_____________________Milli Kitabxana_______________________
50
iqtidar nümay nd l rin qar ı if a y
antaj, dezinfomıasiyalann yayılması, iqtidar
nümay nd l rinin l alınması; 7. Aclıq v piket, küç yürü l rinin t kili, kütl vi
ça qmlıq yaradan ayi l rin yayılması, narazılıqların qızı dırılması; 8. Beyn lxalq
t kilatların d st yinin t min olunması; 9. ctimai r y formala dırmaq üçün
daxild müdafi komit l rinin yaradılması, qeyrihökum t t kilatlarının gücünün
s f rb r edilm si; 10. Bütün bunların müxalif työnümlü m tbuatda
i ıqlandırılması v
haliy çatdırılmasının t min olunması.
Faktlar onu göst rir ki, bütün bu çirkin mübariz metodları v vasit l ri indi
xüsusil qüvv d dir v heç bir m hdudiyy t qoyulmadan destruktiv müxalif t
t r find n t tbiq olunur.
Barı maz müxalif tin siyasi v v t nda lıq mövqeyini normal v sivil mövqe
hesab etm k olmaz. Bu fikrin düzgünlüyün
min olmaq üçün radikal müxalif t
partiyalarının ölk nin mühüm probleml rin olan münasib tini, ümumiyy tl ,
f aliyy tini t hlil etm k kifay tdir. Onların bütun m s l l r k skin m nfi
münasib tini ölk
halisi d pis qar ılayır. Az rbaycanın ictimai fikri konkret
siyasi m nsubiyy tind n asılı olmayaraq, müxalif t partiyalarından hadis l r
sa lam, dözümlü münasib t olmasını t l b edir.
lb tt , iqtidarla müxalif t arasında vicdanlı, normal, sivil münasib tl r bütün
c miyy t üçün nümun dir, siyasi sabitliy ,
halinin müxt lif qrupları arasında
siyasi m d niyy t, tolerantlıq t rbiy olunmasına köm k edir. Bu da mill tin
intellektual v m n vi qüvv l rini t xir salınmaz ümummilli v zif l rin h llin ,
xalqın daxilind inteqrativ meyill rin gücl nm sin s f rb r etm y yardım
göst rir.
Yeri g lmi k n, Prezident Heyd r
liyevin simasında Az rbaycanın hakim
komandası iqtidarla müxalif t arasında münasib tl rin normalla masına
yön ldilmi t
bbüsl rl d f l rl çıxı etmi dir. Bel ça ırı lar Yeni
Az rbaycan Partiyasının birinci v ikinci qurultayların da, Da lıq Qaraba
probleminin Milli M clisd müzakir si zamanı, Respublika Günü münasib til
keçiril n toplantılarda v dig r dövl t t dbirl rind s sl nmi dir. H tta b z n el
görünürdü ki, siyasi opponentl r mühüm ümummilli m s l l rd , xarici v daxili
siyas t probleml rind konsensusa g lm y yaxındırlar. Amma son anda
gözl nilm d n müxalif t partiyalarının
_____________________Milli Kitabxana_______________________
51
barı maz ba çıları mümkün dialoqdan geri ç kilirdil r. Görünür, siyas td qalmaq
üçün onlara qar ıdurma daha m qbuldur.
Radikal müxalif t partiyaları ba çılarının dialoqa v sivil siyasi mübariz y
hazır olmamasını Seçki M c ll sinin müzakir si il baglı hadis l r d göst rdi.
"D yirmi masa" il ba lı, dem k olar ki, bütün rtl rin q bul olunmasına
baxmayaraq, müxalif t partiyalarının ba çıları müzakir l rd i tirakdan imtina
etdil r. Dig r müxalif t partiyalan v siyasil mi qeyrihökum t t kilatları is
radikal müxalif t ba çılarının qına ından ç kin r k v prinsipsiz h mr ylik
nümayi etdir r k müzakir l r qo ulmadılar. Lakin dünya praktikasından da
m lum oldu u kimi, kompromis o dem k deyil ki, s nin bütün t l bl rin
qeyd rtsiz q bul olunmalıdır, s ns heç bir m s l d güz t getm m lis n.
Güz t qar ılıqlı olmalıdır! Ümumiyy tl , dialoq haqqında danı ark n bel bir
fakta diqq t yetirm k lazımdır: nec olur ki, bütün sah l rd , daxili v xarici
siyas tin bütün m s l l ri üzr dialoq v kompromis t r fdarı olan,
az rbaycanlıların ümummilli h mr yliyin çalı an Heyd r
liyev iqtidarı dialoq
t r fdarı olmur, daxili v xarici siyas tin bütün m s l l rind konflikt v
ziddiyy t axtaran, birbiri il vuru an, c miyy ti qar ıdurmaya sövq ed n
müxalif t ba çıları is dialoq v kompromis t r fdarı olurlar? M ntiq haradadır?
