15.Nöqtənin hərəkətinin verilmə üsulları
Nöqtənin hərəkəti əsasən aşağıdakı üsullarla verilir :
1. Təbii üsul;
2. Koordinat üsulu;
3. Vektor üsulu.
Təbii üsulda nöqtənin cızdığı trayektoriya üzrə hərəkət qanunu verilir. S = f(t) Burada S - qövsi koordinat adlanır. Verilmiş trayektoriya üzrə koordinat başlanğıcı müsbət və mənfi istiqamətlər seçilir.
Şəkildəki M nöqtəsinin həmin trayektoriya üzrə vəziyyəti tamamilə təyin edə bilir. Nöqtənin hərəkət koordinat üsulunda x, y, z koordinat sisteminə nəzərən hərəkət edən M nöqtəsinin vəziyyəti x, y, z koordinatları vasitəsilə təyin edilə bilər. Hərəkət vaxtı x, y, z koordinatları zamandan asılı olaraq dəyişir.
|
|
(1)
(1) tənliyi düzbucaqlı koordinat sistemində nöqtənin hərəkət tənliyi adlanır. Dekart koordinat sistemində nöqtənin trayektoriyasının parametrik tənlikləri (1) tənlikləri ilə eynidir. Nöqtənin koordinatlarla trayektoriyasının tənliyini tapmaq üçün (1) tənliklərindən t – zamanını yox etmək lazımdır, yəni
Seçilmişkoordinat sisteminə nəzərən hərəkət edən M nöqtəsinin vəziyyəti radius vektoru ilə təyin edilə bilər. Nöqtənin hərəkəti vaxtı bu radius vektor həm qiymətcə, həm də istiqamətcə dəyişir.
Yəni,
Bərabərliyi vektor formasında nöqtənin əyrixətli hərəkət qanunudur. ( olarsa nöqtə çevrə üzrə hərəkət edər).
Dostları ilə paylaş: |
