9.Bir nöqtədə tətbiq olunan qüvvələr sisteminin analitik üsulla toplanması
Tutaq ki, bir nöqtədə tətbiq olunan qüvvələr sisteminin əvəzləyicisi R olub, koordinat oxları ilə uyğun olaraq α, β, γ bucaqları əmələ gətirir.
Digər tərəfdən analitik həndəsədən məlumdur ki,
Şəkildən göründüyü kimi,
Rx = Rcosα
Ry = Rcosβ
Rz = Rcosγ
Buradan R - in qiymət və istiqaməti aşağıdakı kimi təyin olunur :
, ,
Burada ΣFix verilmiş qüvvələrin x oxu üzərindəki proyeksiyalarının cəbri cəminə bərabərdir.
10.Qüvvənin ox və müstəvi üzərindəki proyeksiyası
Qüvvənin ox üzərindəki proyeksiyası skalyar kəmiyyət olub,qüvvənin başlanğıc və son nöqtələrinin proyeksiyaları arasında qalan və uyğun işarə ilə götürülmüş parçanın uzunluğuna deyilir.
Fx = Fx1 = ab = Fcosα (1)
Qx = Qx2 = Qcos (1800 - γ) = - Qcosγ
Fx = Fcosα (2) Qx= Qcosγ (3)
(2) və (3) ifadəsindən göründüyü kimi qüvvənin ox üzərindəki proyeksiyasını tapmaq üçün qüvənnin qiyməti ilə onun oxla əmələ gətirdiyi iti bucağın kosinusunun hasilinə də vurmaq lazımdır. Bunun üçün proyeksiyanın işarəsini təyin edək. Belə ki, qüvvə vektoru oxun müsbət istiqamət ilə iti bucaq əmələ gətirərsə proyeksiyanın işarəsi müsbət, əks halda mənfi qəbul edilir.
11.Cüt qüvvə.
Eyni cismə tətbiq olunub qiymətcə bərabər istiqamətcə əks olan iki paralel qüvvəyə cüt qüvvə və yaxud sadəcə cüt deyilir. Cütün yerləşdiyi müstəvi onun təsir müstəvisi cütlər arasındakı ən qısa məsafə onun qolu adlanır. Cütü (F1Fˊ1) (F2Fˊ2) (FnFˊn) kimi işarə edəcəyik. Cüt cismə yalnız fırlanma effekti verir.Cütün qüvvələrindən birinin qola hasilinə cütün momenti deyilir.
Cütün momentinin ədədi qiyməti onun qüvvələrindən birinin qiyməti ilə qolun hasilinə bərabərdir.
Cüt saat əqrəbinin hərəkətinin əksinə fırlanarsa,bu cütün momentinə müsbət,əks halda mənfi işarə veriləcək.
Dostları ilə paylaş: |