Anadolu university journal of art & design cilt / volume sayi / number aralik / december 2016 issn: 2146-7692
Yüklə 19,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- SONUÇ VE ÖNERİLER
19 SANAT & TASARIM DERGİSİ sayfanın alt boşluğunun fazla bırakılması ya da orta boşluğunun fazla bırakılması vb. gibi bir çok düzenlemeler de yapılabilir. Çünkü yapılabilecek her türlü düzenleme mantıksal bir işlevi ortaya çıkarır. Şiir kitaplarında sayfa, tümüyle şiire bırakılmalı ve şairin oluşturduğu biçimsel yapı koruna- rak tasarım yapılmalıdır. Ayrıca şiir kitaplarında karşılıklı sayfalardan sadece birine yer verilip diğer sayfayı boş bırakmak, daha doğru olabilmektedir. Böylece şiirin anlam yoğunluğu korun- muş olur, okuyucu diğer şiire geçmeden önce okuduğu şiiri daha iyi duyumsar. Eğer şiir uzunsa yine karşılıklı sayfalar içinde değerlendirilebilir. Şiir kitabı tasarımının işlevsel açıdan nitelik kazanması, yayınevinin kurumsal kimliği araş- tırılarak amblem ya da logonun kitap kapağı tasarımında, tasarımı destekleyici şekilde düzen- lenerek yayınevini tanıtma işlevi gerçekleştirilmelidir. Bu tanıtım işleviyle tüketiciyi o yayıne- vinden satın almaya özendirme işlevi de gerçekleştirilmiş olacaktır. Ayrıca şiir kitabı kapağının korunması, kalıcılığının daha uzun sürmesi için selofon vb. teknik işlemler düşünülmelidir. Böylece kitap işlevsellik niteliğini daha fazla kazanmış olacaktır. Şiir kitabı oluşturulurken, diğer kitaplarda olduğu gibi şiir kitaplarında da yardımcı sayfalar olmalıdır. Çünkü bu işlevsellik açısından önemlidir. Bu yardımcı sayfalar, ön sayfaları ve arka sayfaları oluşturan yardımcı sayfalar olmak üzere ikiye ayrılabilir. Ön sayfalar yayın bilgisi, iç kapak, önsöz veya giriş sayfalarından oluşmalıdır. Arka sayfalar ise, şairin kısa yaşam öyküsü, şiir anlayışı ya da edebi yönüyle ilgili söz sahibi kişilerin yazıları olmalıdır. Bu konuyla ilgili tasarımcı, yayınevi ve şairle de işbirliği içinde olmalıdır. “Günümüzde bilgisayarların kitapçılarda, marketlerde yaygın kullanımı ile birlikte kitapların fiyatlarında elektronik belirleme ile beraber kitapçının stok kontrolünü günlük olarak takip ede- bilmesi, en çok satan kitapları daha kolay belirleyebilmesi gibi amaçlarla kitapların arka kapak- larına dikey çizgilerden oluşan ‘barkod’ sistemi basılmaya başlanmıştır. Kitaplardaki barkod, rakamlardan ve çizgilerden oluşan bir sistemdir. Çoğunlukla çizgilerin üzerinde rakamla ISBN numarası yer almakta; çizgilerin altında ise 978 ile başlayıp ISBN rakamları ile devam eden ikinci bir rakam grubu bulunmaktadır. 978, uluslararası olarak kitabı tanımlayan rakamlardır. Kitaplardaki barkod sistemi, kitabın satış fiyatının da gösterilebilmesi amacıyla genişletilebilir. Genişletilmiş barkod sisteminde ilk rakam para birimini, 2-4 rakamlar da kitabın satış fiyatını göstermektedir. Bu rakamların üstünde yer alan üç yatay paralel çizgi ise, kitabın satış fiyatının gözle daha çabuk ve rahat görülebilmesini sağlamak içindir” (Gürcan, 1997, s.92). Şiir kitaplarında da işlevsellik açısından barkod sistemi kullanılmalıdır. Grafik tasarımcı, şiir kitabının kapak tasarımını oluştururken, estetik niteliklerle beraber barkodu da gözönüne al- malıdır ki estetik yapı daha sonradan bozulmamış olsun. 