1
Daimi son vermə nədir?
A) Şahmat teminidir B) Son özünə sığıncaq tapa bilmir
C) 2 qat D)Turnikdir E) Topun udulmasıdır
2
Keyfiyyət nədir?
A) Strategiyadır B) Rəqibin uduzmasıdır C) İştirakçının
turdan azad olmasıdır D)Yüngül fiqurun əvəzinə güclü
fiqurun udulmasıdır E) Qalaqurmaqdır
3
Şahmat taxtasının dörd xanası (a4,e4,e5,d5) neçə adlanır?
A) Mərkəz B) Orta xana C) Kənar xana D) Sığınacaq
E) Keçid
4
Ceytiot nədir?
A) Təhlükə B) Spesfik şahmat termini C) Yüngül fiqrun
udulması D) İkiqat son E) Düşünmək üçün taxtın
çatışmazlığı
5
Susvanq nədir?
A) Uduş B) Qabiliyyət C) Əlverişsiz mövqe D) Mat
E) Pat
6
Hansı şahmat bəstəçiliyin hissələridir?
A) Məsələ və etüd B) Obraz və bəstəçi C) İncəsənət və
idman D) Texnika və taktika E) Kompaziya və yaradıcılıq
7
Matlar neçə hissəyə bölünür?
A) -1 B) -7 C) -9 D)-2 E)-3
8
Hansı termin şahmat oyununa aiddir?
A) Ortadoksal janr,qeyrioortadoksal janr B)Onluqlan-
dırma,mat qalma C) Refleks,şərtirefleks D) Sonu
görmə,qoruma,axtarma E) Professonal uduş
9
Aleksandr Saçev neçənci ildə şahmat kompozisiyaçı-
larının Ümumdünya gümüş medalına layiq görülmüşdür?
A) 1988 B) 1987 C) 1903 D) 1961 E) 1900
10 Şahmatın inkişaf tarixi neçə mərhələyə bölünür?
A) 2 B) 3 C) 1 D) 6 E) 4
11 Hansı qeyri-ortadoksal janra aiddir?
A) Düzünə gediş, sərt gediş, adi gediş B) Pat etmək, neçə-
neçə mat C) Mat,kooperativ mat, tərsinə mat
D)Müdafiə,Hücum, refleks mat E) Ciddi səy, hesablama
12 Fərqin böyük sairi Zirdovsi şahmatı necə adlandırmışdır?
A) Adi döyüş B) Döyüş cəbhəsi C) Müşavirə zonası
D) Praktika E) Ustalıq
13 Şahmat oyunu ilk adları necə olmuşdur?
A) Zərli oyun,topsuz oyun B) İstedad oyunu,riyazi məsələ
C) Çələng,qabiliyyət D)Dostluqoyunu,döyüş oyunu
E) Çətəng, Sətrəng
14 VI-VII əsrlərdə şahmat necə oynalırdı?
A) Zərlə B) Topla C) Əllə D) Bayraqla E) Səslə
15 Azərbaycanda ilk dəfə hansı şəhərlərdə geniş
yayılmışdır?
A) Təbriz, Ərdəbil, Gəncə, Şamaxı B) Urmiya, İstanbul,
Kars, C) Lənkaran, Şamaxı, Quba D) Şamaxı, Şuşa,
Quba E) Ərzurum, Ankara, Bakı
16 Şahmat oyunu Azərbaycanda neçənci əsrdə sürətlə
inkişaf etməyə başlamışdı?
A) VI əsr B) XII əsr C) XV əsr D) IX əsr E) XI əsr
17 Azərbaycanda IX əsrin ən güclü şahmatcısı kim
olmuşdur?
A) Əbübəkir Sani B) Cəlaləddin Naxçıvani C)Əfrələddin
Xəaqni D) Nizami Gənəvi E) Məmməd Fizuli
18 N.Gəncəvi hansı poemasında şahmat motivlərinə əl
atmışdır?
A) Leyli və Məcnun B) İsgəndərnamə C) Xosrov və Şirin
D) Şah və dilənci E) Secilmiş əsərlər
19 Neçənci ildə Azərbaycanda idarə və müəssisələrin
nəzdində şahmat dərnəkləri açılmışdır?
A) 1930-40 B) 1920-21 C) 1820-22 D) 1920-24
E) 1910-12
20 Neçənci ildə Azərbaycanda şahmatçılarının ilk konfrası
çağırılmışdır?
A) 1920 B) 1924 C) 1921 D) 1922 E)1929
21 Hansı şahmat tarixinin inkişaf mərhələsidir?
A) Şərq sətrəngi, Çin şahmatı, Yaponiya şahmatı
B) Əbü Naim dövrü, Səid Əli dövr C) Xorosan, Xarəzm,
Əli Suli dönü D)Koreya,Birma E) Dəməşq,Xəlifə
22 1937-ci ildə Parisdə dərc olunmuş "şahmat oyunu
təcrübəsi" kitabını müəllifi kimdir?
