Türkce farsca söZLÜk a b c حروف الفبای یک زبان.الفبا A

Beləha اینطوری(تأیید و تمجید)

Beləlikdə در این صورت . اگر چنین باشد

Beləliklə به این ترتیب . بنابراین . پس . بدین ترتیب

Beləsə اگر چنین باشد . در صورتیکه اینطور باشد

Beli sınmaq ناتوان شدن . بیچاره شدن

Belin tirəsi ستون فقرات

Belləmək بیل زدن . شخم زدن

Berə مکان شیردوشی دامها . نام روستایی در نزدیکی تبریز که به تحریف بیرق می نامند

Beş barmaq شانه(برای جابجا کردن علوفه و غیره) . پنجه بوکس . پنج انگشت . نام گیاهی است قابض که پغمبر چیچگی نیز می گویند

Beş bətər بدتر از بد

Beş bıyıq ازگیل

Beş bucaqlı پنج گوشه . پنج پهلو . پنج ضلعی

Beş daş بازی پنج سنگ

Beş pıralıq پست . به درد نخور

Beş taxta صندوق کوچک . به صورت «البشتخته» به همین معنا وارد زبان عربی شده است

Beş yerli پنج نفره

Beş عدد5

Beşgən پنج ضلعی . مخمّس

Beşik گهواره . مهد . ننو . زادگاه . منشأ

Beşiktaş هم گهواره

Beşiminci پنجمین

Beşinci پنجمی

Beşiz پنج قلو

Bey بیعانه

Beyin doldurmaq تحریک کردن

Beyin qırışıqları چین خوردگیهای مغز

Beyin qutusu کاسه ی سر

Beyin orağı پرده ای که میان دو قسمت مغز وجود دارد

Beyin مخ . مغز . عقل . شعور . ادراک . کله . دماغ

Beyincik مخچه . مغز کوچک

Beyinə düşmək به سر زدن

Beyini oymaq تکان خوردن مغز . از دست دادن عقل

Beyininə batmaq منطقی بودن . پذیرفتنی بودن . با عقل جور آمدن

Beyinini aparmaq سر کسی را بردن . زیاد حرف زدن

Beyinsəl مغزی

Beykin مانند

Beyləşmək بیعانه دادن یا گرفتن

Beyrək نام یکی از قهرمانان داستان دده قورقود

Beytin زمین بایر . بیکار

Bez qırağı آدم پست

Bez پارچه ی زبر . کرباس . پارچه ی سفید . پارچه ی کتانی یا پنبه ای . قماش

Bezar رنجیده . به صورت بیزار وارد زبان فارسی شده است

Bezdirmək بیزار کردن . به تنگ آوردن . به ستوه آوردن . جان به لب رساندن . مأیوس کردن . ذلیل کردن . عاجز کردن

Bezə فقیر . بیچاره

Bezgin متنفر . بیزار . مأیوس

Bezikmək بیزار شدن . متنفر شدن

Bezmək به ستوه آمدن . بیزار شدن . متنفر شدن . به تنگ آمدن . مأیوس شدن . عاجز ماندن

Bəbə کودک شیر خوار . به به . نی نی . عروسک

Bəbək کودک شیر خواره . بچه کوچولو . مردمک چشم .

Bəhməz دوشاب . شیره . شیره ی انگور یا توت

Bəkdaş همتا

Bəkinmək اصرار کردن

Bəkləmə نگهبانی . انتظار

Bəkləmək نگهبانی کردن . منتظر شدن . انتظار کشیدن . صبر کردن . معطل شدن

Bəklənti انتظار . توقع

Bəkməz دوشاب . شیره . شیره ی انگور یا توت . شراب . باده . پیاله ی شراب . باده گساری

Bəqavul در میان ترکان قدیم به کسی گفته می شد که از جایی به جای دیگر پیغام و نامه را با اجرت می رساند.به صورت بکاول به معنای خوانسالار وارد زبان فارسی شده است

Bələkləmək قُنداق کردن

Bələmək قنداق کردن . پیچیدن . آلودن . آغشتن . پوشاندن . خراب کردن . شاش کردن کودک . کثیف کردن

Bələşik آلوده . آغشته . مرکّب

Bələşmək آلوده شدن . آغشته شدن . پالوده شدن

Bəlgə حلقه ی نامزدی . برگه . سند . دستاویز . وثیقه . مرز . سرحد(اراضی مزروعی) قیمه ی نازک گوشت یا جگر سیاه .مچ پیچ(به عنوان سپر در دعوا) . نشان . علامت . پاره نان

Bəlgəsəl مستند

Bəlgin معین شده

Bəlim پوشال

Bəlimək آشکار کردن . معلوم کردن

Bəlirgin روشن . واضح

Bəlirmə توضیح

Bəlirsiz مبهم

Bəlirtən مضاف الیه

Bəlirtəv کاراکتر

Bəlirti نشانه . علامت . آشکار کننده .

