Azərbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 1,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
70 keçirilir. Gətirmə zamanı gömrük nəzarətinin başlanması mallar və nəqliyyat vasitələrinin gömrük sərhəddini faktiki keçməsi ilə üst-üstə düşür.Bundan əvvəl malları keçirən şəxs və ya onun səlahiyyətli nümayəndəsi gömrük orqanına mallar və nəqliyyat vasitələrini gətirmə niyyəti haqda məlumat verməlidir. Qeyd etmək lazımdır ki, gömrük nəzarətinin həyata keçirilmə xüsusiyyətləri nəqliyyat vasitələrinin növlərindən asılı olaraq fərqlənir. AR-nın Gömrük Məcəlləsinə görə ölkənin gömrük ərazisinə gətirilən və bu ə razidən aparılan bütün mallar və nəqliyyat vasitələri gömrük rəsmiləşdirilməsindən keçməlidirlər. Gömrük rəsmiləşdirilməsi – AR GM-nin tələblərinə uyğun olaraq malların və nəqliyyat vasitələrinin müvafiq gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi və bu prosedurun başa çatdırılması üzrə həyata keçirilən hərəkətlərdir. Mallar və nəqliyyat vasitələri AR –nın gömrük sərhəddindən yalnız gömrük orqanları tərəfindən müəyyən olunmuş yerlərdə və gömrük orqanının iş vaxtında keçirilə bilər. Bununla bərabər müstəsna hallarda mallar və nəqliyyat vasitələri gömrük sərhəddindən gömrük orqanlarının iş vaxtından kənar vaxtda və başqa yerlərdən də, ancaq gömrük orqanları iə razılaşdırılaraq keçirilə bilər. Mallar və nəqliyyat vasitələrinin gömrük rəsmiləşdirilməsi, malları göndərənin və ya alanın, yaxud onların struktur bölmələrinin yerləşdiyi yer üzrə gömrük orqanının fəaliyyət zonasında, bunun üçün müəyyən olunmuş yerlərdə və gömrük orqanının iş vaxtında aparılır. Gömrük orqanlarının razılığı ilə gömrük rəsmiləşdirilməsi başqa yerlərdə və gömrük orqanının iş vaxtından kənar vaxtda da aparıla bilər. AR DGK ayrı-ayrı kateqoriyalı malların və nəqliyyat vasitələrinin gömrük rəsmiləşdirilməsinin aparılmasını AR-nın müəyyən gömrük orqanlarına həvalə edə bilər.Məsələn, Azərbaycanda avtonəqliyyat vasitələrinin gömrük rəsmiləşdirilməsi Bakı şəhərində bu sahədə ixtisaslaşmış xüsusi gömrük postunda həyata keçirilir. Aksiz vergisinə cəlb olunan malların da gömrük rəsmiləşdirilməsi “Aksiz” gömrük məntəqəsində aparılır. Mallar və nəqliyyat vasitələri barədə səlahiyyətli şəxslər və onların nümayəndələri gömrük rəsmiləşdirilməsində iştirak edə bilərlər. Gömrük orqanı göstərilən şəxslər və onların nümayəndələrinin gömrük rəsmiləşdirilməsində iştirakını tələb edə bilər. Bu halda, həmin şəxslər gömrük 71 rəsmiləşdirilməsinin aparılmasında gömrük orqanının vəzifəli şəxslərinə kömək etməlidirlər. Gömrük rəsmiləşdirilməsinin əsas funksiyası - gömrük sərhəddindən keçirilən mallar və nəqliyyat vasitələri haqda tam və səhih, sənədlərlə təsdiq olunmuş informasiya əsasının formalaşdırılması, məlumatların uçotu və qeydiyyatının aparılmasıdır 1 . Gömrük rəsmiləşdirilməsinin ən əsas mərhələsi mallar və nəqliyyat vasitələrinin gömrük orqanına bəyan edilməsidir.Yük dövriyyəsində malların bəyan edilməsi üçün istifadə olunan əsas sənəd Yük Gömrük Bəyannaməsidir (YGB).Yük Gömrük Bəyannaməsi – malların gömrük sərhəddindən keçirilməsi və malların yerləşdirildiyi gömrük prosedurunun dəyişdirilməsi zamanı gömrük sənədləşdirilməsinin yerinə yetirilməsi üçün istifadə olunan,qanunvericiliklə müəyyən olunmuş formalı rəsmi sənəddir. Eyni mallar və nəqliyyat vasitələri eyni bir şəxs tərəfindən müntəzəm olaraq keçirildikdə gömrük orqanı malların və nəqliyyat vasitələrinin AR –nın gömrük sərhəddindən keçirilməsinə dair müəyyən müddət ərzində bir dövri bəyannamə verilməsinə icazə verə bilər. Qanunvericiliklə müəyyən olunmuş hallarda gömrük orqanları gömrük rəsmiləşdirilməsinin sadələşdirilmiş qaydalarını tətbiq etmək hüququna da malikdirlər. 