Britaniya səmasında 3 ay davam edən döyüşlərdə alman hərbi hava qüvvələri məğlubiyyətə
uğradı, alman quru qoşunları isə heç vaxt Britaniya ərazisinə daxil ola bilmədilər. Bu
Almaniyanın müharibədə ilk ciddi məğlubiyyəti oldu. Bu uğursuzluqdan sonra almanlar
britaniyalılara qarşı
Atlantik okeanında
müharibə etmək taktikasına keçsələr də,
burada da
ciddi bir uğur əldə etmək mümkün olmadı.
1941
-ci ilin başlanğıcında alman ordusu
Şimali
Afrikaya
yeridildi. Burada almanlar ingilis ordusunu dalbadal bir neçə məğlubiyyətə uğradaraq
onları
Misirin
içərilərinə kimi sıxışdırdı. Həmin ilin aprel ayında isə almanların Balkan
Yarımadasına hücumu başladı. Burada
Bolqarıstan
və
Rumıniya
Almaniyanın müttəfiqləri
oldular.
Yunanıstan
və
Yuqoslaviya
isə qısa müddət ərzində almanlar tərəfindən tutuldu.
Bunun ardınca isə Almaniya Avropadakı bütün
müttəfiqləri ilə birlikdə
SSRİyə
hücuma keçdi.
Almanlar SSRİ-yə qarşı müharibənin qısa olacağını təxmin edirdi, onlar 1941-ci ilin Dekabr
ayına kimi
Həştərxan
və
Arxangelsk
şəhərləri arasındakı xəttə qədər olan bütün əraziləri
tutmağı planlaşdırırdı. Hitlerin çıxışında dediyi kimi
Bizə yalnız qapını döyməyimiz lazımdı, bunun ardınca isə ev özü dərhal
dağılacaq
.
Hitler bu sözləri ilə Sovet imperiyasının yüzlərlə xalqı zorla əsarət altında saxlamasını nəzərdə
tuturdu. Alman ordusu ilk günlərdəcə böyük uğurlara imza atdı.
Sentyabrda
Kiyev
,
Minsk
və
Baltikyanı ərazilər tutuldu,
Leninqrad
şəhəri mühasirəyə alındı. Yeni tutulmuş ərazilərdə
yaşayan əhali almanları xilaskar kimi qarşıladı. Sovet ordusunda zorla döyüşməyə məcbur
edilən və ruslar tərəfindən çox pis rəftara məruz qalan sovet ordusunun qeyri-rus əsgərləri
kütləvi şəkildə alman ordusunun tərəfinə keçirdilər. Müxtəlif hesablamalara görə 1-1.5 milyon
sovet əsgəri alman ordusunun tərəfinə keçmişdi. Lakin almanların hücumları
Moskva
ətrafındakı döyüşdə dayandırıldı. Bu döyüşdə almanların məğlubiyyətinin
əsas səbəblərindən
biri kəskin soyuq hava olsa da, digər bir səbəb
ABŞ
və Böyük Britaniyanın SSRİ-yə çox böyük
miqdarda hərbi-texniki və ərzaq cəhətdən yardım etməsi oldu.
[4]
1941-ci ilin sonunda həmin dövrdə dünyada ən güclü iqtisadiyyata malik ölkə olan ABŞ-ın
Almaniya və Yaponiyaya qarşı müharibə elan etməsi almanların vəziyyətini bir qədər də
çətinləşdirdi. Lakin
1942
-ci ilin əvvəlində alman ordusu yenidən rusları bir neçə döyüşdə ağır
məğlubiyyətə uğradaraq Rusiyanın
cənubuna və
Qafqaza
doğru irəliləməyə başladı. Lakin
həmin dövrdə almanların
Şimali Afrikada
baş verən
El Alameyn döyüşündə
ingilis ordusuna
məğlub olmaqları onların vəziyyətini daha da çətinləşdirdi. Bu döyüşün ardınca Rusiyanın
cənubunda Stalinqrad və Qafqaz uğrunda gedən döyüşlərdə məğlub olan almanlar getdikcə
qazandıqları əraziləri itirməyə başladılar.
1943
-cü ildə Almaniyanın yaxın müttəfiqi İtaliya
düşmən tərəflə razılığa gələrək almanlara qarşı müharibə elan etdi.
1945
-ci
ildə Almaniya qəti
olaraq məğlubiyyətə uğradı. İkinci dünya müharibəsi Almaniyaya baha başa gəldi. 12 milyon
nəfər alman bu müharibədə öldürüldü, ölkə iqtisadiyyatı tamamilə dağıdıldı. Xüsusilə Sovet
ordusunun əsgərləri işğal etdiyi Şərqi Almaniyada böyük dağıntılar törədir, dinc əhalini qırır,
alman qadınlarını kütləvi şəkildə zorlayırdı. Şərqi Almaniya həmin dövrdə məruz qaldığı
dağıntılardan indiyə kimi tam özünə gələ bilməmişdir.
Müharibə
milyonlarla almanın ölümünə səbəb oldu, çox böyük ərazilər
Almaniyadan
qoparıldı,
təxminən 15 milyon alman qonşu ölkələrdən qovuldu.
Demək olar ki, bütün şəhərlər və iri
sənaye müəssisələri dağdıdıldı.
Almaniyanın
yerdə qalan əraziləri işğalçı 4 ölkə (
ABŞ
,
Böyük
Britaniya
,
Fransa
və
SSRİ
) arasında hərbi ərazilərə bölündü. Buna uyğun olaraq
Berlin şəhəri
də həmçinin 4 işğalçı ölkələr arasında uyğun zonalara ayrıldı.
ABŞ
,
Böyük Britaniya
və
Fransa
tərəfindən nəzarət olunan 3 qərbi ərazi
1949
-cu il Mayın 23-də vahid dövlətdə birləşdirildi.
İşğal zonalarına bölünmüş
Almaniya
.
Müharibədən sonrakı Almaniya