Buxgalteriya lit

Realizatsiya jarayoni quyidagi schotlarda o‘z ifodasini
topadi:
•
„mahsulot (ish, xizmat)larni sotish“ schoti;
•
„davr xarajatlari“ schoti;
•
„olinadigan hisobvaraqlar“ schoti;
•
„foyda va zararlar“ schoti;
•
„budjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzdorlik“ schoti.
„Mahsulot (ish, xizmat)larni sotish“ 
schoti. Mahsulot
(ish, xizmat)larni sotish bevosita ishlab chiqarish korxonasi
bilan xaridor tashkilot o‘rtasida tuzilgan shartnoma asosida
amalga oshiriladi. Shartnomada har ikkala tomonning
majburiyatlari, shu jumladan, mahsulotni jo‘natish tartibi,
jo‘natayotgan mahsulotning miqdori, sifati, summasi,
jo‘natish (kunlari) muddatlari va hisob-kitob shakli
tomonlar o‘rtasida kelishiladi. Buxgalteriya hisobida sotilgan
tovar mahsulotlar summasi passiv „Mahsulot (ish,
xizmat)larni sotish“ schotida yuritiladi. Bu schotning kredit
7 — Buxgalteriya hisobi nazariyasi

---

98
tomonida sotilgan tovar va mahsulotlarning sotish bahosi,
debet tomonida esa sotilgan mahsulotning sotib olish bahosi
ko‘rsatiladi. Schotning debet tomonida esa sotilgan
mahsulotni sotib olish bahosi ko‘rsatiladi. Schotning de-
bet va kredit tomonlaridagi sotilgan tovar mahsulot summasi
taqqoslanganda kredit tomonida qoldiq qoladi. Bu qoldiq
tovar, mahsulotni sotishdan olingan, ya’ni daromad
summasini bildiradi (ko‘rsatadi).
Т
uzilgan shartnomaga asosan, xaridorlarga jo‘natilgan
tovarlar summasiga debet, „Olinadigan hisobvaraqlar“
schoti, kredit „
Т
ayyor mahsulot“ yoki „
Т
ovarlar“ schoti
deb buxgalteriya yozuvi beriladi. Xaridorlarga jo‘natilgan
tovarlar uchun pul to‘langanda debet „Hisob-kitob“
schoti, kredit „Sotilgan mahsulotlar tannarxi“ schoti
deb buxgalteriya yozuvi beriladi.
Xaridorlar tomonidan tovar (mahsulot) omborga
qabul qilinganda debet „
Т
ovarlar“ schoti, kredit „Mol
yetkazib beruvchi va pudratchilar bilan hisob-kitoblar“
schoti deb buxgalteriya yozuvi beriladi.