Bəlirtilən مضاف(دستور زبان)

Bəllə لقمه . لقمه ی درشت . ساندویچ

Bəllək حافظه

Bəlləmə شناسایی . نشانه گذاری . تعیین

Bəllətmək آشکارگردانیدن . معلوم گردانیدن

Bəlli معلوم . واضح . ظاهر . بدیهی . آشکار

Bəlliləmək مشخص کردن

Bəm بم . صدای کلفت در موسیقی

Bən من(اول شخص مفرد) . خال . نشان

Bəndləmək کوک زدن . بند زدن . بند کردن . گیر دادن . چیزی را به قیمت گران فروختن یا ارزان خریدن

Bəniz چهره . صورت . ظاهر . رخ . رخسار

Bənizçi صورتگر . نقاش

Bənizçilik صورتگری . نقاشی

Bənzəmək شباهت داشتن . شبیه بودن . نظیر بودن . مانند بودن . همگون بودن

Bənzər شبیه . مانند

Bənzəriş شباهت . همگونی

Bənzərti شباهت

Bənzəşim آنالوژی . مقایسه

Bənzəti هومولوژی . تجانس . همانندی

Bənzətim تقلید

Bənzətmək تشبیه کردن . شبیه ساختن . نظیره ساختن . تقلید کردن

Bərdağ ظرف . سطل . همان بارداق است

Bərə گذرگاه . معبر . کمین

Bərəltmək گشاد کردن . چشم غره رفتن . خیره کردن

Bərğul آسیاب شده ی گندم . بلغور . به صورت البرغل وارد زبان عربی شده است

Bəri به این طرف . به سمت آینده . به این سو . اینجا . نزدیکتر . جلو . جلوتر . از آن وقت . از آن هنگام . به این سمت

Bərk سخت . سفت . محکم . کمربند . جامد . غلیظ . بلند . تند . تیز . سریع . سالم . قوی . خسیس . سمج . استوار . ثابت . مستحکم

Bərkimə سفتی . استحکام

Bərkin جامد . سخت . محکم

Bərkinmək محکم شدن . بسته شدن . قفل شدن . خود را پوشاندن

Bərkitmə تحکیم

Bərkitmək سفت کردن . تقویت کردن

Bərzaqlamaq خشمگین کردن

Bəsdirmək بس کردن . تمام کردن

Bəsləmə تربیت . پرورش

Bəsləmək تربیت کردن . پرورش دادن . بزرگ کردن . مراقبت کردن . پرستاری کردن . پرورانیدن .

Bəstə boy خوش اندام . میان بالا

Bəstə kar آهنگساز

Bəstələmə آهنگسازی

Bəstələmək آهنگ ساختن

Bəsti کوزه

Bətər خیلی . عجیب . مهم . فوق العاده . بد . بدتر . وخیمتر . شدیدتر . خیلی تند . مقعد . کفل

Bətim تثویر . نقش . رسم

Bətimləmə تصویرگری . صورتگری

Bətimləmək تصویر کردن

Bətimsəl ترسیمی . رسمی

Bəy بزرگ . داماد . رئیس طایفه . امیر . لقب . اعیان . بیگ . در فارسی beyg تلفظ می شود .

Bəy بیگ . رئیس قبیله . امیر . داماد

Bəydili بیگ+دیلی . شکست ناپذیر . کسی که سخن به استواری می گوید

Bəyə مگر . شاید

Bəyəm ادا . مگر . شاید

Bəyənmə پسند

Bəyənmək پسندیدن . برگزیدن . پذیرفتن

Bəyənmiş پسندیده

Bəyrək نجیب زاده

Bəzək düzək آرایش و پیرایش . زر و زیور . آرایش افراطی

Bəzək تزئین . آرایش . به همین صورت وارد زبان فارسی شده است

Bəzətdirmək کسی را به آرایش گماردن . به وسیله ی کسی آرایش دادن

Bəzətgən بسیار آرایش کننده

Bəzətmək آراستن . آرایش دادن . تزئین کردن

Bibar فلفل (گویش ارومیه)

Bibarlamaq فلفل زدن

Bibər فلفل

Bibi qızı دختر عمه

Bibi oğlu پسر عمه

Bibi عمه . خاتون . کدبانو . مادربزرگ .

