SeyfəDDİn qəNİyev tariyel qəNİ
Yüklə 2,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
Axşamüstü Kobılyatski daha yeriyə bilmədi. Özü razı olmasa da biz onu növb ə ilə dalımıza götürür, geridə qalmasına yol vermirdik. Çünki bunun n ə ilə nəticələnəcəyini bilirdik. Lakin biz özümüz d ə güclə hərəkət edirdik. Kobılyatskini dalımıza aldığımıza görə bir qədər də yavaş yeriməyə başladıq. Bu, n əzarətçilərin gözündən yayınmadı. Onlar dəstəni saxla- dılar. Bütün yalvarış və təhdidlərimizə baxayaraq, Kobıl- yatskini əlimizdən aldılar. Y əhudi, Savelyev, Quruşeitski və mən onların üstünə atıldıq, biz yoldaşlarımızı bəri, nəzarətçilər o yana dartırdılar. Başımızın üstündən bir neçə güllə atıldısa da, buna əhəmiyyət verm ədik. Savelyev dedi: –V ətəndaş nəzarətçilər, bu adamın xəstəliyi kor bağır- sağının tutmasıdır, tezliklə sovuşub gedəcək. Onsuz da dura- cağa az qalıb, qoyun dalımızda aparaq. – Axı bunun sizə nə ziyanı? – deyə mən yumşaqlıqla soruşdum. N əzarətçi cavab əvəzinə əlindəki rezin şallağı iki-üç dəfə başıma endirib, məni dəstənin içərisinə itələdi. Yoldaşlarımı da döyə-döyə dəstəyə qoşdular və bizi ir əliyə qovdular. Ko bılyatski qarın içində qaldı. Heç 1 km aralanmamışdı ki, arxadan güllə səsi eşidildi. Hamı papağını çıxartdı; bizim əziz yoldaşımız belə həlak oldu. *** – Ey, faşist! Zirək tərpənsənə! – Tez olun, heyvanlar, sizd ən ötəri bu soyuqda çoxmu qalacağıq? – Hey, qoca köp ək, bir az zirək tərpənsənə! 10-15 n əfər əli tüfəngli nəzarətçinin və bir sürü avçarka itl ərinin qabağına qataraq apardığı çoxlu dustaqların hərəkət etdiyi yolda yalnız bu sözlər eşidilirdi. ~ 188 ~ Hava olduqca soyuq idi, 40 0 - lik bu şaxtada özlərini duracağa daha tez yetirmək üçün nəzarətçilər bu məzlum insanları tələsdirir, söyür və təhqir edirdilər. M əhbuslar içərisində qocalar və xəstələr də var idi. Əgər biz bu adamlara arxasındakı şələsi çox ağır olan bir-iki nəfəri d ə əlavə etsək, dəstənin çox yavaş yeriməli olduğunu görərik. D əstə doğurdan da çox yavaş hərəkət edirdi. Həm yor- ğunluq, həm aclıq, həm də ruhi düşkünlük tez-tez yeriməyə imkan vermirdi. N əzarətçilər bu ağır tərpənmədən hiddətlənir, əllərindəki rezin qamçılarla geri qalanların kürəyini ölçür, insanı didməyə hazır olan afçarkaları məhbusların üzərinə qısqırdırdılar. Bird ən şimal təbiətinə uyuşmayan sərt bir külək qopdu. N əzarətçilər üç mərtəbəli ana söyüşləri söyərək daha artıq t ələsməyə başladılar. Külək vıyıldayaraq qarı insanların üzə- rin ə çırpır, qabağa çıxan qar topaları adamların tez-tez yerə yıxılmalarına səbəb olurdu. Tezliklə yüklülər öz yüklərini at- malı, zəiflərə və qocalara kömək etməli oldular. Gec ə düşürdü. Duracağa çatmaq ümidindən əl çəkən n əzarətçilər dəstəni gecələmək üçün çölün ortasında saxlamağa m əcbur oldular. Əldən düşmüş, yorulmuş insanlar bu dayanmağı özləri üçün xoşbəxtlik hesab etdilər. Hamı yorğunluğunu çıxarmaq üçün qalın qarın üstündə oturdu. Lakin tezlikl ə məlum oldu ki, ayağa durub hərəkət etməsələr, bu tufanda donub m əhv olacaqlar. Nəzarətçilər öz xizəklərinin üstünd ə dəstənin başına fırlanıb və nisbətən özlərini gümrah hiss edirdil ər. Məhbusların isə aclıq və yorğunluqdan ayağa durmağa taqətləri yox idi. Onlar artıq 23 gün idi ki, belə şəraitdə şimala doğru irəliləyirdilər. Lakin indi, donub öl əcəklərini hiss etdikləri bir anda, sanki onlara pəhləvan qüvv əsi verildi. Həyat eşqi bu adamları ayağa durmağa məcbur etdi. Onlar bir-birind ən tutub göz-gözü görməyən zülmət iç ərisində kiçik bir sahədə dövrə vurmağa başladılar. ~ 189 ~ Yorğunluqdan dizlər bükülür, aclıqdan mədə ağrıyır, yuxusuzluqdan başlar partlamaq dərəcəsinə gəlirdi. Lakin çöllükd ə donmamaq, məhbusluqda ölməmək üçün bu məzlum insanlar sabaha q ədər tufanın qabağında qarın üstündə təpik döym əli oldular. Ara-sıra yıxılanları zorla ayağa qaldırıb yanlarınca sürüyür, ölmək vacib olan bu adamları ölməyə qoymurdular. Keşiş Milovanoviç məndən 2 adam irəlidə idi. Birdən d əstədən üzülüb qarın içərisinə yıxıldı. Ətəyindən tutduğum Qorbatovski bunu görc ək ayaq saxladı. Cəld keşişin yanında yer ə çöməlib: – Siz ə nə oldu, atacan, – dedi, – niyə yıxıldınız? Keşiş üzgün bir halda: – Ölür əm, daha yeriməyə taqətim yoxdur, – dedi. Qorbatovski onu yerd ən qaldırmaq istədikdə keşiş hirs- l əndi: – Ay A llahın bəndəsi, – dedi, – məndən əl çəksənə. Öl- m əyə də qoymayacaqsan? – Yox, – dey ə Qorbatovski inamla səsləndi və Milova- noviçi ayağa durquzub özü ilə mənim aramda yeriməyə məcbur etdi. Keşiş bir-iki addım atdıqdan sonra özünü təkrar yerə vurdu. Bu d əfə Qorbatovski onu ayağa qaldırıb, üzünə iki sərt sill ə vurdu və: – Əgər yeriməsəniz, sizi döyə-döyə öldürəcəyəm, – dedi. Milovanoviçi zorla özümüzl ə sürüməyə, yeritməyə başla- dıq. Ölüm az qala ağzını açaraq yüzlərlə qadının və uşağın intizarla gözl əməkdə olduğu bu adamları məhv etməyə çalışır, lakin buna nail ola bilmirdi. Yavaş-yavaş səhər açılır, dan yerinə səda düşürdü. Fırlanmaqda olan bu dəstənin irəlisində gedən Qorbatovski sabahın alatoranlığında fırlandıqları sahənin ortasında 3-4 qaraltı gördü. İldırım vurmuşlar kimi dəstədən ayrılıb qaraltı- ~ 190 ~ Yüklə 2,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|