Türk biRLİĞİ yolunda avşar türkmenleri sempozyumu biLDİRİler kitabi 21 Temmuz 2017 Kayseri

46
Şeref Kocakaya
adı ile anılmaktadır. Tire’nin başında yer alan kişiye bazı göçebelerde bey bazılarında ise 
kethüda denmektedir. Türkmenler’de ise tire’nin başında yer alan kişiye aⱪsakal anlamına 
gelen“yâşulı (çoğulu: yâşıllar)” denmektedir.
4. Göbek, Bonḳu veya Éyşum:Göbek, bonḳu veya éyşum 3-4 kuşak önce yaşayan bir 
kişinin nesline bağlı belirli bir topluluktur. Göbek, bonḳu ve éyşumlar çoğunlukla topluluğun 
üyeleri, kardeşler, birinci dereceden ve üçüncü dereceden amcaoğullarıdırlar. Diğer bir ifade 
ile en azı dördüncü kuşağı kapsayan geniş bir ailedir. Göbek, bonḳu veya éyşum’un başında 
yer alan kişiye genellikle aġsaḳḳal veya éyşum-başı denmektedir.     
5. Yurt: Göçebelerin yerleştiği yere yurt denmektedir.
                          6.  Béyle:  Bazı  Ⱪaşⱪayı  tayfalarında  (Farsimedan,  Emele  ve  Şeş  Bölüklü) 
bonḳular“béyle”  diye  birkaç  dala  dahi  ayrılmaktaydılar.  Bu  açıdan  beyle,él’in  en  küçük 
sosyal ve gözle görünen birimlerinden biridir. Béyle’nin başında yer alan kişi de genellikle 
aġsaḳḳal adını taşımaktadır. 
7.  Oba:Oba  aynı  mekânda  birkaç  çadır/ⱪaraçadır  veya  alaçıⱪ’dan  oluşmaktadır. 
Oba,él sisteminde aile üstü en küçük iktisadi, sosyal ve siyasi birimdir.
8.  Aile  (Çadır/Ⱪaraçadır/Év/Alaçıⱪ):  Göçebelerin  geleneksel  sosyal  yapısında 
en küçük birim aile’dir. Göçebe topluluk dokusunda durağan ve değişmez olanların biri él 
diğeri ise aile’dir. Aile’nin başında ise baba veya dede yer almaktadır. Aile sözcüğü yerine 
Türk göçebelerinde év, çadır, ⱪaraçadır ve alaçıⱪ sözcükleri Türkmenlerde ise sadece alaçıⱪ 
sözcüğü  kullanmaktadır.  Örneğin;  Mehemmed  Aġa’nın  évi,  Bahadır’ın  çadırı,  İrza’nın 
ⱪaraçadırı ve Ildır’ın alaçığı (bkz. Çizelge-7).
18
TÜRK ÉLLERİ
TÜRKMEN ÉLLERİ
Ⱪaşⱪayı Şahséven Buçaⱪçı
Göklen
Yomut
Teke
Çizelge-6: İran’da Türk ve Türkmen Élleri
TÜRK ÉLLERİ
TÜRKMEN ÉLLERİ
(Harita-16)
ⱩAŞⱩAYI
ŞAHSÉVEN BUÇAⱩÇI
Él
Él
Él
Él
Tayfa
Tayfa/Oymaⱪ Tayfa
Tayfa
Tire
Tire
Tire
Tire
Bonḳu
Göbek
Éyşum
-
Yurt
Yurt
Yurt
Yurt
Béyle  (Farsi-medan,  Şiş 
Bölüklü ve ‘Emele/‘Amele)
-
-
-
Oba
Oba
Oba
Oba
Év, Çadır, Ⱪaraçadır (Aile) Alaçıⱪ (Aile)
Év, Çadır, Ⱪaraçadır 
(Aile)
Alaçıⱪ (Aile)
Çizelge-7: İran’da Türk ve Türkmen Göçebelerinde Etno-sosyal Yapıt
18
  Babek Cavanşir, Kaşkay Türklerinin Tarihi, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi, Sosyal 
Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Ortaçağ Tarihi Programı, İstanbul, 2001, s. 187-236.

---

47
Türk Birliği Yolunda Avşar Türkmenleri Sempozyumu 
TÜRK ⱩAŞⱩAYI ÉLİ’NİN TAYFALARI
Keşküllü
Dereşorlu
Farsimedan
Şiş Bölüklü
‘Emele 
/ 
‘Amele
Çizelge-8: Türk Ⱪaşⱪayı Éli’nin Tayfaları
TÜRK ŞAHSÉVEN ÉLİ’NİN TAYFALARI
1. Yurtçu
15. Bey-baġlı
29. Géyikli
43. Cilovdarlı
57. Yékeli
2. Polatlı
16. İnanlı
30. Muġanlı
44. Ḫelfeli
58. 
Memet-
ḫanlı
3. Ḫamıslı
17. Mastal-beyli 31. Beğdili
45. Homunlu
59. 
Ⱪara 
Ⱪasımlı
4. Ⱪozatlı
18.  Novruz-‘eli 
Beyli  (Novruz-
‘ali Beyli)
32. Hacı Ḫocalı
46. Muratlı
60. Canı-yarlı
5.  Tekle  veya 
Tehle / Tekeli
19. Bala-beyli
33. Ecirli
47. Udulu
61. Göbekli
6.  İrza-beyli
20. Piréyvatlı
34. Kor-abazlı
48. Erepli
62. Tırıtlı
7.      Cahan-
ḫanımlı 
/ 
Cahan-ḫatunlı
21. Alarlı / Aralı 35. Demirçili
49. İsalı
63. Pétili
8. Talmışkéyilli
( T a l ı ş 
Mikayıllı)
22. Ⱪoca-beyli
36. Sarḫan-beyli 50. Albabalı
64. Dönme
9.    Dursun 
Ḫocalı
23.  Séyitler  / 
Séyitli
37. Gön Papaⱪ
51. Aġdaşlı
65. Hüséyinekli
10. Şıḫlı
24.  Sarı  Ceferli 
(Sarı Caferli)
38. 
Zergarlı 
(Zergerli)
52.  Sarvanlı  / 
Sarvanlar
66. Kelaş
11. Milli
25. Hapma
39. Çelebiyanlı
53. Ⱪurtlar
67. Sarı Nesirli
12.  Gebeli  / 
Gebeyli
26. Ⱪara Cıbdırıⱪ 40. Ayvatlı
54. 
Hüséyin 
Hacılı
68. 
Şah-‘eli 
Beyli
1
3
. 
ḪiyâvîⱩaralar 27. Lahrud 
41. Sarḫanlı
55. 
Ceferli 
(Caferli)
14. Cavatlı
28. Coruḫlu
42.  Hüséyin  Ḫan 
Beyli
56.  Cefer-ⱪulu 
Ḫanlı (Cafer-ⱪulu 
Ḫanlı)
Çizelge-9: Türk Şahséven Éli’nin Tayfaları

---

48
Şeref Kocakaya
TÜRK BUÇAⱩÇI ÉLİNİN TAYFALARI
171
1. Enkli 
3. Şol
5. Abbaslı
7.  Sarı  Se’dli 
(Sarı Sa’dlı)
9. 
Pur-rıza 
Ⱪulu 
2. Göher-dipo  4. Ereşli
6. Suḫte Çalı
8. Ḫorozlu
10. Emin’i
                               Çizelge-10: Türk Buçaⱪçı Éli’nin Tayfala
Harita-12:İran’da Türk Ⱪaşⱪayı Göçebelerinin Yaşadığı Bölgeler

---