Bicar مزرعه ی برنج . برنج

Biçaq چاقو . کارد . تیغه ی برش در دستگاههای مختلف برش

Biçaqçı چاقوساز . چاقوفروش

Biçaqlamaq چاقوزدن . با چاقو بریدن

Biçək سوزن

Biçər bağlar علف جمع کن

Biçər döyər کمباین

Biçiləndirmək شکل دادن

Biçim bilim مورفولوژی . شکل دهنده

Biçim دوخت . بافت . شکل و ریخت و قیافه . قد و قامت . اندازه . حالت . درو . فرمت

Biçimçi فورمالیست . شکل دهنده

Biçimdaş همشکل

Biçimsəl شکلی . فورمال

Biçin درو . فصل درو . میمون

Biçinti فورمالیته

Biçiş برش

Biçki درو

Biçmə درو . کشتار . برش . سبک . اسلوب

Biçmək درو کردن . بریدن . برش دادن پارچه و غیره . تراشیدن . چیدن . حاصل برداشتن . قتل عام کردن

Biçmən برشکار

Bığ . بروت . مهیا . ساخته . آراسته . قصد . آهنگ . سبیل

Bıxdırmaq بیزار گردانیدن

Bıxmaq بیزار شدن

Bildir پارسال

Bildirçin کرک . پرنده ای با منقار کوچک ضخیم و خمیده و بالهای کوتاه و صدای بلند . به صورت بلدرچین وارد فارسی شده است.

Bildirgə بیانیه . اعلامیه

Bildiri آگهی . ابلاغیه . منشور

Bildirik بیانیه . اعلامیه

Bildirilmək اعلام شدن . آگهی شدن . ابلاغ شدن . تفهیم شدن

Bildirim خبرنامه . امتحان

Bildiriş اعلان . آگهی . اعلام . اطلاع

Bildirişim ارتباطات . مخابرات

Bildirmək متوجه کردن . فهماندن . ابلاغ کردن . آگاهانیدن . اطلاع دادن . تفهیم کردن . آشکار کردن . نشان دادن . معلوم کردن . خاطر نشان ساختن .

Bilək damarı نبض

Bilək اریش . مچ دست . دانشکده

Bilən دانا . داننده

Biləntə داننده . فهیم

Bilər bilməz بفهمی . نفهمی

Bilərək آگاهانه

Bilərmən دانا . آگاه

Biləşkə برآیند

Biləşmək ترکیب یافتن

Bilgə اشارت . اثر . نشانه . دانا

Bilgələmə تعریف . تحسین

Bilgələmək تعریف کردن

Bilgəlik قابل استناد . سند

Bilgəmiş دانا . داننده

Bilgəsəl مستند

Bilgi sayar کامپوتر . ماشین حساب

Bilgi دانش

Bilgic باخبر . آگاه

Bilgilik اعلامیه

Bilgin آشکار . روشن . واضح . دانا

Bilmə فهم . دانش

Bilməcə معمّا . چیستان

Bilmək دانستن . فهمیدن . متوجه شدن . آگاه شدن . خبردار شدن . توانستن . توانایی داشتن . قادر بودن . بلد بودن . آشنا بودن . شناختن . شمردن . به حساب آوردن . یاد گرفتن . اطلاع کسب کردن . درک کردن . رعایت کردن . یاد آوردن . خاطر آوردن . گمان کردن . باور کردن . استنباط کردن

