Academic Research in Educational Sciences Volume 4

Academic Research in Educational Sciences
 
Volume 4 | Issue 2 | 2023
 
ISSN: 2181-1385
 
ISI: 0,967 | Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,9 | ASI: 1,3 | SJIF: 5,771 | UIF: 6,1 
 
 
 
 
288
 
February, 2023
 
https://t.me/ares_uz Multidisciplinary Scientific Journal
 
oralig‟ida konveyerning boshqaruv paneliga o‟chirish signalini yuboradi.[2] 
 
NATIJALAR 
Agar yuk kelishi ma‟lum bir sababga ko‟ra uzulib qolib vaqt relesi uzulgunga 
qadar konveyerga tushadigan bo‟lsa vaqt relesi va nurli sezish datchigi konveyerni 
o‟chirish axborotini bekor qiladi va dastlabki nazorat holatiga qaytadi. Shuningdek 
birinchi nurli sezish datchigi signal bergan vaqtdan ikkinchi nurli signal datchigi 
signal berguncha vaqt oralig‟ida yuk ta‟minoti tiklanadigan bo‟lsa ham signal uzatish 
jarayoni to‟xtatiladi. Bu usulda konveyerni nazorat qilish uning tashidigan yuk turiga 
bog‟liq bo‟ladi, shuningdek konveyerning qo‟llanilish muhitiga ham bevosita bog‟liq 
bo‟ladi. Nurli sezish datchigi chang miqdori yuqori bo‟lganda, yuqori harorat va 
yuqori namlik ta‟sirida yolg‟on axborotlarni chiqarish ehtimoli oshib ketadi, shu 
sababli bu holatlar uchun nurli sezish datchigini qo‟llash ishonsiz yechim bo‟ladi. 
Yopiq konstruksiyaga ega bo‟lgan va chang hosil bo‟lmaydigan sharoitlarda esa nurli 
sezish datchiklari katta samaradorlik va katta iqtisodiy tejamkorlikka erishish 
imkonini beradi. Yuksiz holatda konveyerni nazorat qilishning ikkinchi variyanti 
sifatida konveyerda yuk vaznini nazorat qilish qurilmalari yoki vazn nazorat 
datchiklari vositasida amalga oshirishni kiritishimiz mumkin. Vazn nazorat 
datchiklari bu ma‟lum hajmda yoki harakatlanayotgan konstruksiyada yuz berayotgan 
vazn o‟zgarishi hisobiga komutatsiya jarayonini amalga oshiruvchi va signal beruvchi 
elektr apparati hisoblanadi. Vazn datchiklari vositasida konveyer transportini nazorat 
qilishda yukli va yuksiz holatdagi vaznlari farqini aniqlash hisobiga sezgirlikni 
namoyon etish va jarayonni nazorat qilish amalga oshiriladi. Vazn datchiklari 
konveyerni to‟la yuksiz holatda ekanligi haqidagi axborot signalini bergandan so‟ng 
vaqt relesi nazorat vaqtini hisoblay boshlaydi. Nazorat vaqtini o‟rnatishdan maqsad 
bu konveyerning yuk ta‟minotida turli xildagi holatlar yuzaga kelishi natijasida yukni 
ma‟lum vaqt ta‟minoti uzulib qolishi natijasida yuzaga keladigan holatlarda konveyer 
to‟xtab qolmasligini ta‟minlash uchun hizmat qiladi. Vazn datchiklarini qo‟llash 
sohalari juda keng bo‟lib, changli muhitda va yuqori harorat muhitida ham samarali 
hizmat qiladi. Vazn datchiklarining kamchiligi sifatida uning tannarxi qimmatligini 
keltirishimiz mumkin [3]. Yuqorida keltirilgan holatda konveyerda yuksiz ishlash 
jarayonida konveyerning ortiqcha energiya istemolini bartaraf etish katta 
samaradorlikka erishishga imkon beradi. Misol tariqasida keltirishimiz mumkinki 
boyitish fabrikalarining ruda ta‟minoti jarayonida maydalagichga rudalar elektrovoz 
dumpkarlari yordamida tashib kelinadi. Bir elektrovoz yuk 
bo‟shatishni ta‟momlagach ikkinchi elektrovoz kelgunga qadar va 
uni yuk to‟kich uchun monyovr amalga oshirgunga qadar ma‟lum 

---