2.2 Gömrük rüsumları səviyyəsinin müəyyənləşdirilməsinin iqtisadi-hüquqi mexanizmi Təsərrüfat həyatının qloballaşması, dünya iqtisadiyyatında ölkələrin qarşılıqlı asılılığının güclənməsi, qlobal problemlərin yaranması və kəskinləşməsi öz növbə- sində beynəlxalq iqtisadi münasibətlərin məqsədyönlü tənzimlənməsini obyektiv zərurətə çevirmiş, həmçinin həmin bu proseslər beynəlxalq iqtisadi münasibətlərin hüquqi tənzimlənməsi sisteminə də öz həlledici təsirini göstərmişdir. Müstəqillik əldə edildikdən sonra Azərbaycan iqtisadiyyatında beynəlxalq iqtisaadi münasibətlərin 1 Nuriyev C.Q. “Gömrük Hüququ”, Bakı, 2002 72 oynadığı mühüm rola uyğun olaraq bu sferanın hüquqi tənzimlənməsinə də böyük ə həmiyyət verilir. Müstəqilliyin ilk illərindən başlayaraq Azərbaycan dünya ölkələri ilə beynəlxalq iqtisadi münasibətlərinin tənzimlənməsi məqsədilə bir sıra qanun və normativ-hüquqi sənədlər qəbul edilmişdir. Müstəqillik qazanıldıqdan sonra dün- yanın ən aparıcı iqtisadiyyatlarına malik ölkələri ilə strateji məqsədli hüquqi baza yaradılmışdır. Hazыrda Аzяrbaycanda mövcud olan xarиcи иqtиsadи fяalиy- yяtиn dювляt tяnzимлянмя sиstemиnиn hцququ яsasыnы Azяrbaycan Respublиkasыnыn Konstиtutиyasы vя qanunlarы Prezdentиnиn fяrmanlan, nazиrляr Kabиnetиnиn qяrar- larы vя ишtиrakчысы olduьumuz beynяlxalq mцqavиляляr tяшkиl edиr. Azərbaycanın xarici ölkələrlə beynəlxalq iqtisadi münasibətlərini və xarici ticarətini qarşılıqlı səmərəli əsasda tənzimləyən aşağıdakı qanunvericilik aktlarını sadalamaq olar: • “Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Gürcüstan Hökuməti arasında investisiyaların təşviqi və qarşılıqlı qorunması haqqında Sazişin təsdiq edilməsi barədə” AR Qanunu - 19.04.1996; • “Azərbaycan Respublikası və Almaniya Federativ Respublikası arasında investisiyaların təşviqi və qarşılıqlı qorunması haqqında Müqavilənin və Protokolun təsdiq edilməsi barədə” AR Qanunu - 25.06.1996; • “Azərbaycan Respublikası və Niderland Krallığı arasında hava daşımaları haqqında Sazişin təsdiq edilməsi barədə” AR Qanunu - 08.10.1996; • “Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Qazaxıstan Respublikası Hökuməti arasında investisiyaların təşviqi və qarşılıqlı qorunması haqqında” Sazişin təsdiq edilməsi barədə AR Qanunu - 15.11.1996; • “Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Ukrayna Hökuməti arasında investisiyaların təşviqi və qarşılıqlı qorunması haqqında” Sazişin təsdiq edilməsi barədə” AR Qanunu - 06.06.1997; • “Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Qırğızıstan Respublikası Hökuməti arasında investisiyaların təşviqi və qarşılıqlı qorunması haqqında” Sazişin təsdiq edilməsi barədə AR Qanunu - 26.06.1997; Yüklə 1,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|