Azərbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 1,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
67 • Mallar, nəqliyyat vasitələri və onların sənədlərinin gömrük orqanlarına təqdim edilməsinin yeri, vaxtı və çatdırılma üsullarının müəyyən edilməsi, • Mallar və nəqliyyat vasitələrinin gömrük nəzarətinə götürülməsi, müvəq- qəti saxlama anbarına yerləşdirilməsi qaydalarının müəyyən edilməsi, • Gömrük nəzarətinin texnoloji sxeminin hazırlanması və s. Ölkəyə gətirilən mallar və nəqliyyat vasitələri ölkənin gömrük sərhəddini keçdiyi andan gömrük nəzarəti altında hesab olunur, çıxarılma halında isə mallar və nəqliyyat vasitələrinin gömrük sərhəddini faktiki keçməsinə nəzarət olunur. Gömrük sərhəddindən keçirilən mallar və nəqliyyat vasitələri üzərində gömrük nəzarəti bunun üçün müəyyən olunmuş vaxtda və yerlərdə həyata keçirilir. AR-nın Gömrük Məcəlləsinə görə gömrük ərazisinə gətirilən mallar və nəqliyyat vasitələri gömrük sərhəddini keçdiyi andan başlayaraq aşağıdakı hallardan biri baş verənədək gömrük nəzarəti altında olur: • sərbəst dövriyyəyə buraxılana qədər; • məhv edilənə qədər; • dövlətin xeyrinə maldan imtina olunana qədər; • mallar üzərində qanuna müvafiq olaraq sərəncam verilənə qədər; • mallar və nəqliyyat vasitələri gömrük ərazisindən faktiki çıxarılana qədər. Ə vvəllər gömrük ərazisindən çıxarılmış mallar və nəqliyyat vasitələrinin, yaxud emal məhsullarının gömrük qanunvericiliyinə əsasən mütləq qaydada geri qaytarılmasının nəzərdə tutulduğu hallarda gömrük orqanları həmin mallar və nəqliyyat vasitələrinin, yaxud emal məhsullarının geri qaytarılmasına dair öhdəlik- lərin şəxslər tərəfindən qanunda nəzərdə tutulmuş qaydada gömrük prosedurlarının şə rtlərinə uyğun olaraq yerinə yetirilməsinə nəzarəti həyata keçirir. Gömrük nəzarəti lk növbədə gömrük nəzarət zonalarında həyata keçirilir. Bu zonalar gömrük sahəsində, gömrük sərhəddi boyunca,bu sərhəddin keçid mənətəqə- lərində, gömrük rəsmiləşdirilməsi yerlərində,sərbəst zonalarda, gömrük anbarlarında, malların yüklənmə, boşalma və saxlanma yerlərində, gömrük nəzarəti altında olan malların daşınmasını həyata keçirən nəqliyyat vasitələrinin dayanacaqlarında, gömrük orqanlarının yerləşdiyi yerlərdə və AR DGK –nin müəyyən etdiyi digər 68 yerlərdə gömrük orqanları tərəfindən yaradılır.Bu zonalar rejim zonaları hesab olunur. Beynəlxalq müqavilələrdə nəzərdə tutulan hallarda gömrük nəzarəti gömrük ə razisindən kənarda da həyata keçirilə bilər. Qanunda nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, gömrük nəzarət zonasında istehsal və digər kommersiya fəaliyyətinin həyata keçirilməsinə, malların, nəqliyyat vasitələrinin, şəxslərin bu zonanın sərhədlərini keçməsinə va zona daxilində hərəkətinə yalnız gömrük orqanlarının icazəsi ilə və gömrük nəzarəti altında yol verilir. Gömrük nəzarəti müxtəlifformalarda həyata keçirilə bilər. Gömrük nəzarətinin tətbiq oluna bilən formaları AR-nın GM ilə müəyyən olunur. Bu formalar aşağıdakılardır 1 : -mallar və nəqliyyat vasitələrinin yoxlanması; -şəxsi yoxlama; -gömrük məqsədləri üçün lazım olan məlumatların, elektron və digər kağız üzərində yazılı formada sənədlərin, o cümlədən keçirilən malların baytarlıq, sanitar, fitosanitar və digər sertifikatlarla müşayiət olunmasının yoxlanması; - gömrük auditi; -şəxslərin sorğu sual edilməsi; - gömrük nəzarətindən keçməli olan