Video cekilish texnologiyasi cdr
Yüklə 0,99 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Səs effektləri
- §33. Akustik perspektiv və səsin iştirakı Akustik perspektiv
106 İnterküy studiyadankənar videoyazıya ayrıca önəm daşıyan həyati dürüstlük gətirir. Studiyadankənar şəraitdə yazılmış videosıraya interküyü olmayan fono qram artırsanız, həmin fonoqram dayaz, həm də ölgün təsir bağışlayacaq. Yə qin ki, siz də bazar günləri göstərilən və adətən ovçuluqdan, yaxud balıq ovun dan bəhs edən idman televerilişlərinə baxmısınız. Həmin verilişlərdə dik torun kadrarxasından oxuduğu mətn idman olayından səssiz səhnələri müşayiət edir. Belə təqdimat texnikası verilişə gerçəkdən uzaq, yarımçıq bir səciyyə gətirir və bu, heç cür diqqətdən yayınmır. Şüurlu, ya da qeyrişüurlu, seyrçilər nə yinsə çatmadığını hiss edirlər. Çatmayan nədir? Ovçu ilə yanaşı oturacağımız halda, mütləq eşidəcəyimiz səslər. Həyatda gözlə gördüklərimizdən qalan bəlli təəs sü ratların həmişə özünəuyğun akustik təəssüratları da olur və biz alış dı ğımız gö rüntünü izləyəndə, həmin təbii səsləri eşitmək istəyirik.
İnterküyün gətirdiyi dürüstlük və həyatiliklə təzad yaradan musiqi, tele viziya proqramının nisbətən süni – sonradan yapılan – qurulma ele ment lə rindəndir. Həyatda musiqi sədaları altında çoxmu iş görürsünüz? Ancaq nə qədər qəribə olsa da, musiqisiz teleproqram çox vaxt interküysüz televeriliş qədər dayaz, ölgün və qeyritəbii alınır! Musiqinin iştirakının təbii görün mə sinin əsas səbəbi odur ki, kino və televiziya bizi videosıranın musiqili mü şa yiətinə öyrəşdirib. Musiqidən istifadə teleseyrçilərin lap çoxdan alışdığı şərti lik dir. Tutalım ki, təqib və ya izləmə səhnəsini gərginliyi artıran musiqi mü şayiəti olmadan ağlımıza da gətirmirik! Musiqi, başlıca olaraq, xatırlatdığımız təqib səhnəsindəki kimi, ovqat yarat maq və ya müəyyən ovqatı vurğulamaq üçün istifadə edilir. Musiqi vasitəsilə hadisənin yer və zamanını bildirən vacib məlumatı da çatdırmaq mümkündür. Musiqinin izləmədiyi səhra görüntüsü adi səhradır. Ancaq uyğun musiqi fonu verməklə, həmin görüntünün Amerikanın Uzaq Qərbindəki səhraya, qədim Asiya köçərilərinin səhrasına, Aydakı səhralara və yaxud elmifantastik biçimli kosmik mənzərəyə çevirmək olar. İnterküy kimi, musiqinin də önəmi proqramın audiovizual strukturuna onun daha bir keyfiyyət artırmasıdır. Belə keyfiyyətlər çoxaldıqca, proqramlara da daha maraqla baxılır. Məsələn, musiqinin köməyilə uzadılmış və qeyriifadəli təsir bağışlayan səhnəyə enerji və ya coşqun ehtiras gətirmək mümkündür. Musiqi tematik baxımdan da teleproqramlarda teztez istifadə edilir. Proq ramları anonslaşdıran musiqili köklənti planları (“заставка” kimi tanıyırıq) diq qəti xüsusən cəlb edir və onların faydasını heç kim dana bilməz. Biz dövlət başçısının müsahibəsinə, bəlkə də, musiqi fonunda baxmaq istəməzdik, amma xəbərlər proqramında buraxılışın başlanğıcında səslənən musiqiyə ləzzətlə qu laq asırıq. Həmin müsahibə xəbər proqramının bir hissəsi deyilmi? Məsələ
107 burasındadır ki, musiqi burada çox vacib verilişin başlamasından xəbərdar edir. Köklənmə planının komponenti kimi seyrçilərin diqqətini cəlb edir və bununla da öz funksiyasını uğurla gerçəkləşdirir. Bənzər yolla proqram daxilində də, musiqi vurğularından faydalanmaq olar. Səssiz səhnəyə baxarkən, qəfildən səslənən musiqi, sanki lap indilərdə ye ni nə isə olacağını, yaxud izlədiyimiz səhnədə nə isə mühüm dəyişiklik baş verəcəyini bizə çatdırır. Üstəlik, musiqi, sadəcə ekranda baş verənləri vur ğu la ya bilər. Səs effektləri Studiyada çəkiliş zamanı səs effektləri çox vaxt nəzərdə tutulan çəkiliş ye rinin təbii küylərini yamsılamaqdan ötrü istifadə olunur. Əgər studiyada, guya bürkülü yay günü şəhərkənarı evin şüşəbəndində baş verən bir səhnə çəkilərsə, səs effektlərinin köməyi ilə fonoqram, tutalım, quşların cəhcəhini artırmaq mümkündür. Studiyadankənar çəkilişdə belə səs fonu çəkiliş yerində təbii iştirak etdiyindən, interküy kimi yazılacaq. Hadisənin kadr arxasında qalan inkişafı haqqında təsəvvür yaratmaq üçün həm studiya, həm də natura çəkilişlərində səs effektlərindən geniş istifadə edilir. Kamera qarşısında səhnələşdirilməsi mürəkkəb olan partlayışları, avtomobil qəzalarını, raket uçuşlarını və digər həmin miqyaslı olayları kadrarxası səs effektləri vasitəsilə canlandırmaq mümkündür. Səs effektlərinin səmərəli olması üçün seyrçi publikası onlara inanmalıdır. Səs effekti yamsıladığı hadisə və ya olayın həqiqi səsini səliqəsahmanda canlandıranda, nəticə inandırıcı olur. Deməli, səs effekti göz qabağında həmin hadisəni canlandırmalı, o hadisənin səs mənzərəsini və sürəklilik dərəcəsini əks etdirməlidir. Birbirinə çarpan avtomobillərin səsi yerə dəyib sınan şüşənin səsindən fərqlənir: minik maşınlarının mühərrik səsküyü yarış avto mo bil lərinin səsinə bənzəmir. Effektli səs səciyyəsi əsl səsin səciyyəsindən fərq lənirsə, bu effekt komik təəssürat bağışlayır. Məsələn, adadovşanı ekranda toyuq kimi qaqqıldasa, seyrçilər mütləq güləcəklər.
qay nağından mikrofonadək olan məsafəyə uyğunluq effektidir. Uzaqdan işaran qatar ekranda balaca görünür və həmin qatarın səsi asta eşidilir. Qatar ya xın laş dıqca onun ekrandakı görüntüsü böyüyür və səsi də buna uyğun şəkildə şid dət lənir. Bax perspektiv deyilən şey budur. Göz qabağında olan prinsipdir, ona əməl edilməsi də bəsit görünür. Ancaq təcrübədə heç də belə deyil, çox teztez həmin prinsip pozulur. Məsələn, çə ki liş də uzaq plandan iri plana keçirik, gəl ki, təktək hallarda perspektivi Yüklə 0,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|