A) Erkoll del,Rio B) Zilıpp Stammo C) Domeniko
D)Lorens E)Modena
23 3 gedişli məsələləri ilk dəfə kim yaratmışdır?
A) Adolf B)Dorvllin C) Tope D) Bolton E) Brede
24 Hansı şahmat məsələsi sehirbazı adlanır
A) Emil B) Zrank C) Layd D) Bayyer E)Cordono
25 Respublikamızda şahmat bəstəciliyi neçənci ildə
meydana çıxmışdır?
A) 1870 B) 1970 C) 1673 D)1572 E) 1472
26 Lev Tolstoy şahmat oyununu necə adlandırmışdır?
A) Ağladan gimnastika B) Ağladan oyun C) Fikir
mübadiləsi D) Zər oyunu E) İstolüstü oyun
27 Şahmat oyunundakı obrazlar və yollar harada
götürülmüşdür?
A) Oyundan B) Dərsdən C) Həyatdan D) Kinolardan
E) Müharibədən
28 K.Libnnet şahmat oyunun necə adlandırmışdır?
A) Zərli oyun B) Cəld oyun C) Fikirli oyun D)Qriflər
oyunu E) Qüvvətli oyun
29 Şahmat oyunun hansı keyfiyyəti tərbiyə edir?
A) Dözümlülüyü B) Sürəti C) Cəldliyi D) Qüvvəni
E) Qaçış
30 Şahmat oyunu insanda hansı qabiliyyətləri artırır?
A) Sayma və hesablama B) Yeriş və qaçış C) Tullanma
D) Fərdi yanaşma və döyüş E) Düşünmə və təhliletmə
31 Şahmat oyunu oyunçuda hansı mənəvi tərbiyəni
möhkəmləndirir?
A) İradə B) Suni C) Fiziki tərbiyə D) Əxlaqi E) Əmək
32 Şahmat böyük usta olmaq üçün hansı cəhətləri yerinə
yetirmək lazımdır?
A) Hücum səylərini B) Müdafiə səylərini və qalaqurma
C) Fiqur üstünlüyü əldə etmək D) Öz səylərini və
çatışmayan cəhətləri E) Mat etmək üçün səylər
33 Zirdovsi şahmat taxtası üzərində yaranmış dəqiq
oyunları neə adlandırmışdır?
A) Romanizm nümunəsi B)Şiur oyunu C) Qabiliyyət
oyunu
D) Zər oyunu E) Ardıcıl oyun
34 Çətrəng hindcə nə deməkdir?
A) Dörd növlü qoşun B) İki növlü qoşun C) Qüvvətli
oyun D) Ağıl oyunu E) Görüş
35 Çətrəng oyunun neçə nəfər oynu
A) 2 B) 4 C) 3 D) 6 E) 1
36 Çətrəng də vəzir necə gediş edirdi:
A) Dioqonal üzrə B) Düzünə C) İki-iki D) At kimi
E) Top kimi
37 Çətrəng də oyun necə oynalırdı?
A)Pot qələbə hesab edilirdi B) Hec-hecə hesab olun
C) Şahı vururdular D) Top at kimi gediş edirdi
E) Piyada üç-üç gedirdi
38 Fərq aləmində ilk böyük şahmat yarışı neçənci ildə
keçirildi?
A) 800 B) 750 C) 819 D) 820 E) 805
39 XII-ci əsrin görkəmli şahmatçısı kim olmuşdur?
A) Əbdülfəttah B) Zöhrab C) Əbdül cəfər
D) Əl-Rufi E) Əl-razi
40 IX əsrin məhşur şahmatçısı kimdir?
A) Əbülbəkir B) Əl ədli C) Zöhrab D) Əbdül Cəfər
E) Əl Məsud
41 Mixail Tal neçənci ildə usta adını almışdı?
A) 1630 B) 1800 C) 1991 D) 1220 E) 1929
42 Hansı şahmatçı qadındır?
A) Esmira Əliyeva B) Sona Baxşiyeva C) Lalə
Axundova D) Mayya Giburdanidze E) Ətayə Əliyeva
43 Hansı Azərbaycanlı qadın şahmatçısıdır?
A) Aynur Sofiyeva B) Fatma Əliyeva C) Anna
Bladniroma D) Roza Qardiquli E) Sona Əzimi
44 Ən güclü şahmatçılar hansılardır?
A) Suetin, Steyn, Kusnir B) Keller, Flor, Taymanov
C) Talış, Fayn, Keser D) Çiqorin, Alyaxin, Batvınik
E)Bolpert, Korçnoy, Xolmov
45 Şahmatın ikinci vətəni hansıdır?
