V mövzu: Təlimin qanunauyğunları, hərəkətverici qüvvələri və prinsipləri. Plan

3.Birləşmiş qruplar modeli. Belə modellə işləyən məktəblərdə həm “müxtəlif qabiliyyətli”, həm də “eyni qabiliyyətli” şagird qrup­la­rı təhsil alır. Müx­təlif qabiliyyətli şagirdlərdən təşkil olunan qrup­la­rda ictimai elmlər, ana dili, bəzi dəqiq elmlər üzrə fənlər və fi­ziki mədəniyyət fənni öyrənilir. Eyni qabiliyyətli (və ya yaxın qabi­liy­yətli) şagirdlərdən təşkil olunan qruplarda isə yuxarıda göstərilən fən­lərdən başqa riyaziyyat, ingilis dili və fransız dili də öyrənilir. Müx­təlif qabiliyyətli (və ya “qarışıq”) qruplar təşkil edərkən bir çox hal­larda şagirdlərin intellektual qabiliyyətləri ilə bərabər, sosial və­ziy­yəti və cinsi də nəzərə alınır.

“Eyni qabiliyyətli” qrupları təşkil etmək üçün müəyyən fənlər üz­rə test yoxlamaları aparılır. Bu qruplarda fənlər müxtəlif səviyyəli proq­ramlar əsasında tədris olunur. Hər bir şagird hansı fənni hansı sə­viyyədə öyrənmək istədiyini özü se­çir, sonralar əldə etdiyi nailiy­yət­lər­dən asılı olaraq qrupunu dəyişdirə bilir. “Qarışıq” qruplarda fən­lərə ayrılan həftəlik saatlar bir neçə il dəyişmir, onun tər­ki­bi isə də­yişir, yəni şagirdlər daha yaxşı oxuduqca, daha yüksək səviyyəli “ey­ni qa­bi­liyyətli” qruplara keçə bilir. “Qarışıq” qruplarda şagird­lə­rə müəllimlərdən məs­ləhət alma­ğa və əlavə məşğələ keçməyə icazə ve­rilir.

Birləşmiş qruplar modelinin əsas xarakterik xüsusiyyətləri bun­lardır:

• 
  idraki təlimdə yaxşı nəticələr əldə olunur;
  
• 
  “eyni qabiliyyətlilər” üzrə qruplarda riyaziyyat və dillər uzun müddət öyrə­nilir;
  
• 
  ənənəvi təhsilin məzmunu dəyişməz qalır;
  
• 
  fənlərin öyrənilməsi “şaquli” aparılır və sonda imtahan ver­mə ilə nəti­cə­lə­nir.
  

Şagirdlərə qazandığı nailiyyətlərə görə daha yüksək səviyyəli qru­pa keçmək üçün ildə üç dəfə imkan verilir. Şagirdlərin ayrı-ayrı fən­lər üzrə səviyyəsinin müəy­yənləşdirilməsini və “qarışıq” qrup­lar­da onların idarə edilməsini məsləhətçi hə­yata keçirir. Şagird baş­qa səviyyəli qrupa keçmək istədikdə məsləhətçi fənn müəlliminə bu barədə xəbər verir.

Bu modeldən Avropanın bir çox ölkələrində istifadə edilir. Berlin şəhərinin FEQA adlanan məktəbində bu model tətbiq edilir. Mək­təbdə şagirdlər birinci ya­rım ildə “qarışıq” qruplarda oxuyur, yox­lamadan keçdikdən sonra “eyni qabiliy­yətli” müxtəlif qruplarda təhsilini davam etdirirlər.