Bank sferasında risk menecmentinə təsir edən amillərin optimallaşdırılması
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2.
Alternativlik; 3.
Qeyri-müəyyənlik. Bu xüsusiyyətlərin hər birinə ayrıca nəzər salsaq ilk öncə ziddiyyətlilik haqqında qeyd edə bilərik ki, risk prosesində ziddiyyətlilik özünü o zaman göstərir ki, ideyaların, təşəbbüslərin, eksperimentlərin reallaşmasını təmin edir, yəni ictimai texniki tərəqqini sürətləndirir. Digər tərəfdən isə daha böyük hadisələrin inkişafına mane olur və sosial tərəqqinin ləngiməsinə səbəb olur. Bu zaman riskin ziddiyyətli xüsusiyyəti özünü büruzə verir. Riskin alternativlik xüsusiyyəti isə qərarların qəbul edilməsi prosesində bir neçə mümkün variantların mövcudluğu və onların seçilməsi ilə əlaqəlidir. Belə ki, alternativ seçimi olmadığı zaman da riskli vəziyyət də yaranmır. Alternativliklə yanaşı, riskin mövcudluğu birbaşa olaraq onun qeyri müəyyənliyi ilə əlaqəlidir. Müxtəlif dövrlərdə risk anlayışının məzmununun izah edilməsi ilə əlaqədar iqtisad elmində aparılan müzakirələr, risk haqqında müxtəlif nəzəriyyələrin formalaşması ilə nəticələnmişdir. Bunlara müvafiq olaraq, əsasən riskin klassik neoklassik nəzəriyyələri mövcuddur. Klassik risk nəzəriyyəsinin görkəmli nümayəndələri Mil və Seniordur. Bu nəzəriyyəyə görə risk verdiyiniz bu və ya digər qərarın reallaşması nəticəsində baş verə bilən itkilərin gözlənilməsi ilə eyniləşdirilir. Neoklassik nəzəriyyə 2 maddəyə əsaslanır. Burada deyilir ki, qeyri müəyyənlik şəraitində fəaliyyət göstərən müəssisələr 2 əsas xüsusiyyəti özündə rəhbər tutmalıdır : 1.
2.
mümkün tərəddüdlərin kəmiyyəti. Bu nəzəriyyə daha sonra Keyns tərəfindən təkmilləşdirilmiş və Keynsin təkmilləşdirmişik neoklassik nəzəriyyəsi kimi iqtisadi risk nəzəriyyələri tarixinə daxil edilmişdir. Belə ki, bu nəzəriyyənin təkmilləşdirilməsinin məzmunu bundan ibarətdir ki, qeyri-müəyyənlik şəraitində qərarların qəbulu üçün sadəcə olaraq 9
mənfəətin gözlənilən səviyyəsindəki kənarlaşmalar deyil, həm də gözlənən mənfəət səviyyəsində özünü nəzərə almaq mütləqdir. Risk anlayışından bəhs edərkən, bank risklərinin də məzmununa nəzər salmaq mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Hər şeydən öncə qeyd etməliyik ki, bir tədqiqat obyekti kimi bank riskləri yalnız müasir dövrə aid deyil. Bank risklərinin bankların fəaliyyətindəki rolu hələ qədim zamanlardan tədqiqatçılar tərəfindən təhlil edilmişdir. Belə ki, məşhur rus iqtisadçısı N.X.Bunqe öz tədqiqatlarında bank risklərindən bəhs etmiş və ümumilikdə qeyd etmişdir ki, öhdəliklərin düzgün və səlis icra edilməsi risklərin azaldılmasında çox mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Xüsusilə də rəqabətin kəskinləşdiyi bir dövrdə banklar risk amilinə daha çox diqqət yetirirlər. Bu baxımdan daha bank sferasında meydana gələn risklərin azaldılması və aradan qaldırılması ilə əlaqədar fəaliyyəti və ideyalarına bank elmində və bank təcrübəsində mühüm ehtiyac vardır. İqtisadi fəaliyyət kateqoriyası hesab edilən bank fəaliyyətində subyektlər arasında qarşılıqlı münasibətlərdə risk qanuni olaraq daima mövcuddur. Belə ki, bu sferada istənilən iqtisadi əməliyyatların yerinə yetirilməsi zamanı gözlənilməz hallar formalaşa bilər. Bu əlverişsiz hallar zamanı baş verən hadisələrin mənfi gedişatının qarşısının alınması, fəaliyyətin düzgün tənzimlənməsi və meydana çıxa biləcək mənfi nəticələrin aradan qaldırılması məqsədilə banklarda yarana biləcək risklərin qarşısını əvvəlcədən almalı və onların mənfi nəticələrindən bankın fəaliyyətinə təsirini daim diqqət mərkəzində saxlamalıdırlar. Risk anlayışından bəhs edərkən, bank risklərinin də məzmununa nəzər salmaq mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Hər şeydən öncə qeyd etməliyik ki, bir tədqiqat obyekti kimi bank riskləri yalnız müasir dövrə aid deyil. Bank risklərinin bankların fəaliyyətindəki rolu hələ qədim zamanlardan tədqiqatçılar tərəfindən təhlil edilmişdir. Belə ki, məşhur rus iqtisadçısı N.X.Bunqe öz tədqiqatlarında bank risklərindən bəhs etmiş və ümumilikdə qeyd etmişdir ki, öhdəliklərin düzgün və səlis icra edilməsi risklərin azaldılmasında çox mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Xüsusilə də rəqabətin kəskinləşdiyi bir dövrdə banklar risk amilinə daha çox diqqət 10
yetirirlər. Bu baxımdan daha bank sferasında meydana gələn risklərin azaldılması və aradan qaldırılması ilə əlaqədar fəaliyyəti və ideyalarına bank elmində və bank təcrübəsində mühüm ehtiyac vardır. İqtisadi fəaliyyət kateqoriyası hesab edilən bank fəaliyyətində subyektlər arasında qarşılıqlı münasibətlərdə risk qanuni olaraq daima mövcuddur. Belə ki, bu sferada istənilən iqtisadi əməliyyatların yerinə yetirilməsi zamanı gözlənilməz hallar formalaşa bilər. Bu əlverişsiz hallar zamanı baş verən hadisələrin mənfi gedişatının qarşısının alınması, fəaliyyətin düzgün tənzimlənməsi və meydana çıxa biləcək mənfi nəticələrin aradan qaldırılması məqsədilə banklarda yarana biləcək risklərin qarşısını əvvəlcədən almalı və onların mənfi nəticələrindən bankın fəaliyyətinə təsirini daim diqqət mərkəzində saxlamalıdırlar.
Yüklə 1,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|