Türk biRLİĞİ yolunda avşar türkmenleri sempozyumu biLDİRİler kitabi 21 Temmuz 2017 Kayseri

166
Şeref Kocakaya
52 
 Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ,İlât ve Tavâyif-i Türkmen, Atlas, Meşhed, 1366, s. 101;Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi 
Ḫorasan, s. 75.
53 
  Geraylıların  bir  kısmı  Esferâyin  İlçesi  Safî-abad  bölgesinde,  Erġiyan’ın  Kuh  Cihan  dağının  eteğindeki  Cihan  Erġiyan  köyünde 
yerleştikleri için Erġiyanlı adıyla da ünlenmişlerdir. Onlardan bir kısmı da bölgenin merkezi olan Şehrek Safî-abad’da yerleşmişlerdir. Erlat 
Cüġetay (Zâve Vilâyeti ve Türbet-i Hayderiyye’nin Mehûlât’ında), Beġayeri (Esferâyin bölgesinin Bâm ve Safî-abad’ında), Ⱪaraḫanlı 
(Esferâyin’in Safî-abad bölgesi Elest ve Elesk köylerinde) ve Ⱪılıçı (Gürgan ile Findirisk arasında bulunan Kalpuş’tan Cüvéyn, Cüġetay 
ve Safî-abad’a göçmüşlerdir.) oymaⱪları da Geraylılar’dandır. bkz. Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, 30, 
35, 74, 93.     
54 
 Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, s. 97.
55 
age, s. 30, 35.
56 
 Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, s. 74-75, 78.
57 
age, s. 27.
58 
 Ⱪacarlardan olan Ehmedliler (Ⱪacar Ehmedliler) ise Deregez ve Lütf-abad’a bağlı Hisar’da yaşamaktalar. bkz. Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, 
İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, 28.
59 
 Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, s. 71.
60 
age, s. 28. 
61 
 Ⱪızılbaşlar’dan olan Ustaclı boyu Deregez merkezindeki Muhammed-abad kenti, No-ḫandan ve Ceşn-abad’da yerleşmekteler. Ⱪızılbaş 
Ustaclılar’dan olan Él-oġlu oymaġı Lütf-abad’ın Hisar’ında yaşamaktalar. Ustaclular’dan olan Kengerli oymağı Meşhed’de yerleşmektedir. 
Ustaclılar’a mensub Çavuşlu (Çapışlı) oymağı, Deregez, Ebîverd, Destgerd ve Derun’un değişik bölgeleri, bir kısmı da İmruz köy ve kenti 
ile  Çavuşlu’yu  kurarak  orada  yerleşmişlerdir. Ayrıca  Çavuşlular  bugün  Meşhed,  Muhammed-abad  (Deregez’in  Merkezi),  Çavuşlu’da 
da yaşamaktalar. Çavuşlular’dan olan Baba Ḫanlılar ise bugün Çavuşlu Kenti’nde yaşamaktalar. Ustaclı oymaⱪlarından Şerefliler Ḫaf, 
Bâherez, Mahmud Ḫan ve Ⱪaşmer’de yerleşmişlerdir. Ⱪızılbaş Zülⱪederler’den (Dulkadır) olan Ⱪurġulu oymağı da Seraḫs Cedid’de 
yaşamaktalar. bkz. Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, 30-31, 34-35, 60-63, 70, 94.   
62 
 Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, s. 30-31, 34.
63 
age, s. 60-63.
64 
age, s. 70.
65 
age, s. 108.
66 
age, s. 63.
67 
age, s. 32.
68 
 Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, s. 38.
69 
 Özbek boyundan olan Çulayı boyu, Déhistan köyleri ve Zevandereh’te (veya Çulayı Ḫâne, Meşhed-Kelat yolu üzerinde) yaşamaktalar. 
Çulayî Ḫâne bölgesinin köylerinde ise Özbek boyu, Canî Ⱪurbanîler ile birlikte yaşamaktadır. bkz. Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-
yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, 63.
70 
 Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, s. 32.
71 
age, s. 63.
72 
age, s. 52.
73 
 İrec, Afşar Sîstânî, İlhâ, Çadur-nişînân ve Tavâ’if-i ‘Aşâ‘irî-i İran, c. 2, s. 1017.
74 
 Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, s. 38-39, 44-45, 53-54, 59-60, 65-66.
75 
 Arap ve Fars dillerinden alıntılanan sözcük başı ötümlü arka damak /ġ-/ fonemi Türkçe’de /ⱪ-/ (ötümlü art damak karşılığı olan /ⱪ/ 
ünsüzü) biçiminde söylenmektedir. Sözcük başı bu sesin yabancı dillerdeki kökenini de göstermek için makalemizde /Ĝ-/ harfini kullandık. 
76 
 Muhammed Rızâ, Ḫüsrevî, Coġrâfiyâ-yi Târîḫî-yi Zâve, Âstân-ı Ⱪuds, Meşhed, 1366, s. 309;İrec, Afşar Sîstânî, İlhâ, Çadur-nişînân 
ve Tavâ’if-i ‘Aşâ‘irî-i İran, c. 2, s. 1017; Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, s. 91, 93.
77 
 İrec, Afşar Sîstânî, İlhâ, Çadur-nişînân ve Tavâ’if-i ‘Aşâ‘irî-i İran, c. 2, s. 1017; Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi 
Ḫorasan, s. 91, 93.
78 
 Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, s. 66-67, 70.
79 
 Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tavâ’if-i Deregez, 41; Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, s. 71.
80 
 Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, s. 95-96.
81 
age, s. 30-31, 34.
82 
age, s. 276-277.
83 
 Séyyid, ‘Alî, Mîr-niyâ, İlhâ ve Tâyiféhâ-yi ‘Aşâyirî-yi Ḫorasan, s. 159.
84 
age, s. 102.
85 
 Rafael, Blaga, İran Halkları El Kitabı, s. 277.
86 
age, s. 277.
87 
 Rızâ,Mustavfî El-Memâlikî, Coġrâfiyâ-yi Kûç-nişînî “Umûmî ve İrân” bâ Te’kîd bé İl-i Ⱪaşⱪayî, Baskı 1, Merkez-i İntişârât-i ‘İlmî-yi 
Dâniş-gâh-i Âzâd-i İslâmî, 1377, s. 264, 278. 
88 
 ‘Alî-rızâ, Sarrâfî, “İran Türklerinin Dili ve Folkloru”, s. 66; Amânullâhî Bahâr-vend, Ⱪavm-i Lor, Pejûhéşî Derbâre-i Péyvestégî-yi 
Ⱪavmî ve Perâkendégî-yi Coġrâfiyâ’î-yi Lorhâ der İrân, Baskı: 2, Mü’essisé-yi İntişârât-i Âgâh, 1374, s. 44. 
89 
 Sekender, Amânullâhî Bahâr-vend, Ⱪavm-i Lor, s. 44.    
90 
 Mahmud, Penâhiyân Tebrîzî, Ferheng-i Coġrafiyâ’î-i Millî-yi Türkân-i İrân-zemîn, c. 4’ten özetlenmiştir. 
91 
 Sekender, Amânullâhî Bahâr-vend, Ⱪavm-i Lor, Pejûhéşî Derbâre-i Péyvestégî-yi Ⱪavmî ve Perâkendégî-yi Coġrâfiyâ’î-yi Lorhâ der 
İrân, Baskı: 2, Mü’essisé-yi İntişârât-i Âgâh, 1374, s. 44.   

---