SəDƏRƏk xeyriYYƏ CƏMİYYƏTİ naxçivan qəDİm dən güNÜM ÜZƏ QƏDƏR (Naxçıvan Muxtar Respublikasının 90 illiyinə həsr olunmuş məqalələr toplusu) Bakı 2014
Yüklə 8,95 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Naxçıvan bazasının kadrlarının
- Elmi Şurasında
- Bazanın kitabxanası
üzərində Hüseynov çalışmışdır. Tədqiqat zamanı ziyanvericilərə qarşı superfosfatdan istifadə edilməsi yaxşı nəticələr əldə etməyə imkan verdi. 3. «Naxçıvan MSSR-nın rayonlarında çəyirdəkli bitkilərin ziyanverici həşəratları və onlarla mübarizə tədbirləri» mövzusu üzərində k.e.n. M.R.Əmənov çalışmışdır. 4. «Naxçıvan şairi Ə.Q.Qəmküsarın həyat və fəaliyyəti» adlı dissertasiya mövzusu üzrə opponentlərin rəyi təqdim olundu [1]. Bazamn dissertantlan tərəfındən plandan əlavə vilayətin xalq təsərrüfatınm problemləri ilə əlaqədar işlər də görüldü. Azərbaycan K(b)P Naxçıvan Vilayət Komitəsinin sədri Naxçıvan Bazası Elmi Şurasının üzvü dissertant P.M.Əliyev «Naxçıvan partiya təşkilatı kollektivləşmə illərində», Elmi Şuranın üzvü, bazanın dissertantı Naxçıvan MSSR M aarif Naziri Hüseynov «Azərbaycan sovet prozasında vətəndaş müharibəsi mövzusu» üzərində çalışmışdır [2] . Baza öz işini Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi və Yerli Sənaye Nazirlikləri, Azərbaycan SSR EA-nın Zoologiya, Aqrokimya və torpaqşünaslıq, Fizika-riyaziyyat və Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutları ilə əlaqəli şəkildə qururdu [3] 1949-cu ildə Naxçıvan Bazası tərəfındən 7 çap vərəqi həcmində 500 nüsxədə «Elmi Əsərlər» toplusu m ş r edildi. Əsərlər Naxçıvan MSSR-nın 25 illiyinə həsr olunmuşdu. Bundan başqa bazanın direktoru H.M.Cəfərovun dissertasiya mövzusu üzrə işləri Azərbaycan SSR EA Məruzələrinin 1, 2, 9, 11 saylarında çap edildi. Həmçinin, Müəllimlər İnstitutunun tələbələri üçün Analitik həndəsə üzrə dərs vəsaiti və tapşırıqların həlli metodları toplusu 5 çap vərəqi həcmində çap edildi. Bu dərs vəsaitləri Bazanın Elmi Şurası və EA Fizika-riyaziyyat İnstitutu tərəfındən bəyənildi. Bazamn elmi katibi A.Cəfərov tərəfındən dissertasiya mövzusu üzrə 3 iş yazıldı. Bunlardan biri Bazanın Əsərlərində, ikincisi EA Məruzələrinin 5-cı sayında nəşr edildi, digəri isə nəşriyyata təqdim olundu. Bazamn kiçik elmi işçisi L.T. Hüseynovun dissertasiya mövzusu üzrə 1 işi bazanın «Əsərləri»ndə çap edildi. «Naxçıvan teatrının tarixi» adlı ikinci əsəri isə nəşrə verildi. Ümumiyyətlə, 1949-cu il ərzində 20 iş yazılmışdı ki, bunlardan da 12 iş nəşr edildi[ 9]. 1950-ci ildə Naxçıvan bazasında 4 mövzunun işlənməsi nəzərdə tutulmuşdu: 1. Tikinti işlərinin bəzi məsələləri(Asma körpünün tikintisi).Mövzu keçici olaraq bu il də davam etmişdir. İcraçı texnika e.n. H.M.Cəfərov olmuşdur. 