A) Orta Asiya B) Amerika C) Afrika D) Fransa
E) Böyük britaniya
46 Hansı şahmatçı şairə qadındır?
A) Xurşudbanu Nətavən B) Əminə Yusifqızı C) Nona
Qardiosvili D)Məhsəti Gəncəvi E)Kəmalə Rəhimli
47 Əfrələddin Xaqani hansı əsərində şahmat oyunun gözəl
və ustalıqla təsir etmişdir?
A) Tonfətil-İroqeyn B) Kəbənin tərifi C) Taqi-Kəsra
D)Mədain xərabələri E)Qəzəllər
48 Hansı dünya cempionudur?
A) Botvinnik B) Salayev C) Həmidov D) Nikoloyev
E) Qalkin
49 Hansı dünya cempionudur?
A) Botvinnik B) Salayev C) Həmidov D) Nikoloyev
E) Qalkin
50 Şahmat saatları neçənci ildə yaranmışdır?
A) 1910 B) 1883 C) 1977 D) 1897 E) 1988
51 Xəlifə mütəvəkkilin sarayında keçirilən yarışlarda kim
qalib gəlmişdir a)Cabir Əl-kufi b)Zöhrab Kətan
c)Mütəvəkkil d)Əl-Ədli e)Əbül-cəfər
66 Şox rahibi Lavrenti şahmat və onun tarixinə aid əsərlərini
neçənci ildə yazmışdır a)1903 b)1411 c)1415 d)1408
e)1405
67 Şahmat Fransada İngiltərəyə neçənci əsrlərdə keçib və
yayılmağa başlayıb a)IX-X əsr b)X-XI əsr c)XI-XII əsr
d)XII-XII əsr e)VII-VIII əsr
68 göstərilən şərti işarənin məzmuni nədir a)vəziyyət ağlarda
yaxşıdır b) vəziyyət qaralar yaxşıdır c)Ağların vəziyyəti
tam yaxşıdır d) qaraların vəziyyəti tam yaxşıdır e)ağların
vəziyyət nisbətən yaxşıdır
69 Şahmat İtaliyadan Almaniyaya neçənci əsrlərdə keçib və
yayılmağa başlayıb a)V-VI əsr b)VI-VII əsr c)VII-VIII əsr
d)VIII-IX əsr e)X-XI əsr
70 Şahmat İtaliyadan Çexoslovakiyaya neçənci əsrlərdə keçib
və yayılmağa başlayıb a)IV-V əsr b)V-VI əsr c)X-XI əsr
d)VII-VIII əsr e)VIII-IX əsr
71 Şahmat İtaliyadan Skandinaviya ölkələrinə neçənci əsrlərdə
keçib və yayılmağa başlayıb a)VI-VII əsr b)VII-VIII əsr
c)VIII-IX əsr d)V-VI əsr e)X-XI əsr
72 Göstərilən şərti işarənin məzmuni nədir a)ağlarda həlledici
üstünlükdür b)qaralarda nisbi üstünlükdür c)ağlarda çox
üstünlükdür d)qaralar tam üstünlükdür e)ağların vəziyyəti
pisdir
73 Şahmat oyunu Avrropalıların qane etmir. Oyunda qaydaları
dəyişirlər.Vəzir, fil,piyado daha geniş səlahiyyətə malik
olur. Pat zamanı qələbə yox,heç-heçə qeydə alınır. Bu
dəyişiklikləri Avropada neçənci əsrlərdə həyata
keçirirlər.a)XIV-XV əsr b)XVI-XVII əsr c)XVII-XVIII əsr
d)XV-XVI əsr e)XVIII-XIX əsr
74 Göstərilən şərti işarənin məzmuni nədir a)Qaralarda
həlledici üstünlükdür b)ağlarda şərti üstünlükdür
c)qaralarda şərti üsrünlükdür d)ağlarda şərii üstünlükdür
e)qaralar tam üstünlükdür
75 Florensiyada Avropa qaydaları ilə ilk beynəlxalq şahmat
turniri neçənci ildə keçirilmişdir a)1869 b)1861 c)1879
d)1873 e)1876
76 Tomas Brayt Uilsopun kəşf etdiyi saatlarda ilk dəfə
beynəlxalq şahmat tarixində neçənci ildə istifadə
olunmuşdur.a)1891 b)1883 c)1887 d)1880 e)1895
77
Londonda keçirilmiş birinci beynəlxalq turnirin
qaydalarında dəyişikliklər edildi. Şahmat stollarının
yanında xüsusi nəzarətçilər qoyuldu.Bu dəyişiklik neçənci
ildə həyata keçirildi.a)1861 b)1859 c)1847 d)1855 e)1851
78 Göstərilən şərti işarənin məzmunu nədir a)vəziyyət