Bilməməzlik ناآگاهی . نادانی

Bilmən کارشناس . خبره

Bilməz نادان

Bir ağız یکبار

Bir alada بعضا . گاهی

Bir an یک آن

Bir arada باهم یکجا

Bir aralıq یک لحظه . یک آن

Bir az یک کم

Bir azca یک کمی . اندکی

Bir azcıq یک کمی

Bir azdan کمی بعد . بزودی

Bir bağır منظم . باهم . هماهنگ

Bir baş یکسره . راست . مستقیم

Bir başa یکسره . راست . مستقیم

Bir belə این همه . این قدر

Bir daha بار دیگر . یکباردیگر . هیچگاه . هرگز

Bir dibli ازاصل . ازریشه . دائمی . همیشگی . قطعی

Bir dilimə یک نفس

Bir dınqılı یک کمی

Bir dınqış یک ذرّه

Bir dönə یکبار

Bir elə آنقدر . آنهمه

Bir eləmək یکی کردن

Bir ətək یک دامن . مقدار زیاد

Bir gözlü تک چشم . دارای یک کشو . دارای یک چشمه . دارای یک خانه . تک سوراخی

Bir havırdan بعد از کمی

Bir xırda یک کم

Bir qollu دارای یک دست . دارای یک دسته و دستگیره . دارای یک شعبه

Bir olmaq یکی شدن . متحد شدن . هم عهد شدن . همرأی شدن

Bir sayaq یکدست . هماهنگ . یک طوری . به شیوه یکسان

Bir səfər یکبار

Bir sıra دسته ای . یک رشته . یک سلسله . بعضی

Bir sözlə به یک کلام

Bir sürü یک سری . یک گله . خیلی زیاد . یک عالمه

Bir Tanrılı موحد . یک خدایی

Bir təhər یک جور . به نحوی

Bir üzlü یک رویه

Bir yol یکبار . یکباره

Bir zad چیزی . یک چیزی

Bir یک . عدد یک . واحد . یگانه . تک . فرد . تنها . فقط . عینا . همان . همسان . برابر . عام . عمومی . کلی . مشترک . باهم . یای نکره(مردی،زنی) . باری . یکباره . دفعه . علامت تأکید در ابتدای صفت . دارای معنای تأکید قبل از فعل . تکرار عمل را نیز همراه کلمات زمان می رساند

Bira آبجو

Biraxmaq رها کردن

Birbirə یک به یک

Bircə elə این همه . این قدر

Bircə یک . یکی . تنها . تک . واد . یگانه . یکی یکدانه . فقط

Bircəlik یکبار مصرف

Birdəki ثانیا . بعلاوه . دیگر اینکه

Birdən birə به طور ناگهانی و غفلتا

Birdən به یکبار . ناگهان . یکهو

Birey فرد . تنها . یگانه

Bireysəl فردی

Birə beş پنج برابر

Birəl یک دور . یک دست . یکبار . یکدور

Birər birər تک تک . دانه دانه

Birər عدد . واحد . یکّه . یکدانه . بی نظیر . بی مثال

Birəşik ترکیبی

Birəşim سنتز . ترکیب

Birgə yaşayış همزیستی

Birgə متحد . مشترک . متفق . باهم

Biri یکی

Biricik یگانه . یکتا

Biricillik یگانگی . وحدت

Birigün پس فردا

Birikdirmək انباشتن . متراکم کردن . توده کردن . اندوختن . تمرکز دادن . متمرکز کردن . یکجا جمع کردن

Birikim ذخیره

Birikinti ذخیره

Birikişmək با هم متحد شدن

Birikmə انباشتگی . تراکم

Birikmək انباشته شدن . متراکم شدن . توده شدن . گردآمدن . متحد شدن . ذخیره شدن

Birim واحد

Biriminci اولین . نخستین

Birincəl اساس . بنیاد

Birinci اولی . اولین . اول . یکم

Birində در یکی

Birindən ازیکی

Birinə به یکی

Birisi gün پس فردا

Birisi یکی

Bırışqa کالسکه ی اسبی دو یا چهار چرخه

Birlə باهم

Birləşdirmək متحد کردن . یکی کردن . گردآوردن . ایجاد رابطه کردن . به هم وصل کردن . همطراز کردن

Birləşim اتحاد

Birləşmə اتحاد . اشتراک

Birləşmək اتحادبستن . متحدشدن . متفق شدن . یکپارچه شدن . یکی شدن . به هم رسیدن . پیوستن . به هم متصل شدن . همطراز شدن . ایجاد رابطه کردن . ازدواج کردن . یگانستن

Birləşmiş متحد . یکپارچه

Birlik اتحاد . وحدت . وحدانیت . یگانگی

Biryana به یک سو

Bişir düşür پخت و پز

Bişirilmək پخته شدن

Bişirim پخت و پز . مقدار غذایی که در یک وعده پخته شود

Bişkin پخته . رسیده . مجرّب . ماهر . کارآزموده

Bişmə پخت . نانهای کوچکی که در روغن بپزند

Bişmək پختن . طبخ شدن . رسیدن . پخته شدن(میوه) . عرق سوز شدن(زیربغل) . سوخته شدن(ران) . مهارت یافتن . تجربه اندوختن . پخته شدن

Bişmiş پخته . طبخ شده . رسیده . پخته شده . سفت شده (آجر و سفال) . سرد و گرم روزگار چشیده . با تجربه . آدم پخته . غذای پخته

Bita یورت . محل اطراق کوچ نشینان

Bitik قبض . قباله . نامه . مرسوله . کاغذ . نوشته . به انتها رسیده . تحریرات

Bitiki وظیفه ی دولتی در دوره ی ایلخانان مغول . دبیر . کاتب . منشی . مأمور عالیه و غیره از اویغورها به مغولها رسیده است . در منابع فارسی بیتکچی نیز می نویسند

Bitiklik مناسب برای نوشتن

Bitilmək نوشته شدن

Bitim علف . گیاه . پایان . انتها . ترکیب

Bitimsəl پایانی . فینال

Bitirim پایان . سر انجام

Bitirimlik رساله . تز پایان نامه .

