Texnika falsafasi

Muvofiqlik tamoyili – loyihalanayotgan ob’ektda faoliyat jarayonlari va morfologik (tuzilish) birliklarini ajratish, tav-siflash, ishlab chiqish va ularni o‘zaro muvofiqlashtirish mumkin; bu fikr funksiya va konstruksiyalarga nisbatan ham o‘rinlidir.
Mustaqillik tamoyili – loyihaning moddiy amalga oshiri-lishi tabiat va uning qonunlarini o‘zgartirmaydi.
“Muhandislik gomogenligi qonuni” – mavjud texnikani takomillashtirish yoki yangi texnika yaratish yo‘nalishlaridan biri – texnik qurilmalar yoxud ularning elementlarini mavjud tabiiy fanlar yoki texnika fanlari asosida tavsiflash mumkin bo‘lgan texnik qurilmalar yoki ularning elementlari bilan bog‘lash.
Optimallik tamoyili – loyihalovchi optimal yechimlarni topishga harakat qiladi.
Subkardinal qadriyatlar – subkardinal qadriyatlarga mashhur siyosiy-huquqiy tamoyillar: matbuot erkinligi va mustaqilligi, fuqarolarning saylash va saylanish huquqlari, sudning mustaqilli-gi tamoyili, shuningdek, ekologik qadriyatlar.
Texnika – maqsadga erishish vositasi, insonning muayyan faoliyati.
Texnika – mustaqil dunyo, borliq. Texnika tabiatga, san’at, til, tiriklik, nihoyat, insonga qarama-qarshi qo‘yiladi.
Texnika falsafasi – hozirgi zamon falsafa fanining muhim yo‘nalishlaridan biri. U texnika, texnologiya rivojlanishi, muhan-dislik va texnik faoliyat, texnik fanlarni loyihalashtirish qonuniyatlari hamda ularning insoniyat madaniyati va hozirgi zamon jamiyatidagi o‘rni, inson va texnika, texnika va tabiat munosabat-lari, hozirgi zamon texnika va texnologiyasining axloqiy, estetik, global va boshqa masalalarini o‘rganadi.
“Texnikaning konseptuallashuvi qonuni” – texnikani tushunishning turli shakllari (professional ong, fan metodologiya-si va muhandislik faoliyati, texnik ta’lim, texnika falsafasi sohasida) paydo bo‘lishi bilan texnikaning rivojlanish jarayoniga “texnika konsepsiyalari” ancha kuchli ta’sir ko‘rsata boshladi. Mexa-nizm va mashina g‘oyalari hamda konsepsiyalari, texnika dizaynerlik nazariyalari, sistemotexnika, bionika, texnika texnologik konsep-siyalari uning rivojlanish jarayoniga ulkan ta’sir ko‘rsatgan konsepsiyalar hisoblanadi.
“Texnobiologik o‘xshashlik qonuni” (Kudrin qonuni) – B.Kudrin har biri hujjatlar (loyihaviy, texnologik foydalanish hujjatlari)da qayd etiladigan texnik mahsulotlarni ommaviy loyihalash va ishlab chiqarishda, texnik mahsulotlar o‘zini populya-siyalardagi biologik jonzotlar kabi tuta boshlaydi. Boshqacha qilib aytganda, texnik mahsulotlarning bunday populyatsiyalariga nisbatan biologik qonunlarga o‘xshash qonunlar ta’riflanishi mumkin.
“Texnologik gomogenlik qonuni” – texnik qurilmaning tarkibiy tuzilishini gomogenlashtirish muhandislik faoliyatiga emas, balki texnologiyaga nisbatan ham amalga oshiriladi. Texnolo-gik gomogenlashtirishning zaruriy sharti – tadqiqot, muhandislik, loyihalash, ishlab chiqarish va boshqa faoliyat sohalarida yarati-layotgan texnik qurilmalarni texnologik borliq birliklari, kichik tizimlari yoki voqealari sifatida tavsiflash.