2. Gavalı qurdu və onunla mübarizə tədbirləri. İcraçı M.R Əmənov idi. 3. Naxçıvan MSSR rayonlarında dənli bitkilərin əsas ziyanvericiləri və onlarla mübarizə tədbirləri; 4. Naxçıvan şairi Ə.Q.Qəmgüsarın əsərlərinin toplusıınun tərtibi. İcraçı f.e.n.L.T.Hüseynov idi. I950-ci ildə bazanın əməkdaşları tərəfindən kənd təsərriifatı iizrə Naxçıvan MSSR şəraitində buğdanın qədim və yüksək məhsuldar növii və buğda səpini zaınanı mineral gübrənin verilməsi üzrə təcrübə sınaqlarının qoyuldu[ 10]. 1950-ci ilin mart ayından bazanın elmi işçisi, f.c.n. L.T.Hüseynzadə Naxçıvan bazasının direktoru təyin cdilir. L.Hiiscynzadə bazanın keçici «Naxçıvan şairi Ə.Q.Qəmgiisarın əsərlərinin toplusunun tərtibi» mövzusunun icraçısı kimi şairin bütün əsərlərini toplayaraq işlədi. Toplanan matcriallar əsasında S çap vərəqi həcmində Ə.Q.Qəıngüsarın əsərlərinin kiilliyyatım tərtib ctdi [11]. 1950-ci ildə elmi işçi Cəfərovun «Naxçıvan MSSR rayonlarında dənli bitkilərin əsas ziyanvcricilori və onlarla mübarizə tədbirləri» adlı disscrtasiya işi Azərbaycan SSR EA Rəyasət Hcyəti tərəllndən bəyənilərək ınüdafiəyə buraxıldı [II]. «Naxçıvan MSSR şəraitində buğdanın qədim və yiiksək məhsuldar növıi üzərində təcrübə aparılması» ilə S.Y.Novrıızova məşğul olmuşdur. S.Novruzova rcspublikanın müxtəlif ınəntəqələrindən 10 buğda növü topladı. 7 yüksək məhsuldarlığı olan buğda növləri də akadcmiyadan alınaraq, 17 buğda növü 4 dəfə sınaq üçün təkrar olaraq səpildi. Azərbaycan SSR və Naxçıvan MSSR Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin 1950-ci il 16 oktyabr qərarı ilə 15 kolxozda payızlıq buğda səpini zamanı gübrə istifadəsi üzrə sınaqlar qoyuldu. İşin icrası bazanın elmi katibi Cəfərova tapşırıldı. Digər bir sınaq da. pambığı yığümış sahədə payızlıq buğdanın səpini ilə əlaqədar qoyuldu. Bu sınaqlar Naxçıvan MSSR Noraşen rayonunda 90 hektar sahədə qoyuldu və müsbət nəticələr verdi [4]. Naxçıvan Bazasında elmi kadrların hazırlanması yönündə də işlər davam edirdi. Bazanın direktoru H.M.Cəfərova elmi-tədqiqat işləri, həmçinin, pedaqoji fəaliyyəti ilə əlaqədar Azərbaycan SSR EA RH 1949-cu il 11 may tarixli qərarı ilə böyük elmi işçi və AAK 1949-cu il 17 sentyabr (prot.JV9İ7) tarixli qərarı ilə dosent elmi dərəcəsi verildi [5]. 1949-cu ilin sonu üçün Naxçıvan bazasının kadrlarının sayı 13 ştat vahidi olmuşdur. Bunlardan 4 nəfəri elmi kadr-direktor, elmi katib, 2 nəfəri kiçik elmi işçi, 3 nəfəri elmi-texniki, 6 nəfəri isə xidmət işləri üzrə kadrlar idi. Çox təəssüf ki, direktordan başqa heç kimin elmi dərəcəsi yox idi [13]. 