Azərbaycanda ipoteka sistemi : real vəZİYYƏTİn təHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİqaməTLƏRİ
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
- Cədvəl 4 : Ölkələr üzrə ipoteka kreditlərinin verilmə şərtləri Ölkə Kreditin
AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
Səhifə 65 / 91
1 ildən artıq müddətdə o ərazidə yaşamasını və TOKİ-dən daha öncə ev almamasını aid etmək olar. Yəni hər bir Türkiyə vətəndaşı TOKİ-dən yalnız bir dəfə ev ala bilər. TOKİ əhalini əsasən 4 qurupa bölür: -
Şəhid ailələri; -
Müharibə iştirakçılar; -
Fiziki cəhətdən 40% əngəlli olanlar; -
Aylıq ümumi gəlirləri 2600 Türk Lirəsindən az olan ailələr. Bu variantla ev almaq üçün müraciət edənin 25 yaşını tamamlamış olması əsas şərtlərdən biridir. Bu zaman 25 yaşını tamamlamamış dul qadınlar istisna edilir. TOKİ tərəfindən aztəminatlı ailələr üçün 65-87 kv.metr sahəsi olan evlər inşa edilir. İlkin ödəniş məbləği 6000 min TL və yaxud da təxminən 2300-2500AZN-dir. 15-il müddətində aylıq ödəniş isə ən çoxu 300 TL və ya 100-120 AZN-dir. Bundan başqa TOKİ sosial xarakterli layihələrdə yoxsul əhaliyə 45-55 kv metr ilkin ödənişsiz və 20 il müddətində aylıq 100 TL-dən yəni 40-50 AZN-dən başlayan ödənişlərlə evləri satışa çıxarır. 2012-ci ilin əvvəlinədək TOKİ ölkənin səksən bir inzibati rayonunda 525 min mənzil inşa edib ki, sonrakı zəlzələlər zamanı bu evlər ən az zərərçəkənlər arasında olub.
AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
Səhifə 66 / 91
Ümumiyyətlə isə ipoteka kreditlərinin verilməsində və əhalinin mənzil şəraitinin yaxşılaşdırılması ilə əlaqədar beynəlxalq təcrübəyə nəzər saldıqda, ayrı-ayrı dövlətlərə məxsus maraqlı metodlardan istifadə edildiyini görürük. Əgər əvvəllər ipoteka kreditləri verilməsində maraqlı tərəf qismində əsasən hökumətlər çıxış edirdisə hazırda bu prosesin böyük bir qismi özəl sektorda həyata keçirilir və inşaat sektorundan maliyyəyə, vətəndaşdan sərmayəçiyə qədər bütün bazar iştirakçıları ipotekanın geniş yayılmasında və inkişafında maraqlı tərəfə çevrilib. Hətta dəyişkən faiz dərəcələrinin tətbiqi ipoteka verən qurumlar arasında rəqabət mühitinin formalaşmasına səbəb olub. Məhz bu səbəbdəndir ki, müasir dövrdə ipoteka bazarlarının yeni oyunçuları ortaya çıxıb. Bu qurumlara Mortagege Brokerləri və digər ipoteka sahəsində ixtisaslaşmış məsləhət bürolarını aid etmək olar. Bu qurumların fəaliyyətinin əsas mərhələsi internet vasitəsi ilə həyata keçirilir. Mortagage brokerləri yerli bazarda yəni, ölkə daxildə olan bankların təqdim etdiyi şərtləri ilə yanaşı dünya xarici ölkələrin ipoteka şərtləri haqqında da məlumat verə bilir. Xatırladaq ki, bəzi ölkələrdə o cümlədən də Türkiyədə qanunvericilik xarici vətəndaşın ipoteka kreditini almasını qadağan etmir. Bəhs etdiyimiz məsləhət büroları vasitəsiylə bankların təklif etdiyi kredit şərtləri, faizləri, verilmə müddəti və.s digər məlumatları əldə etmək mümkündür. Brokerlərin fəaliyyətinin üstün cəhəti ondan ibarətdir ki, əhali hər bir bankı ayrı-ayrı AZƏRBAYCANDA İPOTEKA SİSTEMİ REAL VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ VƏ TƏKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ İSTİQAMƏTLƏRİ
Rəşad Həsənov, MA, Gülnar İsmayılova, MSc, Fərhad Bayramov
Səhifə 67 / 91
gəzərək məlumat almaq üçün vaxt sərf etmir. Bununla yanaşı məsləhət büroları mövcud şəraiti araşdırır və bazarların vəziyyətini istehlakçılara təqdim edir və beləliklə vətəndaş alternativ variantlar arasından öz vəziyyətinə uyğun gələn bankı seçmə şansı əldə edir. Buna nümunə olaraq İtaliyada ev krediti üzrə məsləhət bürosu “Gruppo Mutionline”ı göstərmək olar. Belə ki, bu broker təkcə 2009-cu ildə 2 milyard avrodan artıq kreditin alınmasında vasitəçilik edib. Beynəlxalq təcrübənin yekununda bəzi ölkələrdə hazırkı ipoteka şərtlərini ümumiləşdirilmiş şəkildə cədvəl formasında qeyd edirik.
Avstraliya əmlak dəyərini 80 % həcmində 30 il 2,09
Fiks edilmiş. Dəyişkən 70 Kanada
əmlak dəyərinin 70 % həcmində 30 il 2,09
Fiksə edilmiş Dəyişkən 70 Fransa
əmlak dəyərinin 100 % həcmində 30 il 2,09
Fiksə edilmiş 80
Almaniya əmlak dəyərinin 80 % həcmində 30 il
1.5 Fiksə edilmiş 70 Hong
Kong əmlak dəyərinin 70 % həcmində 30 il
2,09 Dəyişkən 70 Sinqapur əmlak dəyərinin 70 % həcmində 30 il 2,29
Dəyişkən 70
Portuqaliya əmlak dəyərinin 80 %
30 il 4.25
Dəyişkən Fiksə edilmiş 80
BƏƏ əmlak dəyərinin 85 % həcmində
25
3,99
Fiksə edilmiş
70 illik faiz 3,99 olarsa əmlak dəyərinin 60 % aşağı
Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|