BəXTİyar vahabzadə seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ İKİ Cİlddə 2/2 CİLD

________________Milli Kitabxana______________ 
22 
 
- Bir bura bax sən,  
Bir bax cəlalına çölün, çəmənin,  
Bahar da hüsnünə heyrandır sənin.  
Bahar naxışını səndən götürmüş,  
O, sənə hər şeyi qurban demişdir.  
Sənin gözlərini yuxulu görmüş,  
Otlardan çöllərə fərş döşəmişdi. 
 
 
ƏMİ QATİLİ 
 
Ey Füzuli, qalmışam heyrətdə bilməm neyləyim,  
Dövr zalim, bəxt nafərcam, tələb çox, ömr az. 
 
Gecələr yaman olur,  
Gecələrin qoynunda 
Sirlər pünhan olur,  
Gecələrin zülməti 
Udur hər cinayəti.  
Zülmətin qucağından 
Çıxıb doğulan səhər,  
Tezə anadan olmuş 
Adsız körpəyə bənzər.  
Hələ günahı yoxdur, 
Təmizdir göy də, yer də,  
Hələ pakdır, təmizdir 
Körpə kimi səhər də.  
Hələ kir götürməmiş 
Onun təmiz ürəyi,  
Körpənin nəfəsidir 
Səhərin saf küləyi.  
Elə ki, gündüz olur, 
Yaxşı-yaman durulur,  
Əməllərə, işlərə 
Şahid kimi baxır gün.  
Bütün cinayətlərin  
üstünü örtmək üçün 
  

---

________________Milli Kitabxana______________ 
23 
 
Göylər öz çarqatını  
Sərir yerə gecələr,  
Arxa durur elə bil 
Canilərə gecələr.  
Gecələr yaman olur,  
Gecələrin qoynunda 
Sirlər pünhanı olur.  
Gecələrin zülməti 
Udur hər cinayəti. 
 
Bax, belə bir gecədə, gecənin zülmətində 
Qından çıxdı bir qılınc xanın imarətində. 
Bu qılınc düz köksünə endi İbrahim xanın. 
Duyan bir can daş oldu, gücünə bax zamanın. 
Günəş öz tellərini yayan kimi düzlərə, 
Gecə öz sirlərini danışdı gündüzlərə, 
Bağdad bu bəd xəbərdən çalxalandı bir anda, 
İnsan nələr törədir bu vəfasız cahanda. 
İnsan! Sənin kamalın göylərdən də dərindir, 
Dünyadakı gözəllik sənin əməllərindir. 
Sən qadirsən hər şeyə!  
Bu qüdrət ki, səndə var, 
Bəd əməldən nə çıxar? 
Kim öldürdü xanı, kim? 
Kim tökdü bu qanı, kim? 
Kimdir xanın qatili? 
Bilən bildi, dinmədi, 
"Mənə nə düşüb?" - dedi, 
Xanın qardaşı oğlu o gün keçdi xanlığa, 
Əl atdı yamanlığa. 
Talan etdi sarayın dövlətini, varını, 
Zülfuqar, əmisinin yaxın adamlarını 
Məhv etdirdi, taladı bütün obanı, eli. 
Bağdada hakim oldu o gün əmi qatili: 
Niyə etdi bunları? 
O, niyə məhv eylədi günahsız insanları? 
Bəli, rəyasət eşqi yaman olur, çox yaman! 
Onun əlindən aman, onun felindən aman! 
  

---

________________Milli Kitabxana______________ 
24 
 
Bu dərdə tutulanlar insanlığa yad olur. 
Adı insan olsa da, insana cəllad olur! 
Şərqin dərdi böyükdür qəditn tarixi qədər, 
Didir biri-birini təriqətlər, nəsillər. 
Qardaş qardaşa düşmən, oğul ataya düşmən, 
Didir biri-birini xaqanlar hikkəsindən. 
Füzuli ömru boyu 
Neçə-neçə qanların, 
Odların, üsyanların 
Burda şahidi oldu. 
Yurda dəyən zərbələr 
Məhəmməd Füzulinin 
Sinəsinə vuruldu. 
O hələ uşaq ikən 
Torpağın yarasını, 
Öz elinin, yurdunun 
Matəmini, yasını 
Duymuş öz ürəyində, 
Doğmuş bu yaralardan 
Minbir söz ürəyində. 
O, hələ uşaq ikən 
Düşünmüş için-için: 
"Bu yollar, təfriqətlər, 
Təriqətlər nə üçün?" 
O, bir şeir də yazdı  
Zülfüqarın adına, 
Şeir düşdü dillərə, tez yayıldı hər yana. 
Rəyasət davasını şeirlə qamçıladı, 
Sözlərdən könüllərə sanki nur damcıladı: 
...Rəyasət! Hökmün çatır bu dünyada hər yerə. 
Sən şərəf' gətirirsən bəzən şərəfsizlərə. 
Sən alçaq bir vücudu qiymətə mindirirsən, 
Sən adi bir insana "dahilik" də verirsən! 
Nələr çəkir adamlar sənin fərmanlarından! 
Bəzən sənin gücünlə, qüdrətinlə bir insan 
Bir top kimi oynadır əlində bu cahanı, 
Mininə ölüm yazır bir quduzun fərmanı. 
Rəyasətlər, rütbələr cinayətlə doludur, 
  

