Academic Research in Educational Sciences Volume 4

Academic Research in Educational Sciences
 
Volume 4 | Issue 2 | 2023
 
ISSN: 2181-1385
 
ISI: 0,967 | Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,9 | ASI: 1,3 | SJIF: 5,771 | UIF: 6,1 
 
 
 
 
287
 
February, 2023
 
https://t.me/ares_uz Multidisciplinary Scientific Journal
 
maqsadida o‟rnatiladi. Qolgan holatlarda esa tannarx jihatdan arzon va soda 
konstruktiv tuzilshga ega bo‟lgan qisqa tutashtirilgan rotorli asinxron mashi-nalardan 
foydalanish maqsadga muvofiq bo‟ladi.
 
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA 
Mamlakatimizda energiya resurslaridan oqilona foydalanish borasida amalga 
oshirilayotgan ishlarning qay darajada muhim iqtisodiy asosga ega ekanligini ushbu 
sohaga doir chiqarilgan prezident farmonlari orqali ham bilish mumkin. Jumladan 
O‟zbekiston Respublikasi prezidenti tomonidan 2020-yil 19-iyunda imzolangan 
“Energiyadan oqilona foydalanish to‟g‟risida”gi O‟RQ-628 sonli qarori bunga yorqin 
misol bo‟la oladi. [1] 
Konveyer transportining uzunligi oshib borgan sari unda ishlarni havsiz 
bajarish va konveyerning to‟la uzunligi bo‟ylab nazoratni amalga oshirish 
murakkablashib boradi. Ta‟minot konveyerlarida ko‟p hollarda yuk tashish 
jarayonida yuk ta‟minotining uzluksiz bo‟lmasligi holatlari kuzatiladi. Bu holatda 
konveyerning ma‟lum vaqt oralig‟ida salt ishlashi va samaradorligi kamayib ketishi 
hamda uskunaning ortiqcha energiya sarf qilishiga olib keladi. Konveyer tarnsporti 
katta uzunlikda katta quvvatli elektr yuritgich qo‟llanilishini talab qiladi, katta 
quvvatdagi elektr yuritgichning salt ishlash vaqtidagi energiya istemoli ham sezilarli 
katta bo‟ladi. Yuksiz ishlash vaqtida konveyer transportining foydali ish koeffitsienti 
nol foizni tashkil etadi shu bois bu vaqtda istemol qilingan elektr energiyasi 
to‟laligicha isrof energiya hisoblanadi. Bu holatni bartaraf etish uchun konveyer 
transportida yuk bo‟lmagan vaqtda uni to‟xtatib turish va yuk kelishi bilan uni qayta 
ishga tushirish maqsadga muvofiqdir. Ammo bu jarayonni qo‟lda boshqarish 
birmuncha murakkab va noqulayliklarni keltirib chiqaradi, shu sababdan ham bu 
jarayonni avtomatik tarzda amalga oshirish har tomonlama qulay va inson mexnatini 
yengillashtirishga omil bo‟ladi. Konveyerni yuksiz holatda ishlamasligi nazorat qilish 
va boshqarish uchun bir nechta optimal variyantlarni ko‟rib chiqamiz. Dastlabki 
yechim sifatida nurli sezish datchiklari vositasida konveyerning yukli yoki yuksiz 
holatda ekanligini nazorat qilishni keltirishimiz mumkin. Bu jarayonda ikkita nurli 
sezish datchigi konveyerning uzunligi bo‟yicha bosh va oxirgi qismlariga o‟rnatiladi, 
yuklanuvchi qismda joylashgan nurli sezish datchigidan ohirgi yuk o‟tganligi 
haqidagi axborot signali chiqqanidan so‟ng konveyerning bosh qismida joylashgan 
nurli sezish datchigi ishga tushadi va ohirgi yukni konveyerning bosh qismidan 
o‟tganligi haqidagi axborot signalini vaqt relesiga beradi, vaqt 
relesi xotirasiga belgilangan vaqt oralig‟ini hisoblaydi va shu vaqt 

---