraciətindən: 2008.

86

^ Universitet tələbələri ilə görüşdə çıxışından: 2008.

87

^ Avropada təhsil alan tələbələrin İslam Birlikləri İttifaqının iclasına müraciətindən: 2007.

88

^ Yenə orada.

89

^ Elm və Sənaye Universtetində müəllim və tələbələrlə görüşdə çıxışından: 2008.

90

^ Yenə orada.

91

^ Yenə orada.

92

^ Yenə orada.

93

^ Yenə orada.

94

^ Hindistan yarımadasının İslam Birlikləri İttifaqına müraciətindən: 2009.

95

^ Həzrət Əli ibn Musa Rzanın (ə) ziyarətçilərinin böyük toplantısında çıxışından: 2009.

96

^ Kürdüstan vilayətinin müəllim və tələbələri ilə görüşdə çıxışından: 2009.

97

^ Yenə orada.

98

^ Tələbələr və elmi nümunələrlə görüşdə çıxışından: 2009.

99

^ Yenə orada.

100

^ Universitet müəllimləri ilə görüşdə çıxışından: 2009.

101

^ Ölkənin elmi elitasının nümayəndələri ilə görüşdə çıxışından: 2009.

102

^ Maşınqayırma sənayesinin məhsullarına baxış keçirərkən etdiyi söhbətlərdən: 2010.

103

^ Əsirlikdən azad olunan döyüşçülər, müharibə əlilləri, Məzlumlar Fondunun məsul şəxsləri, Təlim və Tərbiyə Nazirliyinin Tərbiyəvi işlər üzrə müavinləri, əməkdaşları və ölkənin bank işçiləri ilə görüşdə çıxışından: 1990.

104

^ Səhiyyə Naziri və ölkənin tibb universitetlərinin rektorları ilə görüşdə çıxışından: 1990.

105

^ Mədəni İnqilab Ali Şurasının üzvləri ilə görüşdə çıxışından: 1990.

106

^ Mədəniyyət və Ali Təhsil Naziri, nazirliyin əməkdaşları və bir neçə universitet rektoru ilə görüşdə çıxışından: 1990.

107

^ Mədəniyyət və Ali Təhsil nazirliyinin məsul şəxsləri ilə görüşdə çıxışından: 1992.

108

^ Şərqi Azərbaycan vilayətinin ədəbiyyatçıları, şairləri və sənət adamları ilə görüşdə çıxışından: 1993.

109

^ Universitet rektorları ilə görüşdə çıxışından: 1993.

110

^ Yenə orada.

111

^ İlin nümunəvi kitablarının naşir və müəllifləri ilə görüşdə çıxışından: 1993.

112

^ Beynəlxalq Əmək Günü və Müəllim həftəsində fəhlə və müəllimlərlə görüşdə çıxışından: 1994.

113

^ Məzlumlar fonduna bağlı olan İranın Müasir Tarixini Araşdırmalar İnstitutunun tədqiqatçıları ilə görüşdə çıxışından: 1996.

114

^ Təlim və Tərbiyə Naziri və nazir müavinləri ilə görüşdə çıxışından: 1997.

115

^ Ölkənin universitet rektorları ilə görüşdə çıxışından: 1998.

116

^ Yenə orada.

117

^ Yenə orada.

118

^ Yenə orada.

119

^ Bazar ertəsi görüşlərində Əmir Kəbir adına Sənaye Universitetinin Rəyasət Heyəti ilə görüşdə çıxışından: 1999.

120

^ Ölkənin elmi nümunələrilə görüşdə çıxışından: 1999.

121

^ Universitet rektorları və müəllimlərlə görüşdə çıxışından: 1999.

122

^ Uiversitet müəllimləri ilə görüşdə çıxışından: 2000.

123

^ Bazar ertəsi görüşlərində İmam Sadiq (ə) Universitetinin Ustad Şəhid Mütəhhəri layihəsinin Maarif şöbəsinin əməkdaşları ilə görüşdə çıxışından: 2000.

124

^ Şərif Sənaye Universitetinin məsul şəxsləri və müəllimləri ilə görüşdə çıxışından: 2000.

125

^ Yenə orada.

126

^ Ölkə universitetlərinin müəllimləri ilə görüşdə çıxışından: 2002.

127

^ Yenə orada.

128

^ Şəhid Behişti Unversitetinin müəllimlərilə görüşdə çıxışından: 2003.

129

^ Elmi nümunə tələbələrlə görüşdə çıxışından: 2003.

130

^ Universitet müəllimləri ilə görüşdə çıxışından: 2004.

131

^ Təhsil Naziri və universitet rektorları ilə görüşdə çıxışından: 2005.

132

^ Yenə orada.

133

^ İslam Respublikası quruluşunun məsul şəxsləri ilə görüşdə çıxışından: 2006.

134

^ Universitet müəllimləri və Elmi Şura üzvləri ilə görüşdə çıxışından: 2006.

135

^ Yenə orada.

136

^ Yenə orada.

137

^ Yenə orada.

138

^ Universitet rektorları və müəllimləri ilə görüşdə çıxışından: 2007.

139

^ Yenə orada.

140

^ Yenə orada.

141

^ Elmi elitanın nümayəndələri və universitet müəllimləri ilə görüşdə çıxışından: 2008.

142

^ Yenə orada.

143

^ Yenə orada.

144

^ Universitet müəllimləri ilə görüşdə çıxışından: 2009.

145

^ Yenə orada.

146

^ Yenə orada.

147

^ Yenə orada.

148

^ Mədəni İnqilab Ali Şurasının üzvləri ilə görüşdə çıxışından: 1989.

149

^ Mədəniyyət və Ali Təhsil Naziri, nazirliyin əməkdaşları və universitet rektorları ilə görüşdə çıxışından: 1990.

150

^ Səhiyyə Naziri və ölkənin tibb universitetlərinin rektorları ilə görüşdə çıxışından: 1990.

151

^ Yenə orada.

152

^ Mədəniyyət və Ali Təhsil Naziri, nazirliyin əməkdaşları və bir neçə universitet rektoru ilə görüşdə çıxışından: 1990.

153

^ Yenə orada.

154

^ Mədəni İnqilab Ali Şurasının yaradılmasının yeddinci ildönümü münasibətilə şura üzvlərilə görüşdə çıxışından: 1991.

155

^ Yenə orada.

156

^ Yenə orada.

157

^ Yenə orada.

158

^ Təlim və Tərbiyə Naziri, nazir müavinləri, müşavirləri və şöbə müdirləri ilə görüşdə çıxışından: 1992.

159

^ İran İslam Respublikası radiosunun Elm şöbəsinin əməkdaşları ilə görüşdə çıxışından: 1992.

160

^ Mədəniyyət və Ali Təhsil Nazirliyinin məsul işçiləri ilə görüşdə çıxışından: 1992.

161

^ Ölkənin tibb universitetlərinin rektorları ilə görüşdə çıxışından: 1993.

162

^ Elmlər Akademiyasının üzvləri ilə görüşdə çıxışından: 1993.

163

^ Universitet rektorları ilə görüşdə çıxışından: 1993.

164

^ Yenə orada.

165

^ Yenə orada.