Tıp Sembolünün Tarihçesi – Ilgaz Akdoğan Lokman Hekim Dergisi - Lokman Hekim Journal 2022;12(3):456-463
458
Bu derlemenin amacı,
birbirine benzeyen, ama gerek tarihi kökenleri gerekse
temsil ettikleri anlamlar
açısından birbirinden farklı olan tıp ile ilgili sembollerin tarihçelerini ve temsil ettiği mesleki ve etik değerleri
açıklamaktır.
Asaya sarılı yılan
Simgesi kutsal yılan ve asa olan Asklepios (ya da Romalılar dönemindeki ismiyle Eskülap), mitolojiye göre tanrı
Apollon’un oğludur ve hekimlik bilimini öğrenir. Hekimliğin sembolü sayılan Asklepios’un asasının üzerinde
asaya sarılı yılan yer almaktadır. Yılan Asklepios’un kutsal hayvanıdır
1
(
Şekil 2).
Şekil 2. Tıp ve sağlık tanrısı Asclepios heykeli (Epidauros Asclepion Müzesi, Yunanistan).
Asclepios hakkında bilgi veren bilinen ilk kaynak Homeros’un İlyada isimli eseridir (M.Ö. VIII. Yüzyıl). Homeros
bu eserinde Asclepios’tan “tanrısal bir figür” yerine “kusursuz bir hekim” olarak bahsetmektedir. Asklepios
öncesinde Olympos mitolojik tanrılarından Apollon şifanın kaynağı olarak görülmektedir.
Asclepios ise
Apollon’un oğlu olarak bu misyonu devralmıştır. Öte yandan babası tanrı, annesi insan olan yarı tanrı yarı
insan olarak Asklepios şifa ile irtibatlandırılır. Bu durumda “Asklepios tababetin tanrısal kökeni ile insanlık
Tıp Sembolünün Tarihçesi – Ilgaz Akdoğan Lokman Hekim Dergisi - Lokman Hekim Journal 2022;12(3):456-463
459
arasında bir aracı konumundadır. O tababeti insanlığa öğreten ve aktarılmasını sağlayan kimsedir”. Bu aracılığı
zamanla etrafında oluşan kült ile daha da önem kazanmış ve hakkındaki efsanevi hikâyeler aracılığıyla da
tanrılaştırma gerçekleşmiştir. Asklepios elindeki asasını yanından hiç ayırmaz, gittiği her yere onu da götürür,
yorulduğu zaman da ondan destek alır.
11
Asklepios'a göre hekim yılan gibi dilsiz olmalı, kimsenin sırrını başkasına söylememeli, sabır ve sükûnet içinde
çalışmalıdır. Günümüzde bu özellik hasta mahremiyetine saygı ile ifade edilmektedir. Asanın temsili, tıp
eğitiminin kısa
sürede öğrenilmeyip, ihtiyarlayıp asaya dayanıncaya kadar hekimin
öğrenmeye ve tecrübe
kazanmaya gereksinim duyduğunu belirtmek içindir. Bunun güncel temsili yaşam boyu ve sürekli öğrenmedir.
Diğer taraftan asa, iyilik tanrılarının işaretiyken, yılan kötülük tanrılarının alametidir. Asaya sarılmış yılan, iyilik
ve kötülük ilahlarının bir araya gelmesi demektir. Bundan dolayı hayat ağacının bir modifikasyonu olan asa,
kendisine sarılmış yılanla birlikte sağlığı temsil eder.
12
Dostları ilə paylaş: 