bərabərdir b)qaralar üstündür c)ağlar üstündür d)qaralar
tam üstündür e)ağlar tam üstündür
79 Şahmatda "Debüt" termini hansı mənada işlənir a)görüşün
son mərhələsi b)görüşün orta hissəsi c)görüşün çardığını
bildirir d)görüşün ilk mərhələsi e)görüşün təhlükəli
olmasını bildirir
80 Şahmatda "Mittelşpil" termini hansı mənada işlənir
a)oyunun əvvəli mənasında işlədilir b)orta hədd mənasında
işlədilir c)oyunun axırı mənasında işlədilir d)oyunun gərgin
olduğu mənasında işlədilir e)oyunun zəif getməsi
mənasında işlədilir
81 Şahmatda "Endşpil" termini hansı mənada işlənir a)Oyunda
çətinlik mənasında işlədilir b)oyunda zəiflik mənasında
işlədilir c)oyunda sonluq mənasında işlədilir d)oyunda
hücum mənasında işlədilir e)oyunda müdafiə mənasında
işlədilir
82 Göstərilən şərti işarənin məzmunu nədir"O" a)Təşəbbüsü
ələ almaq b)müxtəlif gedişlər c)yaxşı gediş d)əla gediş
e)ərazi üstünlüyü
83 Şahmatda "debüt"termini neçə növə bölünür a)3 b)5 c)7 d)9
e)4
84 Şahmatda "Debüt" terminin növləri hansılardır a)oyunun
ortasında b)açıq,yarımaçıq ,bağlı c)oyunun əvvəlində
d)oyunun axırında e)oyunun qurtarması
85 Budapeş sambiti (1,d4 Af62.04 es) Macar şahmatçısı
Abonya tərəfindən neçənci ildə işlədilmişdir a)1919 b)1914
c)1912 d)1917 e)1911
86 Staynton qambiti (1,d4 1 s2,e4)neçənci əsrdə bu debütü
ixtira edən məşhur İngilis Şahmatçısının şərəfinə
adlandırmışdır a)XIX əsrdə b)XVIII əsrdə c)XV əsrdə
d)XVII əsrdə e)XVI əsrdə
87 Steynits qambiti (1 e4 e52, Ac3Ac63,t4,d4)birinci dünya
çempionu neçənci ildə ilk dəfə tətbiq etmişdir a)1961
b)1877 c)1867 d)1873 e)1862
88 From qambiti (1 f4 e52,fe d63,edF;d6) Danimarkalı usta
From tərəfidən kəşf edilmişdir.Bu qambitin ilk təhlilini
neçənci ildə dərc etdirmişdir a)1862 b)1871 c)1866 d)1869
e)1864
89 Göstərilən şərti işarənin məzmunu nədir a)pat b)heç-heçə
c)mat d)səhv gediş e)düzgün gediş
90 tarxi mənbələrə əsasən şahmat Azərbaycanda neçənci əsrdə
məlum olmuşdur a)III əsrdə b)VII əsrdə c)IV əsrdə d)V
əsrdə e)VI əsrdə
91 XII əsr tarxçisi Rovəndinin verdiyi məlumata görə şahmat
Azərbaycanda neçənci əsrlərdə geniş yaylılmasını təsdiq
edir a)VI-VII əsrdə b)III-IV əsrdə c)IV-V əsrdə d)V-VII
əsrdə e)VIII-IX əsrdə
92 Mnonqol istilaları Azərbaycanda şahmatın yayılmasına və
inkişafına neçənci əsrdə mənfi təsir göstərmişdir a)X əsrdə
b)XI əsrdə c)XIII əsrdə d)XII əsrdə e)XIV əsrdə
93 Göstərilən şərti işarənin məzmunu nədir "!"a)pis gediş b)
ağların pis vəziyyətə düşməsi c)qaraların pis vəziyyətə
düşməsi d)səhv gediş e)yaxşı gediş
94 IX əsrdə yaşamış ərəb elmi Əl-Ədliyə görə sətrənc hansı
ölkələrdə inkişaf etdirilərək Hindistana aparılmışdır a)Orta
Asiya və İran b)Yaponiya və Almaniya c)Finlandiya və
Avstraliya d)ABŞ və Meksika e)Rusiya və Macarıstan
95 Neçənci əsrdən başlayaraq Azərbaycanda sürətlə inkişaf
etməyə başlayan şahmat ilk dəfə Təbriz,
Gıəncə,Ərdəbil,Naxçıvan və şamaxı şəhərlərində geniş
yayılmışdır.a)VI əsrdə b)IX əsrdə c)VIII əsrdə d)VI əsrdə
e)VII əsrdə