---

________________Milli Kitabxana______________ 
25 
 
Bəşər başda oturan quldurların quludur.  
Şeir gəzdi dilləri, gəlib çatdı saraya,  
Aldı alinəsəblər Zülfüqarı araya. 
- Xan sağ olsun, Füzuli artıq həddini aşdı, 
Biz heç, budur indi də gəlib sizə sataşdı. 
Dirək oldu göylərə Zülfüqarın nərəsi, 
Güclü bir fərman oldu bir alçağın cır səsi: 
- Azdır ona ölüm də, gərək ona dağ vuram, 
Şeir deyən dilinə od basam, qadağ vuram! 
Tez bir cəza düşünün, ağır cəza! 
Əyanlar 
Hərəsi bir söz deyir.  
Bəyənməyir Zülüqar.  
Vəzir qalxır ayağa: 
- Xan sağ olsun, bu şair 
Müəlliminin qızı Leylanın aşiqidir. 
Siz bu qızı alsanız onun əlindən əgər, 
Füzulinin qəlbinə məhşər dağı çəkilər. 
- Bax bu yaxşı xəbərdir, bu tədbirə mən varam, 
İstədiyim qisası indi ondan alaram. 
Gedin, qızı gətirin, qəmlərim unudulsun,  
Şairin sevgilisi xanmı kənizi olsun! 
 
 
İKİ HÖKMDAR 
 
Vadiyi-vəhdət dsqiqətdə məqami-eşqdir, 
Kim, müşəxxəs olmaz ol vadidə sultandan gəda, 
 
Xanın elçiləri minbir vəd ilə  
Qoca müəllimi tutdular dilə  
Qızı gətirdilər saraya zorla,  
Hər şeyi sarayda anladı Leyla.  
Yetirdi özünü xacə o saat,  
Baxdı təzə ovun üzünə mat-mat: -  
Allah, bu hurimi, mələkmi – deyə,  
Xacə heyran qaldı bu gözəlliyə.  
Hərəmlər dəydilər biri-birinə, 
 
  

---

________________Milli Kitabxana______________ 
26 
 
Baxdılar həsədlə rəqiblərinə. 
Gəldi məşşatələr, bir anda gəldi, 
Gəlin otağında meydan düzəldi. 
Onu salamlayıb, xoş dindirdilər, 
Saray ədasıyla geyindirdilər... 
Üzüldü hər yerdən Leylanın əli, 
Eldən ayrı düşdü ellər gözəli. 
Ancaq şirin sözlər, şirin vədələr, 
Təhqirlər, təhdidlər, min cür hədələr 
Onun inadını qıra bilmədi. 
"Mən öz mənliyimi satmaram!" - dedi. 
Xəbər çatdı xana, qəzəbləndi xan, 
Qulaqlar tutuldu bağırtısından: 
- Necə? Yola gəlmir? 
Çəngiyə bir bax! 
Mənim iradəmə təslim olmamaq?! 
Yaxşı! Bu axşam 
Mən özüm onunla hesablaşaram!.. 
Gör nələr yaradır hökmü dövranım: 
Leyla hüzurunda dayanmış xanın. 
Xan, qızı görüncə birtəhər oldu, 
Çatıldı heyrətdən onun qaşları; 
Gözü dumanlandı, nitqi tutuldu, 
Görüncə süzülən lal baxışları. 
Yandı ürəyində ehtiras odu, 
Qəzəbi soyudu, hirsi soyudu. 
Gözəllik! Kim sənə "mən koram" - dedi. 
De, sənin önündə kim baş əymədi? 
Ürəklər başında var yerin sənin 
Qılıncdan itidir kəsərin sənin! 
De, sənin gücündən böyük güc hanı? 
Alan sən olursan ixtiyarını 
İnsanın əlindən bir an içində. 
Bəzən əqidə də, məslək də, din də, 
Sənin atəşinə yanıb kül olur, 
Əməllər, arzular göyə sovrulur. 
Dinindən əl çəkib o Şeyx Sənan 
Boynuna bir anda xaç salmadımı? 
 
  

---