Bitiriş انجام . پایان

Bitirmək پرورش دادن . رشد دادن . نمو دادن . سبز کردن . رویاندن . کامل کردن . به انجام رساندن . به آخر رساندن . تمام کردن . فارغ الاتحصیل شدن . به پایان رساندن

Bitiş اتمام

Bitişdirmək به هم پیوستن . به هم متصل کردن . به هم چسباندن . به هم جوش دادن . به هم رساندن . تمام کردن . به انتها رساندن

Bitişkən به هم پیوسته . به هم پیوند خورده . متصل . جوش خورده . پیوسته بهم . مجاور هم . همسایه . جای اتصال . زبان التصاقی

Bitişmək به هم وصل شدن . به هم چسبیدن . به هم پیوند خوردن . متصل شدن . جوش خوردن . التیام یافتن زخم . دسته جمعی نوشتن . اقرار کردن

Bitki qıran علف کش

Bitki yağı روغن نباتی

Bitkin کامل . بالغ . پخته . رسیده . سنجیده . قطعی . خسته . کوفته . فرسوده

Bitkisəl گیاهی . نباتی

Bitmə رویش . اتمام . پایان

Bitmək روئیدن . سبز شدن . رشد کردن . خاتمه یافتن . به نتیجه رسیدن. بی طاقت شدن . از پا در آمدن . فرسوده شدن . قانع شدن

Bitməz tükənməz ابدی . بی پایان . بی انتها . خیلی فراوان

Bitməz پایان ناپذیر . بی پایان . تمام نشدنی . بی نهایت . غیر قابل اجرا

Biz درفش کفشدوزی . سیخونک . سیخ . راست . سیخ آهنی نوک تیز با دسته ی چوبی که در کفش دوزی برای سوراخ کردن چرم و گذراندن سوزن به کار می رود. . ما

Bizim مال ما

Bizləmə تحریک

Bizlənmək سیخونک خوردن . تحریک شدن . برانگیخته شدن

Boğanaq توفان . گرباد

Boğar خفه کننده

Boğaz ürü گواتر . ورم گلو

Boğaz گردن . تنگه ی دریایی . تنگه . آبنای به صورت البوغاز وارد زبان عربی و به صورت بوغاز وارد زبان فارسی شده است. حامله . آبستن . خانه ی چوبی . سوراخ داخل چرخهای چوبی آسیاب

Boğazlamaq سر بریدن . پوست کندن پرنده برای کباب کردن . گلو را گرفتن

Boğça پارچه ای مربع و یا مستطیل شکل برای بستن لباس و جامه ، دستاری که چیزی در آن گذاشته و گره زنند . دستمال چهارگوش .بسته . به صورت بقچه و بغطاق وارد زبان فارسی و به صورت البقچه وارد زبان عربی شده است

Boğlamaq بقچه پیچ کردن . بسته بندی کردن

Boğma بند آب . نوعی گردنبند زنانه . برآمدگی در عضو بدن .

Boğmaca بیماری دیفتری . حرکت دست به علامت نفرین

Boğmaq دگمه ی پیراهن . مفصل . بستن راه . خفه کردن

Boğman خفه کننده

Boğsamaq بغض در گلو گیر کردن

Boğsuq زنجیر . غل

Boğtaq سرپوشی مخروطی شکل مخصوص زنان متأهل بود که با سنگهای قیمتی و پر طاووس زینت داده می شد.به صورت بغتاق و بغطاق وارد زبان فارسی شده است

Boğulmaq خفه شدن . از میان رفتن

Boğum گره . مفصل . بند

Boğus بغض . اندوه

Bol فراوان . لبریز . پر

Bollaşmaq فراوانتر شدن

Bollatmaq فراوان گردانیدن

Bolluq فراوانی . سرشاری

Bolun solun فراوان(گویش خوی و سلماس)

Bom boş خالی خالی . بکلی خالی

Bom boz خاکستری پر رنگ

Bombalamaq بمباران کردن . بمب افکندن

Boran باد سرد همراه با طوفان شدید . کولاک . به صورت بوران وارد زبانهای فارسی و روسی شده است

Borc bilmək وظیفه دانستن . فرض دانستن

Borc olmaq وظیفه بودن

Borc قرض . وام . وظیفه . تعهد . دین . امانت . ودیعه