96 Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qələbəsindən sonra ilk
şahmat dərnəkləri neçənci ildən yaradılmağa başladı a)1925
b) 1928 c)1922 d)1920 e)1930
97 Bakıda neçənci ildə Ümumbakı turniri keçirildi a)1922
b)1924 c)1927 d)1930 e)1933
98 göstərilən şərti işarənin məzmunu nədir !! a)pis gediş
b)yaxçı gediş c)əla gediş d)xoşa gəlməyən gediş e)zərərli
gediş
99 neçənci ildən başlayaraq Azərbaycan Respublik
komsomolu Mərkəzxi Komitəsi və Azərbaycan Həmkarlar
İttifaqı Şurası Respubliksında şahmatı geniş yaymaq üçün
təşkilatlar qarşısında konkret vəzifələr qoydu a)1923
b)1926 c)1929 d)1932 e)1925
100 Azərbaycan şahmatçıları ümumittifaq yarışlarında ilk dəfə
neçənci ildə atart götürən SSRİ çempionatında çıxış
etmişdir.a)1925 b)1927 c)1929 d)1936 e)1932
101 Dairəvi sistem üzrə turnirlərdə necə iştirakçı olduqda 3 tur
keçirilir.a)3 b)5 c)4 d)6 e)7
102 Şahmat saatları neçənci ildə yaranmışdır a)1920 b)1883
c)1977 d)1897 e)1988
103 Debüt nəyə deyilir a)piyadaların hərəkətinə b)atın gedişidir
c)başlanğıc xanadır d)görüşün son mərhələsinə e)görüşün
ilk mərhələsinə
104 Şahmat oyunun neçə mərhələsi var a)4 b)5 c)3 d)2 e)1
105 müstəqil nədir a)matdır b)gərgin mübarizədir c)sonudur
d)oyunun ortasıdır e)əvvəlidir
106 Hnası İngilis başlanğıcıdır a)c4 b)a2 c)b4 d)G2 e)d2
107 endşpil nədir a)vəzir başlanğıcı b)oyunun son mərhələsi
c)şah qamliti d)oyunun ilk mərhələsi e)oyunun
kompozisiyası
108 .ah qambiti hansıdır a)a1-b1 b)e2-e4 c)e1-d1 d)c1-A1 e)A1-
A1
109 oyunda müdafiə nə deməkdir a)hücum hərəkatına
müqavimət göstərmək b)hücum etmək c)sərt gediş d)pat
e)mat
110 Şahmat oyunu hansı ölkədə yaranmışdır a)ABŞ b)Almaniya
c)Avstraliya d)Meksika e)Hindistan
111 oyunda temp nə məna daşıyır a)şah vermək b)pat etmək
c)mat etmək d)qala qurmaq e)eyni gedişi çox etməkdir
112 oyunda neçə fiqur var a)6 b) 7c)32 d)36 e)34
113 qaralarda neçə piyada var a)6 b)5 c)4 d)8 e)4
114 Ağlarda neçə vəzir var a)7 b)8 c)6 d)2 e)1
115 Alyoxin kimdir a)Alman şahmatçısı b)Dani rus şahmatçısı
c)ingilis şahmatçısı d)bəstəkar e)idmançı
116 Qurban nədir a)könüllü surətdə verilmiş maddi üstünlük b)
açıq silsilədir c)görüşün yaranma sistemidir d)patdır
e)oppozisiyadır
117 mat nədir a)müdafiə sistemidir b)səhv gedişdir
c)kompozisiyadır d)təhlükəli gedişdir e)müdafiəsi olmayan
elan edilmiş şah
118 Qambit nədir a)oyundur b)qurban verilmiş dübütdür
c)ingilis başlanğıcıdır d)matdır e)patdıər
119 Şahmat taxtasında neçə xana vardı a)60 b)64 c)32 d)31
e)36
120
Hansı uzun qalaqurmadı a)00 b)0+ c)0- d)0-0-0 e)0-0-0-0
121 Ağlarda neçə vəzir var a)7 b)8 c)6 d)2 e)1
122 oyunda neçə vəzir almaq olar a)6 b)7 c)8 d)1 e)5
123 Piyadalar hansı fiqura çevrilə bilrə a)ata b)filə c)şaha
d)topa e)vəzirə
124 E.Layker neçənci ildə şahmat üzrə dünya çempionu
olmuşdur.a)1894-1921 b)1900-1520 c)1790-1900 d)1280-
1920 e)1600-1750
125 Hansı IX əsrdə yaşamış şahmatçıdır a)əbubəkr b)əl-ədli
c)əl-kusi d)əl-məmun e)əl-ləim
