117
Resim 41. Edgar Degas, Fotoğraf Đçin Poz Veren Dansçı Kız, 1875, TÜYB, 65x50m.,
Puşkin Güzel Sanatlar Müzesi, Moskava
Degas’ın “Fotoğraf Đçin Poz Veren Dansçı Kız” adlı bu çalışmasına
bakıldığında genellikle iç mekân ışığını kullandığı görülür. Bu çalışmada kapalı bir
odada dansçı kızı resmetmiştir. Mekanın tek aydınlatması arka kısımdaki büyük
camlardır. Gerek güneş ışınları gerekse gökyüzünün aydınlatması iç mekâna dik
olarak giremediği için, mekânı aydınlatan ışık daha süzülmüş ve yumuşak bir ışıktır.
Işık balerinin arkasından vurduğu için aydınlanmanın en fazla hissedildiği yer
omuzları ve eteğinin dış çizgileridir. Elbisesinin yarı geçirgen bir kumaş olmasından
dolayı ise ışık ve gölgelerdeki kontraslık daha da yumuşamıştır.
Çene altında ise ışığın dışarıdan gelip duvarlara çarparak oluşan yansıyan
ışıkla aydınlandığı görülür.
118
Geri planda ise hem iç mekândan daha aydınlık olan açık havanın olması,
hem mesafe farkı, hem de aradaki camın etkisiyle hava perspektifi yoğunlaşmış,
tamamen flu bir bina topluluğu görülmektedir.
119
Resim 42. Edouard Manet, Folies Bergère’de Bar, 1881–1882, TÜYB, 96x130 cm.,
Courtauld Institute of Art , London
Edouard Manet’in “Folies Bergère’de Bar” adlı çalışması iç mekânda yapay
aydınlatmaların olduğu bir ortamda resmedilmiştir. Barmen kadının hemen
arkasındaki aynadaki yansımalardan mekânı görmek mümkün olmaktadır.
Aynadaki barmen ve adam da dâhil tüm görüntü hava perspektifinin etkisiyle
fludur.
Aynadaki renkler grileşmiş ve konturlar yumuşamıştır. Ön taraf ışık ısı
değerinin düşük olması sebebiyle kırmızı ve sarı tonların etkisindedir. Gölgelerde
detaylar kaybolmuştur. Kontrast ortamı ışıtan yapay ışık konuyu çok yakın
aydınlattığından
dolayı
düşüktür.
Aynanın
hava
perspektifini
abarttığı
vurgulanmıştır.
120
Resim 43. Edgar Degas, Cafede Konser:Köpeğin Şarkısı, 1875-1877, 55x45 cm.,
Terebentin ve Pastel, Sammlung H. Havemeyer jr. New York
Edgar Degas’ın “Cafede Konser:Köpeğin Şarkısı” adlı tablosunda, konu gece
dış mekânda ve yapay ışık altındadır. Farklı renk ve yöndeki ışıklar ana konuyu
aydınlatmaktadır. Alttan gelen güçlü beyaz ışık, figürün bu ışığı direk alan
kısımlarını net gösterirken, daha yumuşak olarak yansıyan ışıklı konular fludur.
Renkler buralarda yansıyan ışığın rengi etkisindedir. Geri planda kademeli olarak
ışık ve mesafeye dayalı netsizlikleri ve rengin soluklaşıp gece karanlığı etkisi veren
gri tonların etkisini yansıtıyor. Bu etkiler, hava perspektifini vurgulamakta ve
yansıyan ışıkların renk üzerindeki etkini göstermektedir.
121
Resim 44. Vincent Van Gogh, Teras Cafe, 1888, TÜYB, 81x 65.5 cm.,
Kröller-Müller Müzesi
V
an Gogh’un “Teras Cafe” bu çalışmasının geri plan görüntüsü ise gece
görünümüne iyi bir örnektir. Ön planda cafenin yapay ışıklarıyla aydınlandığı için
seçilebilen görüntüler varken, geri planda gecenin karanlığında kaybolan bir sokak
görülmektedir. Sol üst kısımdaki binalar, ay ve yıldızların yapmış olduğu az
aydınlanmadan dolayı ancak varlıkları seçilebilmektedirler, fakat gerçek
renklerinden yoksundurlar. Bunun sebebi, ışığın yoğunluğunun retinadaki hücreleri
uyaracak yeterliliğe sahip olmayışıdır. Görüntüler oldukça renksiz ve soğuk
görülmektedirler. Ancak çubuksu hücreler, koyu ve açık arasındaki farkı ayırt
edebilmektedir.
Sokak sonunda ise ışık tamamen yetersiz kalmakta ve görüntü karanlık
içinde kaybolmaktadır. Bu da gece saatlerinde, gündüz saatlerindeki hava perspektifi
etkisinden farklı bir etki oluşturmaktadır.
122
Resim 45. Cloude Monet, Paris Saint Lazare Tren Đstesyonu: Bir trenin gelişi, 1877,
TÜYB, 80x98 cm., Fogg Art Museum, Cambridge
Cloude Monet’in
“
Paris Saint Lazare Tren Đstesyonu: Bir trenin gelişi“ adlı
çalışmasında ortam, soğuk bir sonbahar günü hem havadaki pustan hem de trenin
çıkardığı buhar bulutundan dolayı yoğun sis altındadır.
Yakın ile uzak arasında kontrastlık fazla iken yakındaki renkler arasında
kontrastlık görünmez. Güneş ışığından yoksun ortamda tüm renkler grinin tonlarına
bürünmüş durumdadır.
Resimde hava perspektifinden dolayı oluşan planlar arası fark oldukça
belirgindir:
Birinci planda, sağ taraftaki tren görünmekte ve onun önündeki görevliler,
Đkinci planda, soldaki tren ve onun etrafındaki insanlar tren garının görünen
çatısı,
Üçüncü planda, sol tarafta görünen tren garı binası ve bize yaklaşan trenin
geride bırakmış olduğu buhar bulutları bulunmaktadır.
Dördüncü planda ise, siluet halinde görünen bina toplulukları vardır.
Dostları ilə paylaş: |