1950-ci il üçün bazanın əmək haqqı fondu 11.206 rubl olmuşdur [ 12 ]. Naxçıvan Bazasımn apardığı elmi-tədqiqat işləri və sınaqları bazanın Elmi Şurasında vaxtaşırı müzakirə edilirdi. İ1 ərzində 10-12 elmi şura keçirilirdi [7]. Naxçıvan Bazasmda ölkəşünaslıq muzeyi, biokimya laboratoriyası və kitabxana da fəaliyyət göstərmişdir. Bazanın ölkəşünaslıq muzeyinin əlyazmaları fondunda 150 nüsxə qiymətli tarixi əsər mühafızə edilirdi ki, il ərzində bu fonda yeni materiallar da daxil edilərək tam qaydaya salındı [12]. Bazanın laboratoriyasının təmiri və texniki təchizatı nəzərdo tutulsa da, vəsait çatışmazlığından yeni avadanlıqlar alınmadı, su çəkilmədi, kanalizasiya işləri görülmədi. Bütün bunlar da işə mənfı təsir göstərirdi [8]. Bazanın kitabxanası bu illər ərzində kənd təsərrüfatı və təbliğat xarakterli yeni kitablarla zənginləşdirildi. Kitabxana fondu 5.000 niisxədən ibarət idi. Bazanın Kitabxanası 30-dan çox adda qəzet və jurnal alırdı. Kitabxana Bakının və Moskva şəhərinin iri kitabxanaları ilə əlaqə saxlayırdı. Belə ki, kitabxana Kitabxanalar arası abonement (KAA) vasitəsi ilə öz oxucuları üçiin həmin kitabxanalardan lazımi ədəbiyyatı əldə cdirdi [8]. Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan SSR EA Naxçıvan Elnıi- Tədqiqat Bazası 1946-50-ci illərdo öz fəaliyyətini Naxçıvanın sosial- iqtisadi inkişafının elmi əsaslarla tədqiqinə yönəltmişdir. Ədəbiyyat 1. AMEA RH AEİTSŞ, f.7siy. 1 ,qutu 25, iş 299, v.l 14. 2. AMEA RH AEİTSŞ, f.7siy. 1 ,qutu 25, iş 299, v.l 15. 3. AMEA RH AEİTSŞ, f.7siy. 1 ,qutu 25, iş 299, v. 137. 4. AMEA RH AEİTSŞ, f.7siy. 1 ,qutu 25, iş 299, v. 138. 5. AMEA RH AEİTSŞ, f.7siy. 1 ,qutu 25, iş 299, v. 1 16. 6. AMEA RH AEİTSŞ, f.7siy. 1 ,qutu 25, iş 299, v.140. 7. AMEA RH AEİTSŞ, f.7siy. 1 ,qutu 25, iş 299, v.142. 8. AMEA RH AEİTSŞ, f.7siy. 1 ,qutu 25, iş 299, v. 143. 9. AMEA RH AEİTSŞ, f.7siy. 1, qutu 31, iş 351, v. 109. 1 0. AMEA RH AEİTSŞ, f.7siy. 1, qutu 31, iş 3 5 1, v. 1 I I . 1 1. AM EARH AEİTSŞ, f.7siy. 1, qutu 31, iş 351, v. 1 12. 12. AMEA RH AEİTSŞ, f.7siy.l, qutu 31, iş 351, v.l 16. 13. AMEA RH AEİTSŞ, f.7siy. I, qutıı 40, iş 445, v. 10-1 I. 14. Azərbaycan qəz. 15 yanvar, 2014-cii il. 1 5. Azərbaycan Milli Elınlər Akadcmiyası-60.Bakı:f]lm, 2005, 469s. 16. Qasımov Ə.Q. Hcydər Əliycv və Naxçıvan Mııxtar Rcspublikasının inkişaf tarixi (1969-2003-cii illər).Bakı: •Turxaıf’ NPB, 2013,264 s. 17. Mycaeıja T.A., MaMc;ıo» A.A. Ha ııyrxx c o s ; u u i h h HanHomuıı>ııoH Aı (|)opMHpoıuııiH>ı lauıpon ııayHiıoH miTeJiJiHrcımHM A'5cp6aHjw Yüklə 8,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
|