126 Şahmata dair ilk kitab neçənci ildə nəşr olunmuşdur a)1300
b)1500 c)1600 d)1497 e)2000
127 Azərbaycanda şahmatın məlum olması neçənci əsrlərə
təsadüf edir.a)IV-V b)V-VI c)VII-IX d)VII-VIII e)X-XI
128 M.Makoqonov neçənci ildə şahmat üzrə SSRİ idman ustası
adını almışdır.a)1900 b)1950 c)1933 d)1927 e)1920
129 Azərbaycan şahmatçıları ilk dəfə neçənci ildə beynəlxalq
şahmat aləminə qədəm qoydular.a)1916 b)1913 c)1930
d)1939 e)1900
130 Ə.Qasımovun ",ahmat oyunu"kitabı neçəbci ildə nəşe
edimişdir a)1608 b)1607 c)1900 d)1960 e)1947
131 Debüt neçə növə bölünür a)3 b)4 c)2 d)1 e)6
132 hansı şahmat üzrə dünya şempionudur a)Kasparov
b)Ağayev c)Əlimərdanov d)Mixaylov e)Darvin
133 Dünyanın on ikinci çempionu imdir a)Mixaylov b)Ledrin
c)Karpov d)Con e)Əhmədov
134 Hansı Bakılı Dünya çempionudur a)Karpov b)Kasparov
c)Cəlilov d)Ponomoryov e)Malinin
135 Qrossmeyster nə deməkdir a)alim b)tenisçi c)böyük usta
d)riyaziyyatçı e)direktor
136 Budapeşt Qambiti neçənci ildə kim tərəfindən işlənmişdir
a)1917 A bonyi b)1970 Peti c)1915 Evans d)1920 Zrom
e)1919 Posiani
137 Hansı hind müdafiəcisidir a)1e4-7f2 b)1d4-Af6 c)1e2-d2
d)1e6-c8 e)1d4-d5
138 Neçənci ildə Londonda birinci beynəlxalq şahmat turniri
keçirildi a)1542 b)1900 c)1851 d)1754 e)1666
139 Hansı Dünya çempionudur a)Botvinnik b)Salayev
c)Həmidov d)Nikolayev e)Qalkin
140 Beynəlxalq şahmat Federasiyasi neçənci ildə harada
yaranmışdır.a)1920 moskva b)1924 amerika c)1925 italiya
d)1926 london e)1924 fransa
141 Keyfiyyət nədir a)strategiyadır b)rəqibin uduzmasıdır
c)iştirakçının turdan azad olunmasıdır d)yüngül fiqurun
əvvəzinə güclü fiqurun udulmasıdır e)qarlqurmadı
142 Şahmat taxtasının dörd xanası (a4,e4,e5,d5)necə adlanır
a)mərkəz b)orta xana c)kənar xana d)sığınacaq e)keçid
143 Ceytiət nədir a)yana təhlükə b)spesifik şahmat termini
c)yüngül fiqurun udulması d)ikiqat şah e)düşünmək üçün
vaxtın çatışmazlığı
144 Susvanq nədir a)uduş b)qalibiyyət c)əlverişsiz mövqe d)mat
e)pat
145 Hansı şahmat bəstəçiliyin hissələridir a)məsələ və etüd
b)obraz və bəstəçi c)incəsənət və idman d)texnika və
taktika e)kompozisiya və yaradıcılıq
146 matlar necə hissəyə bölünür a) 1 b)7 c)9 d)2 e)3
147 Hansı termin şahmat oyununa aiddir a)ortodoksol janr,qeyri-
ortodoksol janr b)qıçıqlandırma,matqalma c)refleks,şərti
refleks d)şahı görmə,qoruma, axtarma e)professonal uduş
148
şahmat kompozisiyaçılarının Umümdünya gümüş medalına
layıq görülmüşdür.a)1988 b)1997 c)1903 d)1961 e)1900
149 Şahmatın inkişaf tarixi neçə mərhələyə bölünür a)2 b)3 c)1
d)6 e)4
150 Hansı qeyri-ortodoksal janra aiddir a)düzünə gediş, adi
gediş b)pat etmək,heç-heçə,mat c)mat,kooperativ
mat,refleks mat d)müdafiə,hücum e)ciddi səy,hesablama
151 Şərqin böyük şairi Zirdövsi şahmatı necə adlandırmışdır.a)
adi döyüş b)döyüş cəbhəsi c)müharibə zonası d)praktika
e)ustalıq
152 Şahmat oyunun ilk adları necə olmuşdur.a)zərli
oyun,topsuz oyun b)istedad oyunu,riyazi məsələ c)