mallar və nəqliyyat vasitələrinə, onların yerləşdiyi ərazilərə və binalara, müvəqqəti saxlama anbarlarına, gömrük anbarlarına,sərbəst zonalardakı ərazilərə və binalara, həmçinin icrasına nəzarət gömrük orqanlarına həvalə edilmiş fəaliyyətin həyata keçirildiyi digər yerlərə gömrük baxışının həyata keçirilməsi; -keşik çəkmə və gömrük müşahidəsinin aparılması. Gömrük nəzarətinin formaları milli və beynəlxalq səviyyədə işlənib hazırlan- mış meyarlar əsasında risklərin müəyyənləşdirilməsi, qiymətləndirilməsi və qarşısı- nın alınması üzrə zəruri tədbirlərin həyata keçirilməsi məqsədi ilə risklərin idarə olunması təcrübəsinə əsaslanmalıdır. Gömrük işində risklərin idarə edilməsi (risk menecmenti) məlumatların toplanması, məlumat bazasının genişləndirilməsi, risklərin təhlili, müvafiq proseslər və onların nəticələrinin müntəzəm monitorinqi yolu ilə risklərin müəyyən edilməsi, onların təhlükəlilik ehtimalı, dövlətin iqisadi, 1 Azərbaycan Respublikasının Gömrük Məcəlləsi, 2009, Bakı 69 sosial və digər maraqlarına dəyə biləcək ziyanın dərəcəsinin qiymətləndirilməsi və riskə məruz qalmanın azaldılması və qarşısının alınması məqsədi ilə gömrük orqanları tərəfindən sistematik işlənib hazırlanan və həyata keçirilən tədbirlər toplusudur. Fiziki şəxslərin gömrük sərhəddindən keçməsi zamanı şəxslər və onların əl yüklərinə gömrük nəzarəti bilavasitə gömrük sərhəddinin keçilməsi zamanı həyata keçirilir.Bu halda əl yükünə gömrük nəzarəti texniki vasitələrin köməyi ilə həyata keçirilir. Gömrük orqanının vəzifəli şəxsində gömrük sərhəddini keçən və ya gömrük nəzarəti zonasında, eləcə də beynəlxalq hava limanının tranzit zonasında olan şəxsin üzərində gömrük qanunvericiliyinin pozulması obyekti olan predmetləri gizlətməsi haqda şübhələnməyə kifayət qədər əsas olduqda gömrük nəzarətinin müstəsna forması olan şəxsi yoxlama həyata keçirilir. Şə xsi yoxlama başlamazdan əvvəl gömrük orqanının vəzifəli şəxsi, gömrük orqanının rəisi vəya onu əvəz edən şəxsin şəxsi yoxlama aparılması haqda qərarını şə xsə bildirməli, bu cür yoxlama zamanı onun hüquq və vəzifələri haqda məlumat verməli, gizlətdiyi mal və ya əşyaları könüllü olaraq təqdim etməyi ona təklif etməlidir. Şəxsi yoxlama sanitar gigiyenik tələblərə cavab verən, təcrid olunmuş yerdə yoxlanılan şəxslə həmcins iki hal şahidinin iştirakı ilə eyni cinsdən olan gömrük orqanının vəzifəli şəxsi tərəfindən, şəxsin bədəni müayinə olunmalı olduqda isə tibb işçisinin iştirakı ilə həyata keçirilir. Beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq gömrük nəzarətinin müəyyən formalarından azad etmə, bu sazişlər təsdiq edildikdən sonra həyata keçirilir. AR GM-nin 307-316-cı maddələrində xarici dövlətlərin nümayəndəlikləri və onların ə məkdaşları, habelə digər qeyri rezidentlər üçün nəzərdə tutulmuş gömrük güzəştləri verilmişdir. Bu maddələrə görə, xarici dövlətlərin diplomatik nümayəndəliklərinin başçıları, diplomatik heyətin üzvləri, onlarla birlikdə yaşayan ailə üzvlərinin şəxsi baqajı gömrük yoxlamasından azaddır.Əgər bu şəxslərin baqajında şəxsi istifadə üçün nəzərdə tutulmayan, AR gömrük ərazisinə gətirilməsi və bu ərazidən aparılması qadağan olunmuş malların olması barədə kifayət qədər əsas olarsa, gömrük orqanları həmin şəxsin və onların səlahiyyətli nümayəndələrinin iştirakı ilə gömrük baxışı Yüklə 1,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|