20 ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SONUÇ VE ÖNERİLER İnsan varoluşundan bugüne sürekli bir iletişim ortamı içerisinde bulunmuştur. Bu ortam içerisinde kitabın büyük bir rolü ve yeri vardır. İnsanın duygu ve düşüncelerini yazı yoluyla yayan ve kitlelere ulaştıran kitap; sürekliliği, taşınabilirliği, genel uygunluğu vb. gibi özellikleri ile de basılı iletişim araçları içinde önemli bir yere sahiptir. Fakat kitaplar, salt yazının ve resmin mekanik bir çoğaltılması değildirler. Ürün olarak bakılması gereken kitap, biçimsel yapısıyla da çağdaş toplumun kültürel aynasıdır. Bun- lar düşünüldüğünde de kitapların grafik ürün olarak tasarlanma zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Bu zorunluluk çoğu zaman dikkate alınmamıştır. Genelde kitabın sadece kapak tasarımı dü- şünülmüştür. Oysa kitabın, kapakla beraber iç sayfalarının düzeni, yazı karakterleri, kağıdının cinsi, sayfa numarası vb. gibi birçok etkenin tasarlanması gerekliliği, kitabın ürün olarak sunu- luşunda bir bütünlük taşıyabilmesi açısından önemlidir. Kitap tasarımı diğer alanlar gibi bir ülkenin gelişmişliğinin bir göstergesidir. Görsel iletişimi sağlayan grafik tasarımın en önemlilerinden biri olan kitap tasarımına gereken önem, ülke- mizde gecikme göstermektedir. Yayıncılık sektörümüzde çoğu yayınevlerinde grafik tasarımcı olmadığı gibi grafik tasarımcıyla da çalışan yayınevleri sınırlıdır. Şair ve yazarlarımızın çoğu da bu konuda duyarsız kalmaktadırlar. Oysa estetik - teknik ve işlevsel bir nitelik taşıması gereken, yanlış anlaşılmalara yol açmayacak, biçim ve içeriğiyle bir bütünlük oluşturacak kitap tasarımı şair/yazar - yayınevi - tasarımcı birlikteliğinin zorunluluğu sonucunu doğurmaktadır. Yayınevleri mutlaka bünyelerinde grafik tasarımcı bulundurmalı ve şair / yazarlar da tasarım sürecinde yerlerini almalıdırlar. Çünkü şair / yazar iletmek istediği mesajı en iyi yorumlayan kişidir. Tasarımcı da sonuçta bunları dikkate alarak, şair/yazar - yayınevi ve okuyucu arasında köprü görevi yapar. Kitabın ürün olarak grafik tasarımı açısından analizinin yapılması, teknik - işlevsel ve estetik açıdan şiir kitabı tasarımının önemini saptamak, tasarımın sorunsuz sonuç vermesi açısından önemlidir. Bu araştırmada, tasarımcının çözümlemesi gereken sorunlar ortaya çıkarılmıştır. Özellikle şiir kitapları gibi sanatsal bir yapıyı bünyesinde bulunduran kitapların tasarlanması önemlidir. Yapısı gereği daha çok dikkat edilmeyi gerektirmektedir. Tasarımlanma süreci içerisinde tasa- rımcının dikkat etmesi gereken etkenleri gözönünde bulundurması tasarımın olumlu ilerlemesi açısından önemlidir. Tasarımcı ürünün tasarımını yaparken, fiziksel ve psikolojik sınırlamalarla karşılaşabilir. Ama tasarım, zaten sınırlar içinde yapılan bir etkinliktir. Bütün bu sınırlamalara rağmen tasa- rımcı, hedef kitleye ürünü doğru ve etkili bir biçimde aktarmalıdır. Tasarımın çekici olması ne kadar önemli ise, verilmesi istenen iletiyi aktarması daha da önemlidir. Tasarımcı ürünü çağdaş bir beğeni anlayışı içinde sunmak durumundadır. Yüklə 19,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|