15
Narkomaniya xəstəliyinə yoluxanlara diqqət və mərhəmətimizi bir an belə
əsirgəməməli, onların dözülməz ağrı və iztirablarına biganə qalmamalı,
sarsıntılarını aradan qaldırmalı, onları saglam həyata qaytarmaq üçün əlimizdən
gələni etməliyik. Bu məqsədlə yeni müalicə üsulları aranmalı, tibbi axtarışlar
davam etdirilməli, mövcud mübarizə vasitələrindən geniş istifadə olunmalıdır.
Məktəbliləri bu pis vərdişlərdən uzaqlaşdırmaq üçün onların arasında
“Narkomaniyaya yox deyek!” mövzusunda inşa müsabiqəsinin keçirilməsi yaxşı
nəticələr verə bilər. Mövzunu işləyərkən uşaqlar müvafiq ədəbiyyatı oxuyub,
internetdən lazımi informasiyanı almış olacaqlar. Bu da istər-istəməz onlara
narkomaniya və alkoqolizmin pis vərdişləri ilə bağlı məlumatlanmasına səbəb
olacaq. Nəticələr yoxlanıldıqdan sonra ilk üç yerin sahibi mükafatlandırılarsa bu
uşaqların öz hüquqlarını öyrənmək həvəsini daha da artırar. Eyni adda rəsm
müsabiqəsinin keçirilməsi də yaxşı nəticələr verər.
Məktəblərdə valideynlərlə görüşün təşkil edilməsi də bu sahədə böyük
irəliləyişlərə səbəb olar. Valideynlər uşaqların və onların fiziki əqli inkişafının
qayğısına qalmağa və onları vətənin laiqli vətəndaşı kimi böyütməyə borcludurlar.
Valideynlər öz hüquq və vəzifələrini uşaqlarına aşılamalı və onları düzgün
istiqamətləndirməlidirlər. Məktəblilərlə “Narkomaniyaya yox deyək!? ” adlı
disputun keçirilməsi yaxşı nəticələrə gətirib çıxarar. Belə ki, uşaqlarla bu haqda
söhbətin aparılması onların bu sahədə maariflənməsinə kömək edə bilər. Tədbirə
hər hansı bir uşaq hüquqları təşkilatının nümayəndəsini dəvət edərək uşaqları
maraqlandıran sualların cavablandırılmasına şərait yaratmaq da məqsədə
uyğundur. Uşaqlarla bu mövzuda danışarkən slaydlardan istifadə olunması,
narkomaniyanın fəsadlarının daha yaxşı başa düşmələrinə yardımçı olar. Bu
məqsədlə müvafiq slaydları da onlara təqdim etmək olar. Narkomaniya ilə bərabər
məktəblilərə alkoqolizm və papirosun da insan orqanizmine vurduğu ziyanlardan
danışmaq lazımdır.
Narkomaniya və alkoqolizmin pis vərdişlərini özündə əks etdirən
İsmayıl Qarayevin “Məni tanıdınmi?”, kimi əsərlərinin oxuculara
tövsiyə olunması məqsədəuyğun ola bilər. Belə ki, bu əsərlərin hər
birində insanların acınacaqlı vəziyyəti, bir parça çörək uğrunda
qatlaşdıqları iztirab, təhsil ala bilməmələri hazırki dövr üçün də
16
müəyyən qədər xarakterikdir. Məlumdur ki, kitab müzakirələri və oxucu
konfransları uşaq kitabxanaları üçün kitab təbliğində böyük əhəmiyyət daşıyır.
Bunlar məktəbli oxucuların formalaşmasına, dünyagörüşlərinə və əxlaq tərbiyəsinə
böyük təsir göstərir. Alkoqolizm, QİÇS və narkomaniya ilə mübarizəyə həsr
edilmiş mövzularda olan tədbirlərin keçirilməsi də yerinə düşər. Belə zəhərli, pis
vərdişlərdən uzaq olmanın ən asan yolu uşaqlarımızı idmana həvəsləndirmək, boş
vaxtlarını idmanla bağlı əyləncəli oyunlarla keçirməsinə çalışmalıyıq.Qeyd etmək
lazımdır ki, narkomaniyaya qarşı mübarizəyə dair ədəbiyyatın mövzusu oxucuların
yaş, bilik səviyyəsi, dünyagörüşünə bu və ya digər kitabın məzmununu müstəqil
surətdə başa düşmək, onu təhlil etmək və müəyyən əməli nəticələr çıxara bilmək
bacarıqlarına uyğun olmalıdır. Məhz buna görə də oxucular üçün keçirilən kitab
müzakirələri və oxucu konfranslarının daha canlı və maraqlı olmasına çalışmaq
lazımdır. Oxucular üçün qeyd etdiyimiz mövzulardan bəhs edən ədəbiyyatın
müzakirəsini, onların mütaliə marağını artırmaq və oxuduqlarını dərindən başa
düşmələrini təmin etmək üçün kitabxanaçılara müsahibə, sual-cavab, viktorina
tədbirlərindən istifadə etmələri məsləhət görülür.
Düzgün tərbiyə, yaşlıların yaxşı
nümunəsi yeniyetməni güclü, mənəvi
cəhətdən möhkəm, xeyirxah edir.
Tərbiyəsizlik, yaxud pis tərbiyə
yetkinlik yaşına çatmayanlarda mənfi
hislərin yaranmasına səbəb olar.
Gənclərin
mənəvi-əxlaq
tərbiyəsi,
onlar
arasında
cinayətkarlığın,
narkomaniyanın
və digər mənfi
meyllərin azaldılması və aradan qaldırılması vəzifəsi hər bir təhsil-tərbiyə
müəssisəsinin, bu sahədə çalışan hər bir işçinin qarşısında duran məsul vəzifədir.
F. Köçərli adına RUK-sı olaraq kitabxanamızda vaxtaşırı bu mövzuya müraciət
olunur, narkomaniyaya qarşı təbliğat işləri aparılır. Sona Xəyalın kitabından
götürülmüş “İnsanın düzgün tərbiyəsi, sağlamlığı, cəmiyyətdə saf mövqeyi
qarşıda duran ən böyük vəzifələrdən biridir. Bu vəzifənin yerinə yetirilməsi üçün
cəmiyyətin hər bir üzvü məsuliyyət daşıyır. Heç kəs bu işdən kənarda
qalmamalıdır. Düşünmək lazımdır ki, gələcək bu gündən başlayır” sözləri
kitabxanaçıların qarşısında duran məsuliyyətli bir vəzifəni həyata keçirməyə sövq
edir.
Məsələn: F.Köçərli adına Respublika Uşaq kitabxanası Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin 28 iyun 2007-ci il tarixli 2271 saylı Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş
“Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının qanunsuz
dövriyyəsi və narkomanlığın yayılması ilə mübarizə üzrə Proqram (2007-2012-ci