Elektron tijorat rivojlangan sayin insonlarning "uzoqlardan-masofadan turib " elektron pullar to’lashlariga to’g’ri kela boshladi. Bunda pulni masofadan turib qo’ldan qo’lga berishning esa umuman iloji yo’q

TRC (http://terracoin.org) - Terracoin
Bu tizimda bloklar har 2 daqiqada generatsiya qilinadi va jami tizim tangalari
soni 42 millionni tashkil qiladi. Murakkablik esa har 30 blokdan keyin qayta hisoblanadi. Blok uchun mukofotlanuv 20 TRC deb belgilangan. Har 1 050 000 blokda mukofotlanuv ikki barobar kamayadi.
FTC (http://www.feathercoin.com) - Feathercoin
Feathercoinlar - fork Litecoin hisoblanadi va u scryptdan hamda POW
sxemadan foydalanadi. Bloklar har 2,5 daqiqada generatsiya qilinadi. Unda jami 336 million tanga mavjud. Murakkablik har 5040 blokda qayta hisoblanadi, blok uchun mukofot miqdori 200 FTC bo’lib, u har 8 400 000 blokda ikki marta kamayadi.
CNC (http://chncoin.org) - Chinacoin
Chainacoin ham fork Litecoin hisoblanadi va u scrypt dan hamda POW
sxemadan foydalanadi. Bloklar har bir daqiqada generatsiya qilinadi. Unda jami 2 628 000 bloklar bo’lib, u 462,5 million tangani tashkil qiladi. Murakkablik har5040 blokda qayta hisoblanadi, blok uchun mukofot miqdori 88 CNC.
RUC (https://www.rucoin.org) - Rucoin
Ushbu kriptovalyuta tangalarni scrypt hamda sha256d sxemalari orqali generatsiya qiladi. Tarmoqning xakerlar xujumidan himoyalanish kattaligi 51% ga
teng bo’lib, u mayningda generatsiya qilingan bloklarning katakchalari no mi bilan
amalga oshirilgan. Xakerlar xujumi vaqtida tarmoq himoyalangan rejimga o’tadi va bloklarni faqatgina ishonchli tugunlardangina qabul qila boshlaydi. Hamyonlarning nomlari chiroyli va tranzaktsiyalar izoxlar orqali keltiriladi.
Konfidentsial to’lovlar uchun kriptografiyaning ilk bora ishlatilishi 1990
yildan Devida Chomning DigiCash tizimidan boshlangan. Afsuski, uning
kompaniyasi 1998 yilda bankrotlikka uchragan. Ammo uning to’lov tizimi
markazlashgan bo’lgani uchun saqlanib qolgan va «kriptovalyuta» atamasi birinchi
marta Bitcoin pirring to’lov tizimi paydo bo’lganidan so’ng ishlatilina boshlandi.
Ushbu tizim 2009 yilda Satosi Yakomoto ismli (psevdonomli) inson yoki shaxslar
guruxi tomonidan ishlab chiqilgan. Bu tizim SHA-256 turidagi xeshlashtirishdan va proof-of-work tizimidan foydalanadi. Shundan keyingi yillarda Bitcoinga bog’liq bo’lmagan mustaqil kriptovalyutalar ham ishlatilina boshlandi. Ularni Bitcoin orklari deb ataladi. Masalan, Namecoin, Litecoin, PPCoin, Novacoin va boshqalar.
Bulardan boshqa bir qancha forklar ham yaratilgan, ammo ularning Bitcoindan unchalik katta farqlari yo’q desa ham bo’ladi. Farqlari faqat emissiya tezligi va chegaralari yoki xesh-funktsiyalar algoritmlaridagina bo’lishi mumkin. Bunday turdagi ko’pgina forklar 2011-2014 yillarda Bitcoinning bozorda erishgan muvaffaqiyatlari tufayli vujudga kelgan deyishimiz ham mumkin.
Kriptovalyutalarning boshlang’ich narxi uning generatsiya qilish uchun kompyuterga sarf qilingan elektr energiyasining bahosiga teng deyish mumkin.
Kriptovalyutaning ikkilamchi bozoriy narxini esa unga bo’lgan talab aniqlab beradi.
Bunday talab quyidagi amallar vositasida shakllanishi mumkin:
1) spekulyativ — investorniki (kriptovalyutani uni yanada qimmatroq sotish
maqsadida sotib olish);
2) Kriptovalyuta to’lab, o’rniga qandaydir tovar yoki mahsulot olish;
3) Kriptovalyutani boshqa hisob raqamiga komissiyasiz (yoki 0,1% dan ham kamroq komissiya bilan) o’tkazish.
Bulardan tashqari, kriptovalyutaning bozoriy narxini xosil qilishda uning
oxirgi emissiyasi qanday bo’lganligi ham ahamiyatga ega bo’ladi. Bitcoin
tarmog’ini yaratgan Gevin Andrisen ham ba’zi bir kriptovalyutalarning firibgarlik
mahsuli bo’lishi mumkinligidan o’z xavotirini bildirgan. Xozirgi davrda Bitcoindan boshqa hech qanday kriptovalyuta bunchalik keng miqyosda tarqalmaganligini ham aytib o’tishimiz kerak. Litecoin va Namecoin kriptovalyutalari boshqalarga nisbatan biroz kengroq tarqaldilar, ammo Bitcoinga yetishning uddasidan chiqa olmadilar. Boshqa barcha kriptovalyutalar ularning kurslarida biroz miqdorda spekulyatsiya qilish uchun ishlatiladilar va boshqa yerlarda ishlatilganlari xozircha kuzatilmadi. Asosiy kriptovalyutalar emissiyaning quyidagi umumiy miqdori doirasida amal qiladilar: (BTC) Bitcoin — 21 million kriptotanga va (LTC)