cələng,qalibiyyət d)dostluq oyunu,döyüş oyunu e)çətrəng
sətrəng
153 VI-VII əsrlərdə şahmat necə oynalırdı a)zərlə b)topla c)əllə
d)bayraqla e)səslə
154 Azərbaycanda ilk dəfə hansı şəhərlərdə geniş yayılmışdır
a)Təbriz,Ərdəbil,Gəncə,Şamaxı b)Urmiya,İstanbul,Qars
c)Lənkəran,Şamaxı d) Şamaxı,Şuşa,Quba e)
Ərzurum,Ankara,Bakı
155 Şahmat oyunu Azərbaycanda neçənci əsrdə sürətlə inkişaf
etməyə başlamışdı a)VI əsr b)xII əsr c)XV əsr d)IX əsr
e)XI əsr
156 Azərbaycanda IX əsrin ən güclü şahmatçısı kim
olmuşdur.a)Əbubəkr Sani b)Cəlaləddin Naxçıvani
c)Əfzələddin Xəqani d)Nizami Gəncəvi e)Məhəmməd
Ziyalı
157 N.Gəncəvi hansı poemasında şahmat motivlərinə əl
atmışdır.a)Leyli və Məcnun b)İsgəndərnamə c)Xosrov və
Şirin d)Şah və dilənçi e)Seçilmiş əsərlər
158 Neçənci ildə Azərbaycanda idarə və müəssisələrin nəzdində
şahmat dərnəkləri açılmışdır.a)1930-40 b)1920-21 c)1820-
22 d)1920-21 e)1910-12
159 Neçənci ildə Azərbaycan şahmatçılarının ilk konfransı
çağrılmışdır.a)1920 b)1924 c)1921 d)1922 e)1929
160 Hansı şahmat tarixinin inkişaf mərhələsidir.a)Şərq
sətrəngi,Çin Şahmatı,Yaponiya şahmatı b)Əbu Nazim
dövrü,Səid Əli dövrü c)xorosan,Əl Sudi dövrü
d)Korbiya,Birma e)Dəməşq,Xəlifə
161 1737-ci ildə Parisdə dərs olunmuş "Şahmat oyunu
təcrübəsi"kitabının müəllifi kimdir.a)Erkoll del-Rio
b)Zilipp Ştamma c)Domeniko d)Lorens e)Modena
162 3 gedişli məsələləri ilk dəfə kim yaratmışdır.a)Adolf b)D
orvillin c)Tope d)Bolton e)Brede
163 Respublikamızda şahmat bəstəçiliyi neçənci ildə meydana
çıxmışdır a)1870 b)1970 c)1673 d)1572 e)1472
164 Lev Tolstoy şahmat oyunun necə adlandırmışdır.a)ağlın
gimnastikası b)ağlın oyunu c)fikir mübadiləsi d)zər oyunu
e)stolüstü oyun
165 Şahmat oyunundakı abrazlar və yollar haradan
götürülmüşdür.a)oyundan b)dərsdən c)həyatdan
d)kinolardan e)müharibələrdən
166 Şahmat otyunu hansı keyfiyyətləri tərbiyə edir
a)dözümlüyü b)sürəti c)cəldliyi d)qüvvəni e)qaçışı
167 Şhahmat oyunu insanda hansı qabiliyyətiləri artırır a)sayma
və hesablama b)yeriş və qaçış c)tullama d)fərdi uanaşma və
döyüş e)düşünmə və təhliletmə
168 Şahmat oyunu oyunçuda hansı mənəvi tərbiyəni
möhkəmləndirir a)iradə b)şüur c)fiziki tərbiyə d)əxlaqi
e)əmək
169 Şahmat böyük usta olmaq üçün hansı cəhətləri yerinə
yetirmək lazımdır.a)hücum səylərini b)müdafiə səylərini və
qalaqurma c)fiqur üstünlüyü əldə etmək d)öz səflərini və
çatışmayan çəhətləri e)mat etmək üçün səylər
170 Zirdovski şahmat taxtası üzərində yaranmış dəqiq oyunları
necə adlandırmışdır.a)romantizm mümunəsi b)süur oyunu
c)qabiliyyətli oyun d)zər oyunu e)ardıçıl oyun
171 Çətrəng oyununu necə nəfər oynayırdı a)2 b)4 c)3 d)6 e)1
172 Çətrəngdə vəzir necə gediş edirdi a)dioqonal üzrə b)düzünə
c)iki-iki d)at kimi e)top kimi
173 Şətrəngdə oyun necə oynanılırdı a)pat qələbə hesab edilirdi
b)heç-heçə hesaba c)şahı vururdular d)top at kimi gediş
edirdi e)piyada üç-üç gedirdi
174 Şərq aləmində ilk böyük şahmat yarışı neçənci ildə
keçirilirdi a)800 b)750 c)819 d)820 e)805