Seçki M c ll si il ba lı radikal müxalif t ideoloqlarının v ba çılarının
cı allı ını v qeyrikonstruktivliyini göst r n ba qa bir fakt budur ki, beyn lxalq
hüquq v t crüb d n danı ma ı sev n müxalif t ba çıları öz hakimiyy t
maraqlarını t min etm k üçün dünya praktikasında v beyn lxalq hüquqda
analoqu olmayan formatları Az rbaycana t tbiq etm y çalı ırlar. Buna misal
olaraq seçki komissiyalarının iqtidar v müxalif t partiyalarının namiz dl rind n
paritet
sasında t kil edilm si t klifini göst rm k olar. "Azadlıq" q zeti h l
2000-ci il parlament seçkil ri
r f sind seçki komissiyalarının formala ması
prinsipl rind n danı araq haqlı olaraq qeyd edirdi ki, "müxalif tin paritet t l bl ri
1991-ci ild yaradılmı milli uranın yeni variantıdır. Bu yolla dövl ti iflic etm k
v hakimiyy ti l keçirm k ist yirl r ("Azadlıq"; 2 iyun 2000-ci il).
Müxalif t partiyaları ba çılarının mövqel ri, slind , ölk
halisinin böyük
ks riyy tini t kil ed n bit r f, siyasi m nsubiyy ti olmayan insanların bir
v t nda kimi hüquqlarını pozmaqdır. Bit r fl rd n prezidentliy
_____________________Milli Kitabxana_______________________
52
namiz d olsa (praktika göst rir ki, bel hallar prezident seçkil rind tez-tez ba
verir), komissiyalarda onların maraqlarını kim qoruyacaq? Müxalif t ba çıları v
ideoloqları uzun zaman bel bir fikri c miyy t a ılamaga çalı ırlar ki, siyas t,
siyasi prosesl r partiya m nsublarının monopoliyasında olmalıdır, onların
hakimiyy td v siyasi h yatda i tiraka müst sna hüquqları olmalıdır. Demokratik
dü ünc t rzinin v davranı normalarının tezlikl b rq rar olmasını ist yiriks ,
bu kimi illüziyalardan, lb tt , tezlikl azad olmaq lazımdır. Çünki demokratiya
bütün v t nda ların , hali qruplarının hüquq b rab rliyinin v maraqlarının
b rab r saslarla t min olunmasını n z rd tutur.
Referendum zamanı "dialoq" imitasiyasının acı t crüb si d müxalif t
liderl rin d rs oldu. Onlar AT T-in Bakı ofisinin t kil etdiyi d yirmi masada
hakimiyy t nümay nd l rinin arqumentl rin qar ı heç bir ciddi d lilsübut qoya
bilm dil r, ayrılan vaxtdan is özünüreklam v siyasi b yanatlar m qs dil
istifad etdil r. N tic d , onların mövqeyinin sassızlı ı, siyasi v elmim ntiqi
c h td n qeyriciddiliyi bütün çılpaqlı ı il a kara çıxdı. Müxalif t liderl rinin
ça ırı larının ksin olaraq, v t nda lar referendumda yüks k f allıq v v t nda
mövqeyi göst rdil r.
Siyasi prosesl r v faktların ara dırılması göst rir ki, destruktiv müxalif t
f alları m hdud saydadır. Dem k olar ki, bu müxalif t ill r boyu d yi n, siyasi
c h td n köhn , çoxdandır ki, insanlarda müsb t hiss do urmayan sif tl rd n
ibar tdir.
sas n köhn lmi dü ünc sahibl rind n v böyük iddiada olan
adamlardan t kil olunmu bu müxalif t partiyalan u ursuz özf aliyy t d m yini
xatırladır. Burada topla anların çoxu xalqın müxt lif problemleri haqqında
uzımuzadı fikir söyl s d , onun üçün heç n etm yibl r. Bu o xsl rdir ki, eyni
fikirl ri ill r boyu m tbuatda t krar edirl r. Bu t krardan oxucular yorulsa da,
özl ri yorulmur!
C sar tl dem k olar ki, destruktiv müxalif t millilikd n, daha d qiq desek,
milli maraqların düzgün anlanmasından, dövl t v xalqa xidm td n uzaqdır.
Milli maraqları
xsi maraqlarla v z ed n bu qrupların
sas qay si
übh li
maliyy t kilatlarının v müxt lif xarici qüvv l rin d st yi il Az rbaycanın
milli maraqlarına qar ı yön lmi f aliyy ti h yata keçirm kdir. Öz maraqlarını
dövl t v xalq maraqlarından üstün tutan bu qruplar Az rbaycan dövl tinin
probleml rini, onun gerç k v ziyy tini n
Dostları ilə paylaş: |