Biokimyadan mühazirələr. MƏRuzəÇİ: prof. Yusifov Nazim Məhəmməd oğlu

Maltoza.
  Maltoza  nişastanın  və  qlikogenin  fermentativ  hidrolizi  zamanı 
əmələ gəlir.
 
Maltoza və ya səməni şəkəri də disaxaridlərdəndir. O, iki molekul 
α-
D-
qlükozanın  qalığından  ibarətdir.  Bunların  rabitəsi  isə  birinci  və  dördüncü 
karbonlar arasındadır.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Maltozaya 
α,  D-
qlükozid
-D-
qlükoza  və  ya  4─
α─D
─  qlükopiranozid─1, 
α,
 
─
D─
qlükopiranozid  də  deyilir.  O,  saxarozaya  nisbətən  az  şirindir.  Felinq  mayesi 
ilə  müsbət  reaksiya  verir.  Optik  fəaldır,  polyarizasiya  müstəvisini  130,4
0
  sağa 
döndərir.  
Sellobioza. 
Sellobioza iki molekul 
β─D
 qlükozadan əmələ gəlir. Buna 
4─β, 
D─
qlükozid─qlükoza da deyilir.  
  Sellobiozada  qlükozanın  rabitəsi  birinci  və  dördüncü  karbonlar  arasında 
gedir. Optik fəaldır.  
 
HO─C                                        H─C─OH 
         │                                             │ 
   H─C─OH               O              H─C─OH 
         │                                             │ 
HO─C─H      O                       HO─C─H         O 
         │                                             │ 
   H─C─OH                                     C─OH 
         │                                             │ 
   H─C                                        H─C 
         │                                             │ 
         CH
2
OH                                    CH
2
OH 
Sellobioza 
 
H 
O 
H 
HO 
 
OH 
O 
CH
2
OH 
CH
2
OH 
OH 
H 
H 
H 
OH 
H 
O 
H 
 
O
H
       
H 
H 
 
OH       
H 

---

13 
 
Trisaxaridlər.
  Trisaxaridlər 


16
32
18
O
H
C
  üç  molekul  monosaxariddən  iki 
molekul suyun kənar edilməsi ilə əmələ gəlir. Monosaxaridlər oksigen rabitəsi ilə 
bağlanır. Trisaxaridlərin nümayəndələrindən rafinozanı və melesitozanı göstərmək 
olar. 
 
Rafinoza  üç  molekul  monosaxariddən:  qlükoza,  fruktoza  və  qalaktozadan 
əmələ  gəlir.  Rafinoza  invertazanın  təsiri  ilə  hidroliz  olunub  melibioza  adlanan 
disaxarid və α-fruktoza əmələ gətirir.  Onun düsturu aşağıdakı kimidir: 
 
 
                   
 
Rafinoza az şirindir. Felinq mayesini reduksiya etmir, optik fəaldır. Rafinoza 
ən çox şəkər çuğundurunda və pambığın toxumunda olur.