175 IX əsrin məhşur şahmatçısı kimdir . a)Əbubəkr b)Əl Ədli
c)Zöhrab d)Əbül Cəfər e)Əl Məsud
176 Mixail Tal necənci ildə usta adını almışdır a)1630 b)1900
c)1891 d)1220 e)1929
177
Hansı şahmatçı qadındır a)Elmira Əliyeva b)Sona Baxşıyev
c)Lalə Axundova d)Mayya Çiburdanidze e)Ətayə Əliyeva
178 Hansı Azərbaycan qadın şahmatçısıdır a)Aynur Sofiyeva
b)Fatma Əliyeva c)Anna Bladmiroma d)Roza Qardiaqnili
e)Sona Əzimi
179 Şahmatın ikinci vətəni hansıdır a)orta Asiya b)Amerika
c)Afrika d)Fransa e)Böyük Britaniya
180 Hansı şahmatçı şairə qadındır a)Xurşidbanu Nətəvan
b)Əminə Yusif qızı c)Nona Qardiadvili d)Məhsəti Gəncəvi
e)Kəmalə Rəhimli
181 Əfzələddin Xəqani hansı əsərində Şahmat oyunun gözəl və
ustalıqla təsvir etmişdir.a)Töhfətül-İraqeyn b)Kəbənin
Tərifi c)Taqi-Kəsra d)Mədain Xərabələri e)Qəzəllər
182 Hansı şahmat notasiyasının hərifləridir a) a b c d e f g h b)a
d e m t b o c)x c f s l i d)ə m s i n o e) a i t i f o
183 Hansı şahmat oyununa aiddir a)linta ilə hərəkətlər b)Aut
c)keçiddə götürmə d)Of sait e)Blok qurma
184 Göstərilən şərti işarənin məzmuni nədir a)vəziyyət
qaralarda yaxşıdır b)qaralar üstündür c)qaralar uda bilər
d)qaralar heç-heçə edə bilər e)vəziyyət ağlarda yaxşıdır
185 Şox rahibi Lavrenti şahmat və onun tarixinə aid əsərlərini
neçənci ildə yazmışdır a)1903 b)1411 c)1415 d)1408
e)1405
186 Şahmat Fransada İngiltərəyə neçənci əsrlərdə keçib və
yayılmağa başlayıb a)IX-X əsr b)X-XI əsr c)XI-XII əsr
d)XII-XII əsr e)VII-VIII əsr
187 Hansı IX əsrdə yaşamış şahmatçıdır a)əbubəkr b)əl-ədli
c)əl-kusi d)əl-məmun e)əl-ləim
188 Şahmata dair ilk kitab neçənci ildə nəşr olunmuşdur a)1300
b)1500 c)1600 d)1497 e)2000
189 Azərbaycanda şahmatın məlum olması neçənci əsrlərə
təsadüf edir.a)IV-V b)V-VI c)VII-IX d)VII-VIII e)X-XI
190 Ə.Qasımovun ",ahmat oyunu"kitabı neçəbci ildə nəşe
edimişdir a)1608 b)1607 c)1900 d)1960 e)1947
191 Debüt neçə növə bölünür a)3 b)4 c)2 d)1 e)6
192 hansı şahmat üzrə dünya şempionudur a)Kasparov
b)Ağayev c)Əlimərdanov d)Mixaylov e)Darvin
193 Dünyanın on ikinci çempionu imdir a)Mixaylov b)Ledrin
c)Karpov d)Con e)Əhmədov
194 Hansı Bakılı Dünya çempionudur a)Karpov b)Kasparov
c)Cəlilov d)Ponomoryov e)Malinin
195 Qrossmeyster nə deməkdir a)alim b)tenisçi c)böyük usta
d)riyaziyyatçı e)direktor
196 Xəlifə mütəvəkkilin sarayında keçirilən yarışlarda kim
qalib gəlmişdir a)Cabir Əl-kufi b)Zöhrab Kətan
c)Mütəvəkkil d)Əl-Ədli e)Əbül-cəfər
197 Şahmat oyunu hansı ölkədə yaranmışdır a)ABŞ b)Almaniya
c)Avstraliya d)Meksika e)Hindistan
198 IX əsrdə yaşamış ərəb elmi Əl-Ədliyə görə sətrənc hansı
ölkələrdə inkişaf etdirilərək Hindistana aparılmışdır a)Orta
Asiya və İran b)Yaponiya və Almaniya c)Finlandiya və
Avstraliya d)ABŞ və Meksika e)Rusiya və Macarıstan
199 Hansı hind müdafiəcisidir a)1e4-7f2 b)1d4-Af6 c)1e2-d2
d)1e6-c8 e)1d4-d5
200 Neçənci ildə Londonda birinci beynəlxalq şahmat turniri
keçirildi a)1542 b)1900 c)1851 d)1754 e)1666
Dostları ilə paylaş: |